Xuất khẩu cầu thủ và thành công của ĐTQG: Căn bệnh mãn tính của “Tam sư”

Xuất khẩu hay không xuất khẩu?

Trong quá khứ, đã từng có nhiều cuộc tranh luận về sự cần thiết của việc xuất khẩu cầu thủ, và kết luận phổ biến là hoạt động này – mặc dù rất quan trọng với các quốc gia Nam Mỹ - không thực sự có ảnh hưởng lớn tới thành công của các ĐTQG châu Âu. Khác với Brazil hay Argentina, những đội bóng mà “lính lê dương” luôn chiếm vai trò trụ cột, ĐT Italia đã giành chức VĐTG năm 2006 nhờ một đội hình gồm toàn các cầu thủ đang thi đấu ở Serie A, còn TBN cũng thống trị thế giới suốt 5 năm gần nhất bằng nòng cốt là những người đang khoác áo Real Madrid và Barcelona. Tuy nhiên có vẻ như tình hình đang dần thay đổi.

Tổng số phút thi đấu tại 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu của các cầu thủ TBN, Pháp, Italia, Đức và Anh

Tính đến trước loạt trận vòng loại World Cup cuối tuần vừa rồi, tổng số phút thi đấu ở 4 giải VĐQG lớn khác (Anh, Đức, Italia, Pháp) của các cầu thủ TBN đã lên tới 12.911 phút, và kết quả của người Pháp thậm chí còn ấn tượng hơn: 22.161 phút. Đức, Italia – hai cường quốc bóng đá ở tầm thế giới và xưa nay không mấy mặn mà với việc xuất khẩu cầu thủ - cùng lần lượt có 5.984 và 5.381 phút. Còn người Anh, họ có bao nhiêu phút? Câu trả lời có thể khiến bạn kinh ngạc: các cầu thủ Anh mới ra sân vẻn vẹn 90 phút ở 4 giải VĐQG lớn còn lại mà thôi, và đóng góp vào “thành tích” đó là một hậu vệ vô danh có tên Charlie l’Anson, đang chơi cho Elche.

Càng xuất ngoại nhiều, càng đá tốt

Những con số thống kê về thời lượng chơi bóng nêu trên tự thân chúng chưa mang nhiều ý nghĩa, nhưng sẽ trở nên đáng quan tâm hơn rất nhiều nếu được đặt vào trong mối tương quan với kết quả thi đấu của ĐTQG. Sau 9 lượt trận (không tính loạt trận diễn ra vào rạng sáng nay) thì Đức và Italia đều đã giành vé với khoảng cách ít nhất 5 điểm so với đội đứng thứ nhì. TBN chỉ còn thiếu một điểm để chính thức đặt vé đến Brazil mùa hè năm sau, nhưng sở dĩ họ phải vất vả đến phút cuối là vì trong bảng I còn có Pháp. Nếu hai ĐT láng giềng này nằm tại hai bảng khác nhau thì có lẽ họ đã sớm có vé từ lâu: trên thực tế, thành tích 14 điểm/7 trận của Pháp cũng không kém hơn là bao so với mức 19 điểm/9 trận mà người Anh kiếm được, và nên nhớ là trên hành trình đó thì Les Bleus còn phải chạm trán với ĐKVĐTG TBN.

Tuyển Anh đang nắm trong tay lá bùa may mắn khi là đội đứng đầu bảng H

“Tam sư” thì sao? Bỏ qua bảng I (chỉ có 5 đội), thầy trò Roy Hodgson là đội đầu bảng có số điểm thấp nhất ở vòng loại World Cup 2014 khu vực châu Âu năm nay. Kết thúc 9 trận đấu thì Bỉ, Hà Lan, Nga, Thụy Sĩ hay kể cả Bosnia – Herzegovina đều đã gặt hái tối thiểu 21 điểm, nhiều hơn ít nhất 2 điểm so với ĐT Anh. Vì vậy, cho dù có đoạt vé vào thẳng VCK đi chăng nữa thì người Anh cũng không có nhiều lý do để tự hào.

Thuốc nào cho người Anh?

Tóm lại, có vẻ như việc xuất khẩu cầu thủ (tất nhiên là ra những giải đấu đẳng cấp cao) đang có tác động tích cực đến thành công của các ĐTQG châu Âu ở bình diện quốc tế. Hiện tượng này có thể được giải thích như thế nào? Một mặt, các “món hàng xuất khẩu” được cọ xát trên nhiều đấu trường, va chạm với nhiều phong cách khác nhau và sẽ mang những kinh nghiệm chiến thuật này trở lại ĐT. Ví dụ, ĐT Đức xưa nay vẫn ít nhiều gặp khó khăn khi phải chạm trán với các đối thủ chơi kỹ thuật, nhưng sau khi Oezil, Khedira, Podolski… được làm quen với trường phái này ở Real Madrid và Arsenal thì Mannschaft không còn quá e ngại những pha ban bật chóng mặt nữa. Mặt khác, cũng giống như trong kinh tế, nếu muốn bán được hàng ra nước ngoài thì đương nhiên là món hàng đó phải… xịn, hay nói cách khác là cầu thủ phải giỏi (chẳng ai lại đi thuê một ngoại binh có trình độ tương đương hàng nội). “Kim ngạch xuất khẩu” đáng tự hào của người TBN, Pháp, Italia hay Đức cho thấy chất lượng cầu thủ ở những nước này vẫn luôn được duy trì ở mức cao, và đương nhiên là thành tích của ĐTQG phải tốt.

Wayne Rooney vẫn là cầu thủ đắt giá nhất trong đội hình "Tam sư"

Như vậy, ĐT Anh đang phải đối mặt với 2 vấn đề lớn. Thứ nhất, các cầu thủ của họ không có nhiều trải nghiệm ở nước ngoài, dẫn đến việc thường xuyên lúng túng khi buộc phải thích nghi với một lối chơi mới (sơ đồ 3 hậu vệ chẳng hạn). Thứ hai, quan trọng hơn, trình độ của các tuyển thủ Anh không đủ cao: ngoài Wayne Rooney, có ai trong danh sách ĐT Anh lần này đủ đẳng cấp để được các CLB nước ngoài mời mọc? (mà ngay cả cái anh chàng Rooney ấy cũng đã bị Real Madrid hay Barcelona ngó lơ trong kỳ chuyển nhượng mùa Hè vừa qua, khi anh tìm mọi cách rời Man Utd). Cho đến khi nào ĐT Anh giải quyết được những bài toán ấy, viễn cảnh bước lên ngai vàng World Cup chỉ e vẫn là một giấc mộng cực, cực kỳ xa vời…

Trong danh sách triệu tập lần này của Squadra Azzurra có tới 5 gương mặt đang chinh chiến ở nước ngoài (Sirigu, Giaccherini, Motta, Verratti, Osvaldo) còn số tuyển thủ La Furia Roja không khoác áo một CLB trong nước thậm chí lên tới con số 7 (Reina, Monreal, Mata, Silva, Navas, Michu, Negredo). Và đây cũng không đơn giản là sự chuyển biến mang tính thời vụ, mà nó còn đại diện cho một xu hướng lớn trong làng bóng đá lục địa già: khi mà biên giới địa lý giữa các quốc gia châu Âu ngày càng trở nên mỏng manh bởi sự đồng nhất về tiền tệ hay chính sách xuất nhập cảnh, ranh giới về lao động (cụ thể là bóng đá) cũng hầu như không còn nữa và ngay cả các nền bóng đá lớn cũng không e ngại việc gửi cầu thủ ra nước ngoài thi đấu.