Khi bạn bước qua cánh cổng sắt của sân vận động Ibrox, hít thở bầu không khí đầy lịch sử và nhìn lên những khán đài dựng đứng, bạn không chỉ đang bước vào một sân bóng, mà đó là cả một pháo đài. Rangers Football Club không đơn thuần là một đội bóng thể thao, nó là một thể chế văn hóa, một biểu tượng tôn giáo và chính trị, và là hiện thân của một tầng lớp xã hội cụ thể tại Scotland.
DNA của Rangers được dệt nên từ những sợi chỉ đỏ của lòng trung thành với Hoàng gia, sự kiên định của đạo Tin lành, và khát khao thống trị tàn nhẫn trên sân cỏ. Để hiểu Rangers, bạn phải hiểu rằng đối với họ, bóng đá là một cuộc thánh chiến để bảo vệ những giá trị mà họ tin mình được trao phó.
Những đứa trẻ ở Kelvingrove
Lịch sử của Rangers bắt đầu vào tháng 3 năm 1872 theo một cách khiêm tốn đến khó tin. Bốn cậu thiếu niên, hai anh em Moses và Peter McNeil, cùng Peter Campbell và William McBeath, đang đi dạo trong Công viên West End (nay là Kelvingrove) đột nhiên nảy ra ý tưởng lập một đội bóng.
Họ không có tiền, không có sân, thậm chí còn chưa có cả quả bóng. Cái tên “Rangers” được họ chọn một cách tình cờ, lấy từ một cuốn sách về bóng bầu dục Anh.
Nhưng từ sự khởi đầu vô sản đó, Rangers đã thực hiện một cuộc chuyển mình ngoạn mục để trở thành "The Establishment" (Tầng lớp thống trị). Vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, khi làn sóng nhập cư người Ireland theo đạo Công giáo đổ về Glasgow và tụ tập quanh Celtic, Rangers tự nhiên trở thành phe đối lập.
Họ trở thành đội bóng của người bản địa Scotland, của tầng lớp lao động kỹ thuật cao ở các xưởng đóng tàu sông Clyde, và quan trọng nhất, của cộng đồng Tin lành.
DNA của Rangers từ đó gắn liền với Chủ nghĩa Hợp nhất (Unionism). Màu áo Xanh, Trắng và Đỏ của họ không chỉ là sự phối màu ngẫu nhiên, đó là sự phản chiếu của lá cờ Union Jack. Trong khi Celtic nhìn về Ireland, Rangers nhìn về London và Nữ hoàng. Sân Ibrox không chỉ là nơi đá bóng, mà là nơi tôn vinh các giá trị của Vương quốc Anh.
Bức chân dung của Nữ hoàng Elizabeth II treo trang trọng trong phòng thay đồ đội nhà suốt nhiều thập kỷ là minh chứng rõ nhất cho lòng trung thành này. DNA của họ là sự bảo thủ, sự trật tự và niềm kiêu hãnh về vị thế của mình trong xã hội.
"Ay Ready" và Bản năng chiến thắng tàn nhẫn trên sân cỏ
Nếu phải tóm tắt triết lý bóng đá của Rangers trong một cụm từ, đó chính là khẩu hiệu được khắc trên huy hiệu của họ: "Ay Ready" (Luôn sẵn sàng).
Rangers không được định nghĩa bởi lối chơi hoa mỹ như Ajax hay Barcelona, mà được định nghĩa bởi sự hiệu quả, sức mạnh thể chất và một tâm lý chiến thắng áp đảo.
Người hâm mộ Rangers không đến sân để xem những pha đan bóng nghệ thuật, họ đến để xem đội bóng của mình nghiền nát đối thủ. "Chúng tôi không cần được yêu mến, chúng tôi muốn được sợ hãi".
Kỷ nguyên "Bức màn sắt": Vào cuối những năm 40 và đầu 50, dưới sự dẫn dắt của HLV huyền thoại Bill Struth, hàng phòng ngự của Rangers nổi tiếng đến mức được gọi là "Bức màn sắt".
Sự kỷ luật, cứng rắn và không khoan nhượng của Struth đã đặt nền móng cho tính cách của CLB, trong đó chiến thắng là nhiệm vụ bắt buộc, và về nhì là thất bại thảm hại.
"9-in-a-Row" và sự thống trị tuyệt đối: Đỉnh cao của DNA Rangers được thể hiện rõ nhất trong giai đoạn 1989-1997. Dưới thời Graeme Souness và sau đó là Walter Smith, Rangers đã giành 9 chức vô địch liên tiếp, san bằng kỷ lục của Celtic.
Đây là kỷ nguyên mà Rangers thống trị bằng tài năng và cả sức mạnh tài chính. Họ mang về những ngôi sao Anh quốc hàng đầu như Terry Butcher, Chris Woods, Trevor Steven, và sau đó là những thiên tài như Paul Gascoigne và Brian Laudrup.
