Ba năm trước, vào ngày 1 tháng 10 năm 2022, bóng đá Indonesia chìm xuống điểm tận cùng của sự tăm tối, thảm kịch kinh hoàng tại sân vận động Kanjuruhan, nơi 135 người hâm mộ thiệt mạng sau một vụ giẫm đạp do hơi cay của cảnh sát, đã trở thành chương bi thảm nhất trong một lịch sử vốn đã đầy rẫy hỗn loạn.
Nhưng ba năm sau, từ chính vực sâu đó, một câu chuyện đầy hy vọng đang được viết nên. Đội tuyển quốc gia Indonesia, đang đứng trước ngưỡng cửa lịch sử: chỉ còn cách tấm vé tham dự World Cup 2026 đúng 180 phút.
Từ vực sâu đến ánh sáng hy vọng
Thảm kịch Kanjuruhan là đỉnh điểm của một chuỗi những vấn đề đã kéo lùi bóng đá Indonesia trong nhiều thập kỷ: từ việc chủ tịch LĐBĐ điều hành từ trong tù, các giải đấu ly khai, cho đến các án cấm của FIFA và bạo lực chết người giữa các CĐV.
Sự thay đổi bắt đầu với sự xuất hiện của Erick Thohir, cựu chủ sở hữu của Inter Milan và DC United, trên cương vị người đứng đầu Liên đoàn bóng đá Indonesia (PSSI). Nhiệm kỳ của ông khởi đầu bằng một cuộc khủng hoảng khác, khi Indonesia bị tước quyền đăng cai VCK U-20 World Cup 2023 chỉ vài tháng trước khi giải đấu bắt đầu, do những vấn đề chính trị liên quan đến việc từ chối sự tham dự của đội tuyển Israel.
Tưởng chừng như bóng đá Indonesia sẽ lại chìm trong hỗn loạn, những nỗ lực không mệt mỏi của Thohir để cứu vãn tình hình đã gây ấn tượng mạnh với FIFA. Thay vì trừng phạt, FIFA đã trao cho Indonesia quyền đăng cai VCK U-17 World Cup vào tháng 11 cùng năm. Giải đấu đã diễn ra thành công tốt đẹp, mang lại luồng sinh khí đến với đất nước Đông Nam Á này.
Cơn lốc nhập tịch và giấc mơ World Cup
Nhưng sự tích cực lớn nhất đến từ màn trình diễn của đội tuyển quốc gia. Khi FIFA mở rộng World Cup lên 48 đội, hy vọng của họ có thể đặt vào các thị trường lớn như Trung Quốc hay Ấn Độ. Nhưng Indonesia, quốc gia đông dân thứ tư thế giới với niềm đam mê bóng đá cuồng nhiệt hơn hẳn, có thể sẽ là một sự thay thế đầy thú vị.
Trong một chiến dịch vòng loại phi thường, Indonesia đã lọt vào nhóm 12 đội cuối cùng của Châu Á. Họ đã giành được số điểm gấp đôi so với những gì Thái Lan và Việt Nam làm được trong các chiến dịch trước, với những chiến thắng ấn tượng trước Ả Rập Xê Út, Trung Quốc và Bahrain.
Động lực chính đằng sau thành công này là chính sách nhập tịch ồ ạt. Tận dụng di sản từ thời thuộc địa, PSSI đã tích cực chiêu mộ các cầu thủ sinh ra ở Châu Âu (chủ yếu là Hà Lan) có gốc gác Indonesia. Có thời điểm, đội hình xuất phát của họ có tới 8-9 cầu thủ nhập tịch.
Để phù hợp với một đội hình "Châu Âu hóa", huyền thoại bóng đá Hà Lan Patrick Kluivert đã được bổ nhiệm làm HLV trưởng vào đầu năm nay. Dù thành tích của Kluivert trên băng ghế chỉ đạo chưa thực sự ấn tượng, ông được xem là người phù hợp để dẫn dắt một tập thể giao tiếp bằng tiếng Hà Lan và tiếng Anh.
Thử thách cuối cùng và những vấn đề còn tồn tại
Giờ đây, thử thách cuối cùng đang ở trước mắt: một vòng play-off ba đội với Ả Rập Xê Út và Iraq, nơi đội thắng sẽ giành vé trực tiếp đến Bắc Mỹ. Tuy nhiên, thể thức thi đấu lại rất khắc nghiệt. Tất cả các trận đấu đều diễn ra tại Ả Rập Xê Út, và Indonesia sẽ phải thi đấu hai trận chỉ trong ba ngày, trong khi đội chủ nhà được nghỉ tới 6 ngày.
Và trong khi đội tuyển quốc gia đang bay cao, giải đấu quốc nội (BRI Super League) vẫn còn tồn tại rất nhiều vấn đề. Giải đấu chỉ được xếp hạng 25 ở châu Á và thứ 6 ở Đông Nam Á.
Vấn đề nghiêm trọng nhất là lệnh cấm CĐV đội khách đến sân vẫn được áp dụng kể từ sau thảm kịch Kanjuruhan. FIFA dường như sẵn sàng dỡ bỏ lệnh cấm này, nhưng đã thay đổi quyết định sau khi các quan chức của họ chứng kiến cảnh CĐV Persib Bandung đốt pháo sáng và pháo nổ trong trận đấu cuối cùng của mùa giải trước. Ngoài ra, tình trạng nợ lương, trả lương chậm vẫn còn được báo cáo ở một số CLB thuộc Indonesia
Việc giành quyền tham dự World Cup sẽ không giải quyết được tất cả những vấn đề cố hữu của bóng đá Indonesia. Nhưng nó sẽ là một cú hích tinh thần khổng lồ, một biểu tượng mạnh mẽ nhất cho sự tiến bộ kể từ ngày đen tối nhất ba năm về trước. Nó sẽ là một sự khởi đầu mới, một chương huy hoàng cho một trong những quốc gia cuồng nhiệt bóng đá nhất hành tinh. Và là dấu mốc lớn nhất mà bóng đá của khu vực từng bị coi là "vùng trũng" trong những năm gần đây đạt được.
