Vì sao Sir Alex đặc biệt
Chúng ta không nhắc đến FA, “Fergie Time”, hay bất cứ khái niệm nào được bấu víu để làm giảm sự vĩ đại của Alex Ferguson. Ông là con người có may mắn, có được ưu ái đôi khi một cách vô tình hoặc hữu ý, song về cơ bản, những thứ kiểu như thế vẫn luôn xuất hiện trong rất nhiều những sự nghiệp vĩ đại khác, và có vẻ ngớ ngẩn nếu phủ nhận dấu ấn của khả năng, của tài năng xuất chúng, của bản lĩnh đặc biệt trong những thành tựu của ông.
Ở đây chúng ta cũng không nói đến mô hình mà Sir Alex là người đứng đầu kiểu “manager” – một hình mẫu thành công nhất, hiếm người làm được trong thế giới các huấn luyện viên. Chúng ta cũng không bàn tới chuyên môn, chiến thuật, bởi thành thật mà nói, mỗi huấn luyện viên lại có thế mạnh và chiến tích của riêng mình. Có chăng, Sir Alex là người giữ được sự ổn định cho tất cả, từ đội bóng cho tới chính bản thân ông, là người xoay xở tuyệt vời với những lực lượng vừa phải và lọc lõi trong lựa chọn lối chơi. Tất nhiên, ông cũng lúc thắng, lúc thua như bao người.
 |
| Cá tính, phẩm chất của Sir Alex đã giúp ông có sự nghiệp vĩ đại với Man United. Ảnh: Internet. |
Sir Alex đặc biệt thực sự, duy trì được M.U thực sự là bởi cá tính, phẩm chất con người ông. Không ai gọi ông là “người đặc biệt”, nhưng có lẽ gọi hay không cũng là thừa. Từ cái mũi đỏ gay sẵn sàng nổi đóa với cả học trò lẫn trọng tài, từ cái miệng chóp chép nhai kẹo cao su, rồi cách ăn mừng bàn thắng cuối cùng cũng hớn ha hớn hở như bàn thắng đầu tiên trong đời huấn luyện, hình tượng của ông là rõ nét, mạnh mẽ, đầy tính khẳng định, và không thể nhầm lẫn.
Alex Ferguson không bao giờ cố tình tỏ ra là một người thế nào đó. Ông chẳng đạo mạo, chẳng sang trọng, chẳng có vẻ lạnh lùng, thông thái mà cũng chẳng giống kẻ thích gây chú ý bằng phong cách khác thường. Khi cáu giận, mặt ông đỏ lừ và những lời lẽ phun ra như gió táp. Khi đội nhà bị dẫn, mặt ông đầy nét gay go. Khi mừng vui thì đứa trẻ lớp một vui mừng ra sao ông vui mừng như vậy, rất bản năng, bình thường. Kẹo cao su giúp dễ suy nghĩ, giảm căng thẳng thì ông nhai thành nghiện, thất bại hoàn toàn, nhìn chức vô địch trôi mất thì ông cay đắng run tay. Chẳng sao cả, chẳng tỏ ra thế nào cả, nhưng chính nó làm nên Sir Alex.
Sự tự do, máu lửa mà Sir Alex thể hiện không chỉ đến lúc ông có quyền uy gần như tuyệt đối tại Old Trafford thì mới bộc lộ. Ngay từ thời trẻ, Ferguson đã cho thấy rõ mình là người thế nào, dám nói dám làm, không sợ ai, tự tin và háo thắng. Ông đã gây ra những xích mích tại những nơi mình đi qua, chẳng nể mặt một ngôi sao nào khi mới đến với Quỷ đỏ. Song cân bằng với nó, ông cũng rất tâm lý, biết cách truyền tình yêu bóng đá, ham muốn thành công đến những con người cùng mình làm việc. Nhờ đó ông dựng xây được những đội ngũ trung thành, tạo ra những đội quân ưu tú, và dựng nên một đế chế vĩ đại.
Mâu thuẫn trong Moyes
Điều đầu tiên Moyes thiệt thòi so với Sir Alex, đó là đội bóng ông tiếp quản vừa chia tay một huyền thoại lớn nhất trong lịch sử câu lạc bộ trên ghế huấn luyện viên. Điều thiệt thòi thứ hai là đội bóng đó lại vừa vô địch, có một danh vị để phải bảo vệ, phải sao cho xứng đáng. Và thêm một thiệt thòi là ở thời đại này, sự kiên nhẫn dành cho nhà cầm quân chẳng thể dài rộng như xưa, trong khi đồng tiền đã và vẫn đang liên tục tạo ra những khoảng cách về lực lượng một cách tương đối dễ dàng, nhanh chóng giữa các câu lạc bộ, mà M.U lại không nằm trong dòng chảy hào nhoáng ấy.
