Ném biên dài trở lại thời thượng
“Những quả ném biên dài đã trở lại,” Thomas Tuchel tuyên bố, và ông không hề sai. Jamie Carragher cũng khẳng định điều đó trên chương trình Monday Night Football: “Ném biên dài đã trở thành điểm nhấn mùa này.” Thống kê cũng chứng minh xu hướng đó.
Theo định nghĩa, ném biên dài là khi bóng đi vào vòng cấm và có quãng đường ít nhất 20 mét. Dữ liệu cho thấy số lần ném biên dài trung bình mỗi trận đã tăng gấp đôi trong mùa này, sau nhiều năm tăng dần đều.
Bàn thắng gần nhất ở Ngoại hạng Anh – pha đánh đầu muộn của Ismaila Sarr giúp Crystal Palace hạ Aston Villa – cũng đến từ tình huống ném biên dài của Jefferson Lerma. Palace không phải đội duy nhất tận dụng chiến thuật đó.
Brentford vốn đã là bậc thầy ở mảng này. Thomas Frank khi chuyển sang Tottenham cũng tiếp tục áp dụng. Ngay vòng mở màn mùa giải, phần lớn các đội đều thử ném biên dài – tăng rõ rệt so với chỉ bốn lần ở cùng thời điểm mùa trước.
Vì sao xu hướng này trở lại?
Số bàn thắng kỳ vọng (xG) từ các tình huống ném biên mùa trước đã tăng vọt, đạt hơn 26 bàn – so với chỉ khoảng 10 bàn trong hai mùa trước đó. Không chỉ tần suất tăng, hiệu quả cũng được chứng minh.
Brentford dẫn đầu, tạo ra xG tới 8,75 từ ném biên. Palace xếp thứ hai nhưng chỉ đạt 2,63. Sự khác biệt này có nguyên nhân: Brentford hợp tác với chuyên gia Thomas Gronnemark.
Ông chính là HLV ném biên đầu tiên, từng ghi danh vào Sách kỷ lục Guinness nhờ cú ném xa. Jurgen Klopp đã đưa ông đến Liverpool để cải thiện khả năng giữ bóng từ các pha ném biên, giúp CLB tăng tỷ lệ kiểm soát từ 45,4% lên 68,4% trong tình huống bị áp sát – một phần quan trọng trong thành công Champions League 2019.
Ba mùa gần đây, Gronnemark làm việc với Brentford, giúp họ đứng đầu Ngoại hạng Anh về hiệu quả ném biên. Ông khẳng định: “Bạn cần một cầu thủ ném biên xa đẳng cấp, nhưng quan trọng không kém là chiến lược.”
Vì sao ném biên xa hiệu quả?
Theo Gronnemark, dữ liệu đã chứng minh. Khi ném xa, bạn tạo ra nguy cơ trực tiếp trước khung thành, đồng thời mở ra nhiều biến thể. Bóng có thể được đánh đầu nối, khiến phòng ngự trở nên khó khăn.
“Có sự khác biệt lớn giữa ném bóng tới mép vòng 5m50 và ném tới cột dọc. Một số cầu thủ thậm chí có thể đưa bóng tới chấm phạt đền hoặc xa hơn,” Gronnemark giải thích. “Khi đó, đối thủ không biết bố trí ai ở đâu. Ngay cả khi họ đánh đầu phá bóng, vẫn có khả năng bóng bị bật lại và tạo cơ hội ghi bàn.”
Ở Tottenham, việc đầu tiên Thomas Frank làm là thử xem ai ném xa nhất. Kevin Danso và Lucas Bergvall đã được giao nhiệm vụ. Gronnemark cho rằng nhiều cầu thủ có thể cải thiện thêm 5–15 mét chỉ sau vài buổi tập. Ông từng huấn luyện Mads Bech (Midtjylland) ném xa tới 41 mét, tăng 7 mét so với ban đầu.
Điều khiến ông thất vọng là phần lớn CLB coi nhẹ ném biên. “Một số người nói đó chỉ là ném biên. Nhưng không, nó là một hành động bóng đá như bao tình huống khác. Bạn có thể giữ bóng, thậm chí ghi bàn từ đó,” ông nhấn mạnh.
Dù xu hướng đang lan rộng, Gronnemark cảnh báo nhiều CLB không đủ chất lượng để áp dụng hiệu quả. “Một số đội ném được xa, nhưng không đủ đẳng cấp để thực sự nguy hiểm. Họ vẫn làm vì sự cuốn hút của chiến thuật này, nhưng chỉ tạo ra hỗn loạn chứ chưa chắc mang lại bàn thắng ổn định.”
Thực tế, khả năng giữ bóng từ ném biên ngắn tại Ngoại hạng Anh vẫn ở mức thấp. Trong các trận gần đây, tỷ lệ thành công của Man United, Arsenal, Newcastle khi ném biên dưới áp lực chỉ đạt 20–30%. Thậm chí, sai lầm của Kieran Trippier đã trực tiếp dẫn đến bàn mở tỷ số cho Liverpool.
“Nhiều đội chỉ có một hoặc hai phương án cố định, nếu bị bắt bài là hết cách. Đó cũng là lý do họ chọn ném xa – ít nhất còn tạo ra biến số,” Gronnemark nhận định.
Khi lối chơi pressing và kèm người chặt chẽ ngày càng phát triển, việc giữ bóng từ ném biên ngắn trở nên khó khăn. Vì vậy, ném biên dài đang được coi là giải pháp thay thế hiệu quả.
“Với chất lượng ném ngắn kém như hiện nay, đôi khi ném xa lại mang tới nhiều bàn thắng hơn,” Gronnemark kết luận. Với xu hướng đã hình thành, người hâm mộ có thể kỳ vọng sẽ chứng kiến thêm nhiều bàn thắng đến từ những quả ném biên xa trong mùa giải này.