Đội hình đó chơi thứ bóng đá trực diện, mạnh mẽ và đầy nam tính. Souness đã tiêm vào Rangers một sự hung hăng cần thiết để đè bẹp mọi sự phản kháng. Họ là những chú "Gấu Teddy" (The Teddy Bears - biệt danh từ tiếng lóng vần với "Gers"), nhưng trên sân, họ là những cỗ xe tăng
Vinh quang Châu Âu 1972: Chiến thắng tại Cúp C2 châu Âu năm 1972 tại Barcelona là minh chứng cho sự kiên cường. Đánh bại Dynamo Moscow 3-2 trong một trận cầu kịch tính, Rangers đã cho thấy họ có thể mang tinh thần chiến đấu Scotland ra châu lục.
Hình ảnh đội trưởng John Greig nâng cúp trong một căn phòng nhỏ bên trong sân Nou Camp (do các CĐV tràn xuống sân) vẫn là một trong những khoảnh khắc thiêng liêng nhất lịch sử CLB.
Chính sách gây tranh cãi và Cuộc cách mạng Souness
Không thể nói về DNA của Rangers mà bỏ qua vấn đề gây tranh cãi nhất, chính sách không ký hợp đồng với cầu thủ theo đạo Công giáo. Suốt nhiều thập kỷ, đây là một quy tắc bất thành văn nhưng được thực thi rất nghiêm ngặt, biến Rangers thành một pháo đài tôn giáo thuần chủng.
Nó tạo ra sự đoàn kết nội bộ nhưng cũng gây ra sự chia rẽ sâu sắc với phần còn lại của thế giới bóng đá.
Nhưng cũng như mọi sinh vật sống, DNA muốn tồn tại thì phải biết tiến hóa. Năm 1989, Graeme Souness tạo ra cú sốc văn hóa lớn bậc nhất lịch sử bóng đá Scotland khi ký hợp đồng với Mo Johnston, một cựu cầu thủ Celtic và là người theo đạo Công giáo.
Quyết định này khiến nhiều cổ động viên Rangers phẫn nộ, đốt vé mùa và biểu tình. Nhưng đó là bước ngoặt cần thiết. Souness hiểu rằng nếu muốn Rangers trở thành một thế lực hiện đại, họ không thể tiếp tục tự trói mình bằng những ràng buộc đã lỗi thời.
Dù chính sách đã bị xóa bỏ, nhưng bản sắc Tin lành vẫn chảy ngầm trong huyết quản của người hâm mộ, thể hiện qua những bài hát, những lá cờ Union Jack và không khí thù địch trong các trận derby Old Firm.
Sự hồi sinh từ địa ngục
Di sản vĩ đại nhất của Rangers không nằm ở 55 chức vô địch quốc gia (kỷ lục thế giới), mà nằm ở sự hồi sinh từ đống tro tàn năm 2012. Khi CLB bị thanh lý tài sản vì nợ nần và bị giáng xuống giải hạng Tư (Third Division), nhiều người đã hả hê nghĩ rằng đế chế này đã sụp đổ vĩnh viễn.
Nhưng chính trong thời khắc đen tối đó, DNA của Rangers mới bộc lộ mạnh mẽ nhất. Thay vì bỏ rơi đội bóng, người hâm mộ đã tập hợp lại với một sự trung thành đến mức cực đoan. Trận đấu đầu tiên ở giải hạng Tư chứng kiến gần 50.000 khán giả lấp đầy Ibrox, một kỷ lục thế giới cho một trận đấu ở cấp độ đó.
Khẩu hiệu "We are the People" (Chúng tôi là người dân/những người được chọn) vang lên mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Nó thể hiện một tâm thế "chúng ta chống lại cả thế giới". Rangers xem mình là nạn nhân của một âm mưu, nhưng đồng thời cũng là những người bảo vệ vĩ đại của một di sản không thể bị phá hủy.
Hành trình Rangers đi từ tận cùng khủng hoảng trở lại đỉnh vinh quang, với đỉnh điểm là chức vô địch bất bại mùa 2020-21 dưới thời Steven Gerrard, là một câu chuyện về sự tái sinh. Nó cho thấy một sự thật rõ ràng: người ta có thể làm một doanh nghiệp phá sản, nhưng không thể làm biến mất một câu lạc bộ vẫn còn linh hồn và có những người hâm mộ trung thành đứng sau.
DNA của Rangers là một khối mâu thuẫn đầy mê hoặc. Nó vừa mang tính cục bộ (gắn liền với Glasgow và tôn giáo), vừa mang tính toàn cầu (biểu tượng của Vương quốc Anh). Nó vừa bảo thủ trong các giá trị truyền thống, vừa tàn nhẫn trong khát vọng chiến thắng.
