Tại Hà Lan, AZ Alkmaar từ lâu đã nổi danh là một trong những học viện bóng đá ưu tú nhất, một bệ phóng cho những tài năng trẻ kiệt xuất. Triết lý của họ rất rõ ràng: tin tưởng vào tuổi trẻ. Và giữa một thế hệ đầy hứa hẹn đang được trình làng, một cái tên đang nổi lên như một ngôi sao sáng nhất, thu hút sự chú ý của mọi tuyển trạch viên hàng đầu châu Âu: Kees Smit, chàng tiền vệ trung tâm mới 19 tuổi.
Thông thường, với những tài năng trẻ, sự thận trọng luôn được đặt lên hàng đầu. Người ta khuyên rằng hãy để họ phát triển một cách lặng lẽ. Tuy nhiên, thỉnh thoảng lại xuất hiện một tài năng đặc biệt đến mức những lời tán dương không thể bị kìm nén. HLV trưởng đội tuyển quốc gia Hà Lan, Ronald Koeman, một người chưa bao giờ ngần ngại nói thẳng, chính là một trong số đó.
"Tôi phải cẩn thận với những gì mình nói, nhưng tôi đã từng huấn luyện Pedri ở Barcelona và tôi thấy ở Kees Smit những điều làm tôi nhớ đến cậu ấy. Sự thay đổi hướng di chuyển, khả năng sử dụng cả hai chân, nhãn quan chiến thuật — đó là những phẩm chất tôi đã nhận thấy ở Pedri vào thời điểm đó.", Koeman chia sẻ.
Lời so sánh trực tiếp với Pedri, một cầu thủ từng đứng thứ 11 trong cuộc bầu chọn Quả bóng Vàng, rõ ràng là còn quá sớm. Nhưng về mặt phong cách, sự tương đồng là rất rõ ràng. Smit sở hữu một phẩm chất hiếm có ở một cầu thủ trẻ: khả năng thoát pressing thượng thừa. Anh có thể luồn lách qua những vòng vây chật hẹp nhất bằng những pha đổi hướng đột ngột, kỹ thuật xử lý bóng gọn gàng, hoặc những đường chuyền sắc lẹm xuyên tuyến.
Dữ liệu từ SkillCorner cho thấy, Smit là một trong bốn cầu thủ giữ bóng tốt nhất dưới áp lực tại giải VĐQG Hà Lan. Anh hoạt động như một "van giảm áp", giúp đội nhà thoát khỏi sức ép và chuyển đổi trạng thái một cách mượt mà. Sự đóng góp của Smit không chỉ dừng lại ở khả năng phòng ngự từ xa. Anh là nguồn sống cho lối chơi tịnh tiến của AZ. Với kỹ thuật điêu luyện, Smit dẫn đầu giải đấu về số lần kéo bóng đột phá.
Smit có một tốc độ bùng nổ trong những mét đầu tiên, đủ để bỏ lại đối thủ chỉ sau một nhịp đổi hướng. Hình ảnh anh vượt qua hậu vệ cánh Tyrick Mitchell của Crystal Palace trong một trận đấu tại Conference League là một minh chứng điển hình cho khả năng này.
Điểm đặc biệt nhất trong lối chơi của Smit là tư duy di chuyển không bóng. Sau khi thực hiện một đường chuyền, anh không đứng im mà ngay lập tức di chuyển vào khoảng trống để sẵn sàng nhận lại bóng. Lối chơi "bật-nhả" thông minh này giúp tạo ra sự đột biến và phá vỡ cấu trúc phòng ngự của đối phương. Theo thống kê, anh xếp thứ sáu tại giải VĐQG Hà Lan về số lần thực hiện các pha phối hợp "bật-nhả" như vậy.
Tư duy chiến thuật và trí thông minh của Smit còn được thể hiện qua những khoảnh khắc xuất thần. Bàn thắng từ giữa sân vào lưới đội trẻ Barcelona tại UEFA Youth League khi mới 17 tuổi đã đưa tên tuổi anh ra ánh sáng. Cú sút đó không chỉ thể hiện kỹ thuật mà còn cho thấy khả năng quan sát và ra quyết định chớp nhoáng.
Năm 2023, trong một giải đấu futsal trẻ, Smit đã ghi một bàn thắng "không tưởng" vào lưới Fulham, khi anh ghi bàn như một cơ thủ bida, thực hiện một cú sút đập vào tường và để bóng bật lại, bay vào lưới. Sự sáng tạo và thông minh ở đẳng cấp cao như vậy không phải là ngẫu nhiên. Kees Smit chính là sản phẩm tinh túy từ một trong những mô hình đào tạo tiên tiến nhất châu Âu.
AZ Alkmaar, với sự đầu tư từ Billy Beane, huyền thoại của trường phái "Moneyball", đã tích hợp các phương pháp khoa học thần kinh vào chương trình đào tạo trẻ. Họ hợp tác với BrainsFirst, một công ty ở Amsterdam, sử dụng các bài kiểm tra dựa trên trò chơi để đánh giá kỹ năng nhận thức của các cầu thủ từ khi còn rất trẻ. AZ tìm kiếm những cầu thủ không chỉ vượt trội về thể chất, kỹ thuật, chiến thuật mà còn cả về mặt tư duy.
Ở Kees Smit, AZ Alkmaar dường như đã tìm thấy một tiền vệ hội tụ đủ mọi yếu tố đó. Anh là sự pha trộn hoàn hảo giữa kỹ thuật điêu luyện và một bộ não chơi bóng ưu việt. Không có gì ngạc nhiên khi các câu lạc bộ hàng đầu châu Âu, từ Ngoại hạng Anh đến La Liga, đã bắt đầu chú ý.
Với một viên ngọc thô toàn diện như vậy, câu hỏi không còn là liệu anh có trở thành một ngôi sao lớn hay không, mà là khi nào anh sẽ thực hiện bước nhảy vọt tiếp theo trong sự nghiệp của mình.
