Năm 2018, Norwich City đã gây xôn xao khi sơn toàn bộ phòng thay đồ của đội khách tại sân Carrow Road thành màu hồng. Lý do được đưa ra là màu sắc nhẹ nhàng này có thể làm giảm nồng độ testosterone của các cầu thủ đối phương. Dù không có bằng chứng khoa học rõ ràng, Norwich đã vô địch giải hạng Nhất năm đó.
Đây chỉ là một trong vô số những "nghệ thuật hắc ám", những chiêu trò tâm lý chiến mà các đội chủ nhà đã sử dụng từ xưa đến nay để giành lấy lợi thế, biến phòng thay đồ của đội khách thành một nơi khó chịu nhất có thể.
Sự tương phản ở mọi cấp độ
Sự khác biệt giữa phòng thay đồ của đội nhà và đội khách là một điều hiển nhiên ở mọi cấp độ bóng đá. "Bạn sẽ nhận thấy sự khác biệt ở mọi cấp độ," Daniel Atherton, cựu thủ môn của học viện Liverpool, nói.
"Bạn vào phòng thay đồ ở Anfield và sự khác biệt giữa phòng của đội nhà và đội khách giống như 'Woa'. Phòng của đội nhà có những ô riêng, có chỗ để giày, áo được treo sẵn. Rồi bạn bước vào phòng của đội khách và nó trông giống như một phòng thể dục ở các trường học."
Ở Ngoại hạng Anh, có những quy định tối thiểu về không gian, số lượng vòi sen và nhà vệ sinh. Nhưng ngay cả khi đáp ứng được những yêu cầu đó, các CLB vẫn tìm ra cách để gây khó khăn. Tại sân Turf Moor của Burnley, có một cây cột lớn nằm ngay giữa phòng thay đồ.
Ở sân City Ground của Nottingham Forest, ghế ngồi của đội khách không có đệm. Sân Craven Cottage của Fulham, trước khi được nâng cấp, từng nổi tiếng với một trong những phòng thay đồ dành cho đội khách chật chội nhất.
“Chuyện đó chẳng làm tôi bận tâm,” cựu thủ môn Tim Krul chia sẻ. “Ở sân Craven Cottage, phòng thay đồ nhỏ đến mức các cầu thủ dự bị phải đứng ngoài đợi cho đến khi đội hình chính thay đồ xong.”
Khi sự "hắc ám" trở nên rõ ràng
Càng xuống các giải đấu thấp hơn, những chiêu trò này càng trở nên trần trụi. "Bạn đến một số nơi, đặc biệt là ở các giải hạng dưới, phòng thay đồ nhỏ xíu và chật chội. Không có đủ chỗ để ngồi," Atherton kể. "Rồi sau trận đấu, bạn bước vào thì vòi sen lạnh cóng hoặc không hoạt động. Đó không phải là chuyện cổ tích đâu, sẽ có những CLB cố tình không bật nước nóng."
"Một số căn phòng thì bốc mùi. Nhiều phòng thì bẩn thỉu và kinh khủng. Có một CLB tôi từng đến, nhà vệ sinh ở một bên phòng, còn vòi nước rửa tay lại ở phía đối diện. Có nơi khác, bồn tiểu lại đặt ngay cạnh cửa ra vào, nên bạn phải dùng chân để giữ cửa đóng lại."
Cựu tiền vệ Jay Spearing cũng khẳng định một số chiêu trò là hoàn toàn có chủ đích. "Tôi đã đến những nơi mà họ bật hệ thống sưởi trong phòng thay đồ lên mức cao nhất," anh nói. "Nó nóng như thiêu như đốt. Và khiến bạn cảm thấy mệt mỏi ngay lập tức."
Thiết kế có chủ đích và nỗ lực của đội khách
Ngay cả trong các sân vận động hiện đại trị giá hàng trăm triệu bảng, thiết kế phòng thay đồ cũng mang đầy toan tính. Nhiều phòng thay đồ của đội nhà có hình tròn hoặc không gian mở, để các cầu thủ có thể dễ dàng nhìn thấy nhau và HLV trong các buổi họp chiến thuật.
Ngược lại, phòng của đội khách thường có hình chữ nhật dài và hẹp. Tại sân vận động Bernabeu mới của Real Madrid, phòng thay đồ của đội khách thậm chí còn có một khối chứa đồ lớn đặt ở giữa, khiến các cầu thủ ngồi ở hai phía đối diện không thể nhìn thấy nhau.
Để đối phó với những điều này, nhiều đội khách tìm cách biến phòng thay đồ trở nên quen thuộc hơn.. Nhân viên hậu cần sẽ đến sớm, dán logo hoặc cờ của CLB lên tường. Chelsea thậm chí còn mang theo một tấm thảm tròn có logo của CLB để trải trên sàn. Một số đội còn mang theo cả TV nếu không được cung cấp.
"Nghệ thuật hắc ám" có thực sự hiệu quả?
Vậy, liệu những chiêu trò này có thực sự tác động đến màn trình diễn của các cầu thủ?
Đối với một số người, câu trả lời là có. "Nếu bạn đến nơi và cơ sở vật chất không tốt, nó thực sự ảnh hưởng đến sự chuẩn bị của bạn," Rachel Furness, một cựu nữ cầu thủ, nói.
Nhưng đối với nhiều người khác, nó lại có tác dụng ngược lại. "Nó chỉ đổ thêm dầu vào lửa và làm tôi quyết tâm chiến thắng hơn," cựu cầu thủ chạy cánh Trevor Sinclair chia sẻ.
Thủ môn Atherton cũng đồng ý với quan điểm trên. "Nó không thực sự ảnh hưởng đến tôi, nhưng bạn có thể thấy đôi khi nó làm một số người nổi cáu," anh nói. "Bạn sẽ thấy hai trung vệ to lớn, một tiền vệ và một tiền đạo to con của mình bị nhét vào một góc. Họ sẽ tức điên lên trước khi ra sân, và rồi sẽ có thêm một chút bực bội trong lối chơi của họ vì họ vừa phải lái xe ba tiếng để ngồi trên chiếc ghế khó chịu nhất từ trước đến nay."
Cuối cùng, "nghệ thuật hắc ám" trong phòng thay đồ có thể là một con dao hai lưỡi. Nó có thể gây ra một chút bất tiện, nhưng nó cũng có thể vô tình tiếp thêm động lực cho đối thủ. Dù sao đi nữa, nó vẫn là một phần thú vị và không thể thiếu trong những câu chuyện hậu trường của bóng đá.
