Trong một thập kỷ qua, bóng đá Mỹ đã sản sinh ra bao nhiêu cầu thủ nam lọt vào top 50 thế giới?
Câu trả lời là "số không". Đó là sự thật phũ phàng mà Matt Crocker, Giám đốc Thể thao của Liên đoàn Bóng đá Mỹ (U.S. Soccer), phải đối mặt. Giờ đây, ông đang khởi động một kế hoạch đầy tham vọng mang tên "The U.S. Way" ( Cách làm của nước Mỹ) để thay đổi tận gốc nền bóng đá.
Nhưng để thực hiện kế hoạch trên đất nước rộng thứ 4 thế giới với hơn 340 triệu người với nhiều chủng tộc và văn hóa đa dạng là một thử thách khổng lồ.
Sự thật phũ phàng: Nước Mỹ không tạo ra siêu sao
Khi Matt Crocker, người từng góp phần xây dựng thành công cho các đội tuyển trẻ Anh, đến Mỹ vào năm 2023, ông đã nhanh chóng nhận ra những thiếu sót của hệ thống bóng đá tại Mỹ. Ông đặt ra một câu hỏi đơn giản cho một công ty phân tích dữ liệu: Trong 10 năm qua, Mỹ đã đóng góp bao nhiêu cầu thủ vào nhóm xuất sắc nhất thế giới?
Kết quả thật đáng báo động. Ở bóng đá nữ, số lượng cầu thủ hàng đầu đang "suy giảm nhẹ và chậm". Còn ở bóng đá nam, khi Crocker hỏi các HLV rằng Mỹ đã tạo ra bao nhiêu cầu thủ trong top 50 thế giới, câu trả lời từ đám đông là: con số không tròn trĩnh.
"Cứ làm những gì bạn luôn làm, bạn sẽ nhận lại những gì bạn đã có," Crocker nói. Ông biết rằng để thay đổi kết quả, nước Mỹ phải thay đổi cách làm. Đó là khởi đầu cho "The U.S. Way", một cuộc cách mạng trong phát triển cầu thủ trẻ.
Triết lý "The U.S. Way": Thay đổi từ gốc rễ
Crocker nhận ra rằng 95% quá trình phát triển của một cầu thủ diễn ra tại các câu lạc bộ địa phương, trong khi các đội tuyển quốc gia chỉ chiếm 5%. Vì vậy, thay vì chỉ tập trung vào 5% của mình, bóng đá Mỹ phải tác động đến 95% còn lại.
Triết lý cốt lõi của "The U.S. Way" là "đặt cầu thủ lên hàng đầu, và đặt nhu cầu của cầu thủ lên trên việc thắng thua." Điều này có nghĩa là:
Với các tài năng trẻ (U13): Xây dựng kế hoạch phát triển cá nhân, chia sẻ dữ liệu giữa CLB và đội tuyển quốc gia.
Với trẻ em mới bắt đầu (U5): Cung cấp tài liệu cho các HLV không chuyên (thường là các bậc phụ huynh) để tạo ra một môi trường vui vẻ, an toàn, giúp trẻ được chạm bóng nhiều nhất có thể.
Đây là một sự thay đổi lớn so với quá khứ. Trước đây, U.S. Soccer thường áp đặt các tiêu chuẩn và cử người xuống giám sát, khiến nhiều CLB cảm thấy bị ép buộc. Crocker muốn dùng một cách tiếp cận khác: thay vì ra lệnh, ông muốn tạo sức ảnh hưởng và truyền cảm hứng thông qua giáo dục và hỗ trợ.
Thách thức lớn nhất sự nghiệp
Việc thực thi kế hoạch này là một thách thức khổng lồ, bởi hệ thống bóng đá trẻ của Mỹ vô cùng phức tạp và rời rạc.
Crocker ví von: "Ở Anh, không ai ở cách trung tâm huấn luyện quốc gia quá ba giờ lái xe. Bạn có thể đi một vòng và gặp gỡ tất cả các hiệp hội bóng đá trong vòng hai tuần."
