Trong vài năm qua, tuyển Việt Nam duy trì được thành tích ổn định ở các giải không thuộc FIFA Days, nơi các đối thủ thường không có lực lượng mạnh nhất. Tuy nhiên, khi các giải đấu châu lục diễn ra — thời điểm mọi đội tuyển đều triệu tập những cầu thủ tối ưu — khoảng cách về trình độ giữa Việt Nam và đối thủ trở nên nhìn thấy rõ rệt.
Từ thời HLV Philippe Troussier đến HLV Kim Sang Sik, đội tuyển chỉ áp đảo được Lào và Philippines ở đấu trường châu Á, còn lại đều gặp khó trước những đội bóng có thực lực tốt hơn ngay trong khu vực.
Nổi bật nhất là chuỗi trận sa sút trước Indonesia và Malaysia. Trước Indonesia, Việt Nam thua ba trận liên tiếp với tỷ số 0-1, 0-1 và 0-3 tại vòng loại World Cup 2026 và vòng chung kết Asian Cup 2023. Những thất bại nối tiếp nhau cho thấy tuyển Indonesia đã tiến bộ mạnh mẽ, trong khi Việt Nam loay hoay tìm lời giải cho những vấn đề chiến thuật lẫn nhân sự.
Dưới thời HLV Kim Sang Sik, trận thua 0-4 trước Malaysia ở vòng loại Asian Cup 2027 trở thành cú sốc lớn. Dù FIFA xác nhận Malaysia sử dụng bảy cầu thủ không đủ điều kiện thi đấu, AFC vẫn chưa đưa ra phán quyết cuối cùng. Vì vậy, tuyển Việt Nam buộc phải chấp nhận một thất bại nặng nề, kéo theo áp lực và hoài nghi từ dư luận. Đây không chỉ là trận thua về mặt tỷ số, mà còn là lời cảnh báo rõ ràng về vị thế thực sự của Việt Nam tại châu lục.
Từ góc nhìn chuyên môn, chiến thắng 1-0 trước Indonesia tại AFF Cup 2024 phần nào tạo cảm giác an tâm tạm thời, nhưng không phản ánh chuẩn xác tương quan sức mạnh. Đó là giải đấu không thuộc FIFA Days, nên Indonesia chỉ sử dụng đội hình trẻ, thiếu vắng nhiều trụ cột. Điều này cho thấy ưu thế của Việt Nam tại các giải khu vực phần lớn dựa trên sự thiếu hụt lực lượng của đối thủ, thay vì sự vượt trội tuyệt đối của chính đội tuyển.
Bức tranh hiện tại đặt ra hai bài toán lớn cho tuyển Việt Nam trong năm 2026. Thứ nhất, HLV Kim Sang Sik phải nhanh chóng củng cố nền tảng lối chơi và nâng cao chất lượng đội hình. Việc bỏ lỡ nhiều đợt tập trung FIFA Days trong thời gian qua khiến đội tuyển hụt hụt về tính kết nối, thiếu quỹ thời gian cần thiết để thử nghiệm nhân sự và tối ưu hóa chiến thuật.
Thứ hai, AFF Cup 2026 dự kiến diễn ra vào mùa hè — thời điểm các đội tuyển có thể triệu tập đầy đủ lực lượng mạnh nhất. Điều này đồng nghĩa các đối thủ như Indonesia, Malaysia hay Thái Lan đều sẽ ra sân với đội hình chất lượng hơn nhiều so với các kỳ AFF Cup gần đây. Áp lực cạnh tranh của tuyển Việt Nam vì vậy tăng lên đáng kể.
Để thoát khỏi vòng luẩn quẩn “mạnh ở khu vực, yếu ở châu lục”, tuyển Việt Nam cần một chiến lược phát triển rõ ràng và có chiều sâu hơn. Từ việc tận dụng tối đa FIFA Days, nâng cấp quy trình tuyển chọn cầu thủ, đến việc xây dựng bản sắc chiến thuật phù hợp với năng lực hiện tại — tất cả đều phải được triển khai đồng bộ. Chỉ khi khắc phục những hạn chế mang tính hệ thống, đội tuyển mới có thể hướng tới mục tiêu nâng tầm ở các giải đấu lớn trong tương lai.
