Câu chuyện hy hữu và đáng tiếc vừa xảy ra với Brighton & Hove Albion là lời cảnh tỉnh sâu sắc cho các câu lạc bộ bóng đá trong kỷ nguyên toàn cầu hóa. Chỉ một sơ suất nhỏ trong khâu kiểm duyệt nội dung, đội bóng đang thi đấu tại Ngoại hạng Anh đã vô tình châm ngòi cho một làn sóng phản đối dữ dội từ cộng đồng quốc tế, đặc biệt là tại Châu Á.
Sự việc bắt nguồn từ một dự án giáo dục ý nghĩa dành cho các cầu thủ trẻ lứa tuổi học sinh. Đội U12 của Brighton đã xuất sắc giành chiến thắng trong một cuộc thi do Ngoại hạng Anh tổ chức, qua đó giành vé tham dự giải đấu Christmas Truce Cup tại Bỉ.
Đây là giải đấu thường niên nhằm tưởng niệm sự kiện Đình chiến Giáng sinh năm 1914 trong Thế chiến thứ Nhất, khi binh lính Đức và Anh tạm gác súng đạn để cùng chơi bóng đá. Mục tiêu của giải đấu không chỉ là tranh tài thể thao mà còn giúp các cầu thủ nhí hiểu thêm về lịch sử.
Tuy nhiên, niềm vui chiến thắng nhanh chóng biến thành rắc rối khi bộ phận truyền thông của học viện Brighton đăng tải một bài viết trên mạng xã hội X (trước đây là Twitter). Hình ảnh trong bài viết cho thấy ngôi sao người Nhật Bản, Kaoru Mitoma cùng một cầu thủ nhí đang cầm trên tay những tấm thẻ bài bóng đá tự thiết kế.
Điều đáng nói, nhân vật xuất hiện trên tấm thẻ bài đó lại là Hiroo Onoda - một cựu binh gây nhiều tranh cãi của quân đội Nhật Bản trong Thế chiến thứ Hai.
Sai lầm nghiêm trọng nằm ở chỗ quá trình nghiên cứu thông tin của Brighton đã dừng lại ở bề nổi câu chuyện. Họ chỉ biết đến Onoda như một người lính Nhật Bản cuối cùng đầu hàng, trở về quê hương trong tư thế của một người hùng sau nhiều thập kỷ lẩn trốn trong rừng.
Cả câu lạc bộ lẫn hội đồng giám khảo của Ngoại hạng Anh dường như hoàn toàn không hay biết về quá khứ đen tối và những hành động gây phẫn nộ của nhân vật này đối với nhiều quốc gia Châu Á.
Hiroo Onoda là một thiếu úy thuộc Lục quân Đế quốc Nhật Bản, được đào tạo bài bản về chiến tranh du kích, tình báo và các hoạt động bí mật tại Trường Nakano. Với tư tưởng cực đoan coi chiến tranh là sứ mệnh thiêng liêng và thà chết không hàng, Onoda đã từ chối tin rằng Nhật Bản đã đầu hàng vào năm 1945.
Ông cùng đồng đội tiếp tục ẩn náu tại đảo Lubang (Philippines), tiến hành các cuộc tấn công du kích nhắm vào người dân địa phương và các lực lượng tìm kiếm trong suốt gần 30 năm sau khi chiến tranh kết thúc. Ước tính có khoảng 30 người dân vô tội đã thiệt mạng trong các cuộc đụng độ do nhóm của Onoda gây ra.
Chỉ đến năm 1974, sau khi chính phủ Nhật Bản cử phái đoàn bao gồm cả chỉ huy cũ của ông đến thuyết phục, Onoda mới chịu hạ vũ khí trở về Tokyo. Dù được chào đón như người hùng tại quê nhà, nhưng đối với nhiều người dân Trung Quốc, Hàn Quốc và Philippines, cái tên Onoda gợi lại những ký ức đau thương về sự tàn bạo của quân đội Nhật trong thế chiến.
