Vào ngày 21 tháng 6 năm 2000 tại thành phố Arnhem, dưới bầu trời mùa hè dần tối đi, Na Uy và Slovenia đang trải qua khoảnh khắc cuối cùng trong trận đấu hòa 0-0 đầy căng thẳng tại Bảng C của EURO 2000.
Với việc Tây Ban Nha đang bị Nam Tư dẫn 3-2, Na Uy chỉ cần một trận hòa để có vé vào vòng 16 đội, tuy nhiên để chắc chắn đội bóng Bắc Âu phải ghi bàn để tự quyết định số phận của mình. Trong khi đó, hy vọng của Slovenia phụ thuộc vào việc họ có thể phá vỡ hàng phòng ngự đầy kiên cố của Na Uy hay không? Trận đấu dường như vô cùng bế tắc khi cả hai đội đều thiếu đi sự đột phá quyết định.
Dưới áp lực ngày càng lớn, Na Uy không thể giữ bóng đủ xa khỏi khung thành của mình. Các đường chuyền dài của cả hai đội cũng trở nên thiếu chính xác, phản ánh rõ sự căng thẳng và hỗn loạn trong những phút cuối trận. Khi đồng hồ điểm qua 90 phút, với chỉ 2 phút bù giờ còn lại, không khí lo lắng bao trùm cả sân đấu.
Vào thời điểm đó, bất phân thắng bại gần như sẽ là kết quả cuối cùng. Một quả đá phạt cuối cùng được thực hiện, bóng được phất sâu vào khu vực phòng ngự của Slovenia, nơi Steffen Iversen đang bị bao vây bởi các hậu vệ đối phương, khiến anh không thể thực hiện thành công cú đánh đầu.
Trước đó ít ngày cũng chính Iversen đã ghi bàn duy nhất giúp Na Uy đánh bại Tây Ban Nha. Khuôn mặt Iversen lộ rõ vẽ thất vọng, hai tay vung lên trời và gọi trọng tài trong vô vọng, phản ánh nỗi lo âu của cả đội. Na Uy cứ như thể đã bỏ lỡ cơ hội cuối cùng để thay đổi vận mệnh, nỗi lo lắng tiếp tục bao trùm toàn đội.
Thủ môn Slovenia, Mladen Dabonovic vội vã nhặt quả bóng lăn ra ngoài biên và đá mạnh bóng xuống phía cuối sân nơi các cầu thủ Na Uy và Slovenia tiếp tục tranh chấp trong một pha đấu tay đôi với tất cả súc lực còn lại.
Trên khán đài, người hâm mộ cả hai bên đều cổ vũ cuồng nhiệt, tạo nên không khí đầy áp lực. Hình ảnh của khán đài gần như hòa quyện vào bầu không khí căng thẳng, khi trận đấu đang chuẩn bị khép lại mà không có đội nào thật sự nắm bắt cơ hội.
Tiếng còi kết thúc trận đấu vang lên, khép lại một trận đấu đầy căng thẳng. Mặc dù cả hai đội đều quyết tân lọt vào vòng 16 đội, nhưng thực tế không đội nào dán mạo hiểm để tạo ra đột phá.
Nếu Nam Tư giữ được lợi thế, trận hòa này sẽ giúp Na Uy tiến vào vòng trong, nhưng cảm giác thiếu chắc chắn đang dần len lỏi trong tâm trí các cầu thủ và người hâm mộ. Họ đã không thể làm những gì cần thiết để có một chiến thắng thuyết phục, và trận hòa vừa qua như một nỗi ám ảnh cứ lặp đi lặp trong đầu họ.
Khi trận đấu kết thúc, các cầu thủ Na Uy không thể thở phào nhẹ nhõm. Họ không ăn mừng chiến thắng, không ôm nhau vui mừng như những đội bóng khác trong hoàn cảnh này. Trái lại, họ đứng im lặng, ánh mắt đầy lo lắng. Không khí trong sân vẫn đầy căng thẳng, và mặc dù những người hâm mộ trên khán đài vẫn hát vang, họ không thể che giấu được sự bất an trong lòng mình.
