Bức tranh sáng tối tại Stamford Bridge
Enzo Maresca đến Chelsea với hành trang khiêm tốn: chỉ một mùa giải trọn vẹn làm huấn luyện viên trưởng và con số 0 tròn trĩnh về kinh nghiệm cầm quân tại Ngoại hạng Anh. Ông hiểu rõ thách thức đó và từng thừa nhận vào tháng 9:
"Tôi đang học hỏi. Chắc chắn có rất nhiều điều tôi cần phải học."
Tuy nhiên, liệu tốc độ "học bài" của Maresca có đủ nhanh để làm hài lòng những cổ động viên khó tính tại Stamford Bridge? Câu trả lời nằm ở một bức tranh tương phản. Người ta thấy một Chelsea thăng hoa khi đè bẹp Barcelona 3-0 hay kiên cường cầm hòa Arsenal 1-1 trong thế thiếu người. Nhưng ngay sau đó lại là những nốt trầm đáng báo động: thất bại 1-3 trước Leeds United, trận hòa tẻ nhạt với Bournemouth và mới nhất là cú ngã trước Atalanta.
Bài học thành công: Sự linh hoạt và quản trị khủng hoảng
Điểm sáng lớn nhất của nhà cầm quân Italia tính đến thời điểm này chính là sự linh hoạt về chiến thuật. Khác với định kiến về một HLV "giáo điều", cựu thuyền trưởng Leicester City đã chứng minh ông biết cách "liệu cơm gắp mắm".
Trận hòa Arsenal là ví dụ điển hình. Khi Moises Caicedo nhận thẻ đỏ trong hiệp một, thay vì co cụm phòng ngự thụ động, Maresca quyết định giữ Liam Delap ở vị trí cao nhất để duy trì áp lực tấn công. Đó là sự điều chỉnh tinh tế giúp The Blues giữ lại 1 điểm quý giá.
Hơn nữa, Maresca cũng không còn cố chấp với lối chơi kiểm soát bóng chậm rãi như bàn cờ vua. Khi cần thiết, CLB London sẵn sàng chơi trực diện và tốc độ hơn, như cách họ sử dụng Pedro Neto ở vị trí tiền đạo để khai thác hàng thủ dâng cao của Barcelona, hay những đường chuyền dài vượt tuyến mang về bàn thắng trước PSG tại FIFA Club World Cup.
Bên cạnh đó, khả năng xoay sở khi thiếu vắng trụ cột cũng là một điểm cộng. Chelsea đã mất Cole Palmer (ngôi sao tấn công hay nhất) và Levi Colwill (trung vệ triển khai bóng tốt nhất) trong phần lớn thời gian. Ông khéo léo kéo Caicedo lùi sâu hỗ trợ hàng thủ, đồng thời xây dựng cặp trung vệ Wesley Fofana - Trevoh Chalobah ngày càng ăn ý. Việc Chelsea duy trì chuỗi 20 trận ghi bàn liên tiếp dù thiếu vắng Palmer là minh chứng cho thấy hệ thống của Maresca vận hành khá trơn tru.
Bài học chưa thuộc: Chính sách xoay tua và sự đứt gãy nhịp độ
Tuy nhiên, trận thua Atalanta đã phơi bày những hạn chế trong khả năng quản trị trận đấu của Maresca, đặc biệt là chính sách xoay tua. Việc thay đổi nhân sự liên tục để đảm bảo thể lực (như trường hợp của Reece James) là điều cần thiết, nhưng nó đang làm hại đến sự kết dính của đội bóng.
Quyết định rút Trevoh Chalobah ra nghỉ ngay sau hiệp một trận gặp Atalanta (do đã nhận thẻ vàng) và thay bằng Wesley Fofana là hợp lý về lý thuyết, nhưng thực tế lại làm đứt gãy nhịp điệu phòng ngự khi Chelsea đang dẫn bàn.
Khó hiểu hơn là động thái rút Enzo Fernandez để thay bằng hậu vệ Malo Gusto khi trận đấu còn 20 phút và Chelsea đang cần bàn gỡ. Những sự thay đổi người này không mang lại hiệu quả, ngược lại còn khiến đội bóng mất phương hướng.
Ngoài ra, người hâm mộ cũng đặt dấu hỏi về cách sử dụng tài năng trẻ. Estevao Willian (người ghi bàn thắng quyết định trước Liverpool) hay Josh Acheampong dù chơi ấn tượng mỗi khi vào sân nhưng vẫn chật vật tìm kiếm suất đá chính.
Maresca đang đứng giữa ngã ba đường: Xoay tua để giữ quân hay cố định đội hình để duy trì sự ổn định? Ông vẫn chưa tìm ra công thức tối ưu.
Ám ảnh "Low Block" và khoảng trống Caicedo
Một bài học cũ kỹ nhưng HLV The Blues vẫn chưa thể "tốt nghiệp": Khoan phá bê tông. CLB London vẫn tỏ ra bế tắc trước những đội bóng chơi phòng ngự lùi sâu kỷ luật như Sunderland, Brentford hay Leeds United. Chiến thắng 3-0 trước Wolves hồi tháng 11 chỉ là ảo ảnh do đối thủ quá yếu, còn thực tế, hàng công đắt giá của đội chủ sân Stamford Bridge vẫn thường xuyên "đâm đầu vào tường" trước các hàng thủ số đông.
Cuối cùng, sự phụ thuộc vào Moises Caicedo trở thành một con dao hai lưỡi. Khi tiền vệ này bị treo giò, Chelsea lập tức mất kiểm soát (như trận thua Leeds). Dù Caicedo đá trọn vẹn trận gặp Atalanta, nhưng sự thiếu vắng các đối tác ăn ý xung quanh do xoay tua khiến anh cũng không thể gồng gánh cả hệ thống.
Kết luận
Enzo Maresca đang đi đúng hướng trong việc xây dựng bản sắc cho Chelsea, nhưng "đúng hướng" chưa đồng nghĩa với "về đích". Ngoại hạng Anh và Champions League là những đấu trường không cho phép sai lầm lặp lại quá nhiều lần.
Ông đã học được cách linh hoạt chiến thuật và đối phó với chấn thương, nhưng bài toán về sự ổn định trong xoay tua, cách phá vỡ các khối phòng ngự thấp và duy trì nhịp độ trận đấu vẫn là những "môn học" mà Maresca cần phải trả nợ sớm. Nếu không, những trận thua như trước Atalanta hay Leeds sẽ không còn là tai nạn, mà trở thành thói quen nguy hiểm đe dọa chiếc ghế của HLV Italia tại Stamford Bridge.
