Trận chung kết UEFA Conference League 2025 giữa Chelsea và Real Betis tại Stadion Wroclaw, Ba Lan, không chỉ thu hút sự chú ý bởi tính chất căng thẳng của một trận tranh cúp châu Âu mà còn bởi một nhân vật đặc biệt trên sân: trọng tài chính Irfan Peljto.
Vị vua áo đen 40 tuổi người Bosnia sẽ đi vào lịch sử với tư cách là trọng tài đầu tiên của quốc gia này điều khiển một trận chung kết cấp câu lạc bộ lớn của UEFA. Tuy nhiên, con đường đến với vinh dự này của ông không hề bằng phẳng, mà điểm xuyết bởi những tranh cãi và cả một án phạt cấm chỉ đạo 6 trận ngay tại giải quốc nội mùa này.
Tiểu sử và bước thăng tiến của Irfan Peljto
Irfan Peljto, sinh năm 1984, đã từng bước khẳng định năng lực của mình từ giải Vô địch Quốc gia Bosnia và Herzegovina để vươn ra đấu trường châu Âu. Ông được công nhận là trọng tài FIFA từ năm 2015.
Kể từ đó, Peljto thường xuyên được UEFA tin tưởng giao nhiệm vụ ở các giải đấu quan trọng như Champions League, Europa League và Conference League. Mùa giải này, trước khi được bổ nhiệm cho trận chung kết, ông đã điều hành 6 trận đấu tại Champions League và 4 trận tại Europa League. Đáng chú ý, chỉ mới tháng trước, Peljto là người cầm còi trong chiến thắng 3-0 của Arsenal trước Real Madrid ở trận lượt đi tứ kết Champions League tại Emirates. Điều này cho thấy sự tín nhiệm cao mà UEFA dành cho ông.
Vụ treo còi gây tranh cãi ở Bosnia và hệ quả
Thế nhưng, ít ai biết rằng, đầu mùa giải này, uy tín của Peljto đã bị thử thách nghiêm trọng tại quê nhà. Trong trận derby căng thẳng giữa Zrinjski Mostar và Borac Banja Luka (bài báo gốc ghi nhầm là Boran Banja) vào tháng 9, kết thúc với tỷ số hòa 1-1, trọng tài Peljto đã mắc phải hàng loạt sai lầm nghiêm trọng.
Liên đoàn bóng đá Bosnia và Herzegovina (Bosnian FA) sau đó đã ra một thông báo gay gắt, chỉ rõ ba lỗi lớn của ông:
Phút 25: "Trọng tài, dù ở vị trí rất thuận lợi và có tầm nhìn rõ ràng về tình huống, đã không nhận ra một lỗi rõ ràng và không cho FK Borac hưởng một quả phạt đền."
Phút 26: "Trọng tài, dù ở vị trí tốt, đã không cho đội khách hưởng một quả đá phạt trực tiếp sau một lỗi rõ ràng dẫn đến bàn thắng cho đội chủ nhà."
Phút 90+5: "Trọng tài đã không cho Zrinjski hưởng một quả phạt đền rõ ràng."
Hậu quả là Peljto bị cấm chỉ đạo 6 trận tại Premier League của Bosnia và Herzegovina. Các trợ lý VAR trong trận đấu đó cũng phải nhận án phạt tương tự. Vụ việc này dấy lên những nghi ngại về năng lực và sự tập trung của vị trọng tài này.
Sự trở lại và niềm tin từ UEFA
Bất chấp án phạt ở giải quốc nội, UEFA dường như vẫn đặt niềm tin lớn vào Irfan Peljto. Việc ông liên tục được giao bắt các trận đấu quan trọng tại Champions League và Europa League sau đó, đỉnh điểm là trận tứ kết giữa Arsenal và Real Madrid, là minh chứng rõ ràng.
Tuy nhiên, không phải lúc nào Peljto cũng nhận được sự đồng tình. HLV Barry Ferguson của Rangers cũng từng lên tiếng phàn nàn về các quyết định của ông trong trận thua 0-2 của Rangers trước Athletic Club ở trận lượt về tứ kết Europa League vào tháng Tư, cho rằng Peljto và VAR đã bỏ qua tình huống Cyriel Dessers bị kéo áo trong vòng cấm và một pha để bóng chạm tay của cầu thủ Athletic.
Dù vậy, việc được chọn điều khiển trận chung kết Conference League là một sự ghi nhận lớn lao cho những nỗ lực không ngừng của Peljto. Chia sẻ với UEFA, ông không giấu nổi cảm xúc:
"Chúng tôi đang sống trong một giấc mơ. Nhận được cuộc gọi đó thật sự rất xúc động. Đây không chỉ là một vinh dự cho sự nghiệp của tôi, mà việc mang lá cờ của đất nước nhỏ bé của chúng tôi ra ánh đèn châu Âu là một khoảnh khắc vô cùng tự hào.
Tôi hy vọng đây cũng là một khoảnh khắc cho tương lai của các trọng tài ở Bosnia và Herzegovina, rằng các trọng tài trẻ có cái nhìn tích cực này về nghề trọng tài, và chúng tôi đã tạo ra một con đường cho họ."
Ý nghĩa việc cầm còi trận chung kết Conference League
Việc Irfan Peljto được giao trọng trách ở trận chung kết Conference League mang nhiều ý nghĩa. Với cá nhân ông, đây là đỉnh cao sự nghiệp, một sự công nhận cho bản lĩnh và khả năng vượt qua áp lực sau những sai lầm. Với bóng đá Bosnia và Herzegovina, đây là một cột mốc lịch sử, khẳng định rằng các trọng tài từ những nền bóng đá nhỏ hơn vẫn có cơ hội vươn tới những sân khấu lớn nhất nếu họ có đủ năng lực và sự kiên trì.
Trận đấu giữa Chelsea và Real Betis tới đây chắc chắn sẽ đặt lên vai Peljto một áp lực khổng lồ, đặc biệt khi quá khứ về án phạt của ông được truyền thông nhắc lại.
Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội vàng để ông chứng minh rằng niềm tin mà UEFA dành cho mình là hoàn toàn xứng đáng. Hành trình từ một án treo còi 6 trận đến việc điều khiển một trận chung kết châu Âu của Irfan Peljto là một câu chuyện đầy cảm hứng về sự phục hồi uy tín và nỗ lực không ngừng trong thế giới bóng đá đầy khắc nghiệt.