Với sự căng thẳng lên đến đỉnh điểm, đội bóng Bắc Âu tiếp tục chờ đợi kết quả từ trận đấu giữa Nam Tư và Tây Ban Nha để xem liệu họ có chính thức lọt vào vòng 16 đội hay không.
Nam Tư vẫn giữ vững tỉ số 3-2, và Na Uy chỉ có thể hy vọng vào kết quả trận đấu đó được giữ nguyên trong những phút còn lại. Họ không thể nào an tâm cho đến khi mọi thứ được quyết định, và trong những phút cuối này, cả đội không thể ngừng lo lắng về việc liệu Tây Ban Nha có thể tạo ra điều thần kì hay không.
Máy quay truyền hình ghi lại một khoảnh khắc đặc biệt, khi huấn luyện viên Nils Johan Semb đang chìm trong suy tư. Ông đứng giữa đám đông cầu thủ, huấn luyện viên, quan chức và những người quay phim, như một hình ảnh cô đơn giữa sự nhộn nhịp.
Những giấc mơ, hy vọng và nỗi lo sợ của một quốc gia đều có thể được tìm thấy trong từng nếp nhăn trên vầng trán cau lại của ông. Khoảnh khắc ấy, ông khoanh tay trước ngực, lặng lẽ chờ đợi kết quả cuối cùng từ trận đấu của Nam Tư, như thể thời gian ngừng lại và ông chỉ còn biết chờ đợi.
Liên đoàn bóng đá Na Uy đã giao phó cho Semb trách nhiệm dẫn dắt đội hình được đánh giá mạnh nhất trong lịch sử đội tuyển. Trước đó, đưới sự dẫn dắt của Egil Olsen trong suốt thập kỷ 1990, đội tuyển Na Uy đã đạt được những thành công vang dội.
Với một đội hình mạnh mẽ đầy ngôi sao Ngoại hạng Anh như Ole Gunnar Solskjær, Henning Berg, Tore Andre Flo và Stig Inge Bjornebye, Na Uy đã trở thành một đội tuyển đáng gờm.
Na Uy lần đầu tiên tham dự EURO sau hai kỳ World Cup thành công vào các năm 1994 và 1998. Tuy nhiên, dưới sự dẫn dắt của Semb, người được coi là môn đồ của chính Olsen , đội bóng đã chơi quá thận trọng và thiếu sự sáng tạo. Những người chỉ trích cho rằng ông đã quá cứng nhắc và không khai thác được hết tiềm năng của những cầu thủ tấn công xuất sắc trong đội hình.
"Na Uy chỉ chơi để cầu hòa!" và thật đáng buồn là họ đã đúng. Trận hòa này gần như đã giúp Na Uy tiến vào vòng sau, lại không thể che giấu được sự thiếu sót trong lối chơi của đội bóng.
Khi tin tức từ Liege ập đến, cho biết Tây Ban Nha đã gỡ hòa ở phút 94, người hâm mộ Na Uy bắt đầu lo lắng, vì họ hiểu rằng nếu Nam Tư không giành chiến thắng, họ sẽ không thể đi tiếp.
Và rồi chỉ chưa đầy một phút sau, điều họ không mong muốn nhất đã thành hiện thực khi Tây Ban Nha ghi thêm một bàn thắng, ấn định chiến thắng 4-3 trước Nam Tư. Điều này đồng nghĩa với việc Na Uy không thể đi tiếp vào vòng trong, dù họ đã làm tất cả những gì có thể trong trận đấu với Slovenia.
Khoảnh khắc này được ghi lại trong một bức ảnh huyền thoại, khi huấn luyện viên Semb sụp đổ, vai thõng xuống, đầu cúi gằm trong tuyệt vọng. Bức ảnh đó đã trở thành biểu tượng của sự sụp đổ của thế hệ vàng Na Uy, những người đã gục ngã trong một buổi tối mùa hè ấm áp ở Arnhem.
Những nỗi buồn, thất vọng, và khát khao của một quốc gia đều được thể hiện rõ trong hình ảnh ấy. Đó là kết thúc của một thời kỳ vàng son, đánh dấu bước ngoặt lớn trong lịch sử bóng đá Na Uy.