Nhưng ở Mỹ, mọi thứ lại khác. Đây là một mạng lưới chằng chịt gồm hàng nghìn CLB tư nhân hoạt động dựa trên học phí (pay-to-play), các giải đấu cạnh tranh nhau để giành cầu thủ, cùng các trường đại học có mục tiêu riêng.
"Đôi khi cảm giác như đang cố gắng thống nhất triết lý cho cả 55 quốc gia thành viên của UEFA vậy," Crocker thừa nhận. Ông gọi đây là một "con quái vật" mà ông chưa từng đối mặt trong sự nghiệp.
Vì không thể quản lý trực tiếp hàng nghìn CLB, U.S. Soccer chọn cách tập trung vào việc đào tạo và nâng cao chất lượng của các HLV. Chính các HLV này mới là người trực tiếp huấn luyện các cầu thủ trẻ.
Hướng đi mới: Giáo dục HLV là đòn bẩy lớn nhất
Crocker tin rằng "đòn bẩy lớn nhất" mà U.S. Soccer có thể kéo chính là giáo dục những HLV bóng đá. Ông chỉ ra rằng ở Anh, một cậu bé tài năng "không bao giờ ở cách một chương trình đào tạo ưu tú miễn phí quá 13 phút". Nhưng ở Mỹ, có quá ít HLV chất lượng. Nhiều người hiện vẫn phải lên YouTube để "tìm bài tập tốt nhất".
Giấc mơ của Crocker là xây dựng trung tâm giáo dục HLV của U.S. Soccer ở mỗi bang trên nước Mỹ. Ông biết đây là một "dự án khổng lồ đến khó tin", đòi hỏi hàng triệu đô la và có thể mất hàng thập kỷ. Nhưng, ông nói:"nó cực kỳ thú vị. Đó là lý do tại sao tôi ở đây."
Giữa hoài nghi và kì vọng
Dù kế hoạch của Crocker nhận được nhiều sự ủng hộ, không ít người vẫn còn hoài nghi. Mike Cullina, một thành viên trong hội đồng quản trị U.S. Soccer, thẳng thắn: "Một bài thuyết trình và một tập tài liệu không phải là một kế hoạch." Trong quá khứ, đã có nhiều kế hoạch hoành tráng được đưa ra rồi nhanh chóng biến mất.
Tuy nhiên, lần này đã có những dấu hiệu tích cực. Nhiều nhà lãnh đạo của các giải đấu trẻ lớn đều đồng ý rằng đội ngũ của Crocker "chủ động hơn rất nhiều trong giao tiếp và hợp tác". U.S. Soccer đang thực sự nỗ lực xây dựng lại các mối quan hệ và tạo dựng lòng tin.
Họ đã bắt đầu phối hợp một "lịch thi đấu thống nhất cho bóng đá trẻ" và xây dựng các nền tảng kỹ thuật số để hỗ trợ các CLB thành viên.
Mặc dù chính Matt Crocker thừa nhận hành trình biến kế hoạch trên còn rất gian nan, nhưng lần đầu tiên sau nhiều năm, một làn gió hy vọng đang thổi qua nền bóng đá Mỹ, dù chặng đường phía trước vẫn còn vô cùng gian nan.
Bên cạnh cuộc cách mạng trên sân cỏ, nước Mỹ cũng đang nuôi dưỡng những giấc mơ trên sân bóng đường phố của Calle. Dù rằng, với World Cup 2026 trên sân nhà, còn quá sớm để đội tuyển Mỹ nghĩ về những mục tiêu xa vời, nhưng chắc hẳn ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh, sẽ lan tỏa và gieo mầm niềm đam mê bóng đá vào những thế hệ trẻ của Mỹ.
Và trong tương lai sẽ có nhiều hơn những ngôi sao thi đấu ở đẳng cấp thế giới như Pulisic hay Mckennie, để biến nước Mỹ thành cường quốc bóng đá như giấc mơ của giám đốc Matt Crocker.