Song, dù thiệt thòi hay không, thì ở xuất phát điểm, Moyes đã có đôi chút hụt hơi, thiếu tự tin, thiếu chủ động so với cái cách Alex Ferguson đến M.U năm 1986, dù sự thật là chẳng ai khởi đầu sáng sủa hơn ai. David Moyes có vẻ vẫn chưa hết giật mình cho đến ngày ông đã ngồi yên vị trên băng ghế huấn luyện. Sự chuẩn bị chu đáo bề ngoài, từ thay đổi cách ăn mặc cho tới thái độ, phong cách, sự lịch thiệp, bóng bẩy thái quá ấy lại tố cáo một nội tại nhiều mâu thuẫn.
 |
| Moyes phải quên M.U này từng là của Sir Alex. Ảnh: Internet. |
Moyes càng cố gồng mình, càng ấn định tên tuổi của mình lên chiếc ghế mới bằng việc cải cách hàng loạt bộ máy nhân sự, bằng việc mặc đẹp, hành xử chỉn chu, thì sự tương phản với chất lượng chiến thuật, kết quả thi đấu càng trở nên rõ ràng. Chẳng ai cấm Moyes hồi hộp, bỡ ngỡ khi bước lên một nấc thang mới đầy lộng lẫy, song việc ông che giấu nó bằng những động thái mạnh bạo lúc đầu có vẻ không làm biến mất được vấn đề. Muốn mạnh tay, muốn “cài đặt” ngay “hệ điều hành Moyes” vào cỗ máy Quỷ đỏ, song vì chưa đủ hiểu đội bóng này, cũng chưa đủ quyền uy và tín nhiệm, Moyes không thể làm tới nơi tới chốn. Khi vấp váp, ông lại cố níu lại thăng bằng qua những giải pháp an toàn tạm thời, kiểu tin dùng những cầu thủ khỏe, cần mẫn, chắc chắn, tạm vận hành M.U theo thói quen cũ từ Everton. Dĩ nhiên, như thế cũng chẳng được.
Chưa hiểu thì chưa thể phát huy, chưa gìn giữ được thì chưa thể làm mới, nếu cứ cố chênh vênh cùng một lúc muốn gây dựng ngay một đế chế của bản thân, vừa muốn kế thừa, học tập, sao chép cách làm của Sir Alex, Moyes sẽ bị rối. Ông có lẽ giống phần nào chứ không thể là Sir Alex được, ông cũng không thể hô phong hoán vũ ở một câu lạc bộ đầy kiêu hãnh như ở một câu lạc bộ hạng trung, nếu chưa tạo được niềm tin, sự kính trọng từ cầu thủ. Song ông cũng chẳng thể vì thế mà chỉ tìm đến những cá nhân dễ dùng, không dám làm gì đột biến, bỏ quên những tài năng. Nói tóm lại, Moyes đang chìm trong khá nhiều những tồn tại cần hóa giải từ khi ông “chạm tay” vào tập thể M.U.
Muốn sớm đưa M.U vào guồng, Moyes cần rũ bỏ sự cứng nhắc, tính e dè, cần rũ bỏ luôn cả “bộ vest” của khuôn khổ, của hình tượng mà ông cố giữ phẳng phiu từ ngày về Old Trafford. Ở đây cần những người xắn tay vào làm như Sir Alex, không cần tỏ ra “nguy hiểm”, cũng không thể quá rụt rè. Sự tự tin, giải phóng thân thể sẽ giúp Moyes tìm thấy những ý tưởng sáng suốt, sự tập trung chỉ vào công việc mà thôi sẽ giúp Moyes làm đúng chức năng. Mà dù sao, đó cũng chỉ là những gì chúng ta nhìn thấy, còn Moyes nghĩ gì chỉ mình ông biết. Có lẽ không còn cách nào cả, Moyes phải quên rằng M.U này từng là của Sir Alex đi. Và để nâng tầm sự nghiệp huấn luyện viên, Moyes chẳng có con đường nào ngoài ngẩng mặt lên và bước về phía trước.