Dù đã hai thập kỷ trôi qua, EURO 2000 vẫn là dấu mốc không thể nào quên với bóng đá Na Uy. Tuy nhiên, để hiểu rõ hơn về nỗi đau và sự thất bại đó, chúng ta cần quay lại quá khứ và tìm hiểu về nền tảng đã tạo ra thế hệ vàng này.
Trước khi Egil Olsen được bổ nhiệm vào tháng 10 năm 1990, Na Uy không thể giành quyền tham dự một giải đấu quốc tế lớn suốt hơn 50 năm. Mặc dù các quốc gia láng giềng như Thụy Điển và Đan Mạch ngày càng lớn mạnh, Na Uy vẫn bị bỏ lại phía sau và không thể vươn lên tầm quốc tế.
Trong hơn 50 năm, Na Uy luôn đứng ngoài cuộc chơi tại các giải đấu lớn. Những chiến thắng như chiến thắng 3-0 trước Nam Tư năm 1965, hay chiến thắng 1-0 trước Pháp năm 1968, chỉ là những tia sáng yếu ớt trong một bầu trời u ám. Bóng đá Na Uy không thể cạnh tranh với các đội bóng mạnh và những thành tích lớn gần như không bao giờ xuất hiện trong lịch sử đội bóng Bắc Âu.
Tuy nhiên, khi Egil Olsen được bổ nhiệm làm huấn luyện viên vào tháng 10 năm 1990, ông đã thay đổi hoàn toàn cục diện của bóng đá Na Uy. Ông không chỉ thay đổi chiến thuật mà còn tạo ra một hệ thống thi đấu hợp lý, dựa trên nền tảng thể lực sung mãn của các cầu thủ Na Uy.
Từ những chiến thuật phản công đầy sắc bén đến việc sử dụng những cầu thủ to cao để giành chiến thắng trong các pha không chiến, Olsen đã xây dựng một đội bóng mạnh mẽ và kiên cường. Những thành công của Na Uy dưới sự dẫn dắt của Olsen đã đưa họ lên vị trí thứ 2 trên bảng xếp hạng FIFA, thành tích cao nhất trong lịch sử bóng đá Na Uy.
Họ lọt vào 2 kỳ World Cup liên tiếp, đánh bại Brazil và ghi nhiều bàn thắng trong các trận đấu quan trọng. Đó là thời kỳ huy hoàng của bóng đá Na Uy, khi các cầu thủ như Ole Gunnar Solskjær, Henning Berg, Tore Andre Flo, và Stig Inge Bjornebye tỏa sáng tại Ngoại hạng Anh và nhận được sự ngưỡng mộ từ các giải đấu quốc tế.
Tuy nhiên, sau khi Olsen từ chức vào năm 1998, thế hệ vàng của Na Uy dần suy tàn. Dưới sự dẫn dắt của Nils Johan Semb, đội tuyển quốc gia không thể phát huy hết tiềm năng của mình. Sự thất bại tại EURO 2000 chính là dấu chấm hết cho thế hệ vàng của Na Uy, sự thật phũ phàng rằng đội bóng này không thể vượt qua những thử thách lớn.
Ngày nay, Na Uy đang dần hồi sinh, nhưng không phải với những cầu thủ phòng ngự mạnh mẽ như trước. Với sự xuất hiện của những tài năng tấn công như Erling Haaland, Alexander Sorloth và Odegaard, Na Uy đang tìm lại hy vọng và World Cup 2026 sẽ là cơ hội để họ chứng tỏ năng lực và khát khao cháy bỏng với cả thế giới.
Tuy nhiên, bóng đá Na Uy không thể quên những di sản mà thế hệ vàng đã để lại, và hy vọng rằng lần này khi sở hữu một đội hình tài năng, Na Uy sẽ không phải trải qua một khúc thiên nga bi tráng nữa, mà sẽ là khởi đầu cho một hành trình mới đầy hứa hẹn.
Na Uy không còn là thế hệ vàng của Olsen, nhưng những phẩm chất kiên cường và mạnh mẽ mà đội bóng này đã tạo dựng từ những năm 1990 vẫn tiếp tục hiện diện, và chắc chắn sẽ là nền tảng vững chắc cho tương lai.
