Tuy nhiên, nhìn lại lịch sử, chiến thắng của Tây Đức không chỉ là may mắn. Đó là đỉnh cao của một thế hệ tài năng, được dẫn dắt bởi một thủ lĩnh kiệt xuất và chơi một phiên bản "Bóng đá tổng lực" theo cách rất riêng của người Đức.
Nhà vô địch không được lòng người
Trước giải đấu, Tây Đức được đánh giá rất cao. Họ là đương kim vô địch Châu Âu năm 1972 với một lối chơi tấn công cống hiến và đẹp mắt. Nhưng chỉ hai năm sau, mọi thứ đã thay đổi. Ngôi sao sáng tạo nhất của họ, Gunter Netzer, đã sa sút phong độ thảm hại sau khi chuyển đến Real Madrid. Không có Netzer ở đỉnh cao, HLV Helmut Schon buộc phải xây dựng một đội bóng dựa trên kỷ luật và sức mạnh thay vì sự hoa mỹ.
Thêm vào đó, ngay trước thềm giải đấu, đội tuyển Tây Đức suýt nữa đã không tham dự vì một cuộc tranh cãi nảy lửa về tiền thưởng. Mâu thuẫn giữa các cầu thủ và liên đoàn căng thẳng đến mức HLV Schon dọa sẽ từ chức và sử dụng đội hình dự bị. Dù đội trưởng Franz Beckenbauer đã dàn xếp ổn thỏa, vụ việc này cũng khiến sự ủng hộ của khán giả nhà dành cho đội tuyển trở nên giảm sút.
Cú sốc Đông Đức và vai trò của người HLV đặc biệt
Giống như chức vô địch năm 1954, hành trình của Tây Đức năm 1974 cũng có một thất bại mang tính biểu tượng ở vòng bảng. Lần này, đó là trận thua 0-1 đầy cay đắng trước đối thủ chính trị Đông Đức.
Đối với HLV Helmut Schon, thất bại này còn trở nên nặng nề với ông hơn bao giờ hết. Schon sinh ra ở Dresden (thuộc Đông Đức) và đã đào tẩu sang Tây Đức vào năm 1950. Thất bại trong trận đấu mà ông khao khát chiến thắng nhất đã khiến ông suy sụp, đến mức không thể tham dự buổi họp báo ngày hôm sau.
Tuy nhiên, trong cái rủi lại có cái may, nó không chỉ giúp Tây Đức rơi vào một nhánh đấu dễ dàng hơn ở vòng bảng thứ hai (tránh được Brazil, Argentina và Hà Lan), mà còn buộc HLV Schon phải thực hiện những thay đổi quan trọng về nhân sự và chiến thuật, đặt nền móng cho chức vô địch sau này.
"Hoàng đế" Franz Beckenbauer
Nếu phải chỉ ra một nhân vật định hình nên chức vô địch của Tây Đức, đó chính là Franz Beckenbauer. "Hoàng đế" không chỉ là một cầu thủ vĩ đại, ông còn là một nhà lãnh đạo và một bộ óc chiến thuật thiên tài.
Trên sân, ông tiên phong và định nghĩa lại vai trò của một hậu vệ quét (libero), biến nó từ một vị trí phòng ngự đơn thuần thành một trạm phát động tấn công. Bằng cách là người chơi tự do ở hàng thủ, Beckenbauer có không gian để đi bóng lên phía trước, xuyên phá hàng tiền vệ đối phương và tạo ra các cơ hội.
Ngoài sân cỏ, sau màn trình diễn đáng thất vọng ở vòng bảng, Beckenbauer đã thể hiện vai trò thủ lĩnh của mình. Ông đã trực tiếp thuyết phục HLV Schon đưa vào sân những nhân tố mới như tiền vệ cánh Bernd Holzenbein (người mang về quả phạt đền trong trận chung kết) và tiền vệ năng nổ Rainer Bonhof (người kiến tạo bàn thắng quyết định).
Ông thậm chí còn xuất hiện cùng HLV trong các buổi họp báo để trả lời các câu hỏi về chiến thuật. Beckenbauer lúc đó không chỉ là một đội trưởng, ông gần như là một HLV thứ hai của đội bóng.
Chiến thuật: "Bóng đá tổng lực" kiểu Đức
Nhiều người thường chỉ nhớ đến "Bóng đá tổng lực" của Hà Lan, nhưng trên thực tế, Tây Đức cũng chơi một thứ bóng đá rất linh hoạt và hiện đại, một phiên bản tổng lực theo cách riêng của họ. Triết lý của HLV Schon cũng tương tự như Rinus Michels của Hà Lan: thống trị trận đấu và kiểm soát bóng.
Sự linh hoạt được thể hiện ở khắp mọi nơi. Beckenbauer dâng cao từ vị trí hậu vệ cuối cùng. Hậu vệ trái Paul Breitner tấn công dồn dập như cầu thủ Brazil nhưng khi phòng ngự, lại chắc chắn và kỉ luật mang màu sắc Đức. Hậu vệ phải Berti Vogts, dù được giao nhiệm vụ theo kèm "Thánh" Johan Cruyff trong trận chung kết, vẫn có những pha đi bóng và xâm nhập vòng cấm đầy bất ngờ.
Như lời của cầu thủ Jurgen Grabowski: "'Bóng đá tổng lực' không phải là công thức ma thuật, nó chỉ đơn giản có nghĩa là mọi cầu thủ đều được phép tấn công và phòng ngự."
Trận chung kết và khoảnh khắc định đoạt
Trận chung kết ở Munich đã bắt đầu một cách kịch tính. Hà Lan giao bóng, thực hiện một loạt đường chuyền, và Johan Cruyff có một pha solo qua hàng thủ Tây Đức, mang về một quả phạt đền khi chưa một cầu thủ chủ nhà nào kịp chạm bóng. Johan Neeskens thực hiện thành công, đưa Hà Lan vươn lên dẫn trước ngay ở phút đầu tiên.
Tuy nhiên, Tây Đức đã thể hiện bản lĩnh của mình. Họ gỡ hòa cũng từ một quả phạt đền do công của Breitner. Và ngay trước khi hiệp một kết thúc, Gerd Muller, tay săn bàn vĩ đại nhất thế hệ của mình, đã có một pha xoay người dứt điểm lạnh lùng, ghi bàn thắng quyết định của trận đấu. Đó cũng là bàn thắng thứ 14 của ông tại các kỳ World Cup, một kỷ lục vào thời điểm đó.
Lời phán quyết
Hà Lan có thể hoa mỹ hơn, và một số nhà báo thời đó thậm chí còn cho rằng Ba Lan mới là đội chơi thú vị nhất giải đấu.
Tuy nhiên, chiến thắng của Tây Đức cũng vô cùng xứng đáng. Họ là một đội bóng rất gần với Hà Lan về cả phong cách và đẳng cấp. Họ sở hữu kỹ thuật, chất lượng chiến thuật, và quan trọng nhất, là sự tàn nhẫn và kỷ luật trong phòng ngự mà mọi nhà vô địch đều phải có. Chức vô địch World Cup 1974 của Tây Đức là một minh chứng cho thấy sự hiệu quả và bản lĩnh đôi khi còn quan trọng hơn cả vẻ đẹp hoa mỹ.