Khi hình ảnh Mitoma cầm thẻ bài có in hình Onoda lan truyền trên mạng xã hội Weibo của Trung Quốc, sự phẫn nộ lập tức bùng lên. Hàng triệu người Trung Quốc, những người vẫn còn mang nặng vết thương lòng từ cuộc chiến tranh xâm lược của Nhật Bản, đã kịch liệt phản đối hành động thiếu hiểu biết này.
Làn sóng chỉ trích nhanh chóng lan rộng, buộc Brighton phải hành động khẩn cấp để kiểm soát khủng hoảng. Câu lạc đã ngay lập tức xóa bài đăng gây tranh cãi và sau khi tham vấn ý kiến từ văn phòng Ngoại hạng Anh tại Trung Quốc, họ đã đưa ra lời xin lỗi chính thức.
Thông báo trên tài khoản học viện và trang chủ câu lạc bộ nêu rõ: "Câu lạc bộ chân thành xin lỗi vì bất kỳ sự xúc phạm nào gây ra tại Trung Quốc bởi bài đăng gần đây về việc học viện tham gia giải đấu Ngoại hạng Anh Christmas Truce. Chúng tôi vô cùng trân trọng người hâm mộ tại Trung Quốc và không hề có ý định gây ra bất kỳ sự xúc phạm nào".
Không chỉ xin lỗi người hâm mộ, Brighton còn phải gửi lời xin lỗi riêng đến Kaoru Mitoma. Ngôi sao chạy cánh người Nhật Bản, người đã có những đóng góp to lớn cho đội bóng kể từ khi gia nhập với mức giá khiêm tốn 3 triệu bảng, vô tình bị đẩy vào tình thế khó xử.
Với việc hình ảnh của mình bị gắn liền với một nhân vật lịch sử nhạy cảm, Mitoma có thể phải đối mặt với những áp lực không đáng có từ dư luận quốc tế.
Phát ngôn viên của Brighton chia sẻ với tờ The Athletic: "Chúng tôi nhận hoàn toàn trách nhiệm. Chúng tôi đã xin lỗi công chúng và cá nhân Kaoru vì đã vô tình đặt cậu ấy vào tình huống tồi tệ này. Đây thực sự là một sai sót ngoài ý muốn. Câu lạc bộ đã rà soát lại quy trình làm việc và thiết lập các giao thức kiểm duyệt chặt chẽ hơn để đảm bảo những nội dung tương tự sẽ được kiểm tra kỹ lưỡng trong tương lai".
Bên cạnh đó, Brighton cũng gửi thư xin lỗi đến các hội cổ động viên tại khu vực Đông Nam Á và trấn an gia đình của cầu thủ nhí xuất hiện trong bức ảnh, khẳng định em hoàn toàn vô tội và là nạn nhân của sự cố này.
Sự việc lần này là bài học xương máu cho Brighton, một câu lạc bộ nổi tiếng với chính sách tuyển trạch thông minh và sở hữu đội hình đa quốc tịch.
Việc mở rộng thị trường và thu hút người hâm mộ toàn cầu đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc về văn hóa, lịch sử và sự nhạy cảm chính trị của từng khu vực. Tờ The Chosun Daily của Hàn Quốc đã bình luận gay gắt: "Sự cố này không chỉ là một lỗi trên mạng xã hội, mà là sự thất bại trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn tối thiểu được kỳ vọng ở một thương hiệu toàn cầu".
Rõ ràng trong thế giới bóng đá hiện đại, mỗi hành động, mỗi hình ảnh được đăng tải đều có thể tạo ra những tác động to lớn vượt ra ngoài khuôn khổ sân cỏ. Brighton đã phải trả giá đắt cho bài học về sự cẩn trọng và tôn trọng lịch sử, một bài học mà chắc chắn họ sẽ không bao giờ quên.
