Một trong những điểm đáng chú ý trong đợt triệu tập đội tuyển Anh gần đây của HLV Thomas Tuchel là sự vắng mặt hoàn toàn của các cầu thủ Liverpool. Đây là lần đầu tiên sau 4 năm không có một cầu thủ nào từ Anfield được gọi lên tuyển. Đáng ngạc nhiên là, tại thành phố Liverpool, rất ít người hâm mộ phàn nàn về điều này.
Phản ứng đó chính là biểu hiện rõ nét cho một mối quan hệ phức tạp, thậm chí là đối đầu, giữa thành phố cảng và phần còn lại của nước Anh, được gói gọn trong khẩu hiệu nổi tiếng: "Scouse Not English" (Người Scouse, không phải người Anh).
Đây không đơn thuần là sự kình địch trong bóng đá. Nó là một bản sắc được hun đúc từ lịch sử, chính trị và những bi kịch sâu sắc.
Nguồn gốc của sự khác biệt: Một thành phố bị bỏ rơi
Để hiểu được tình cảm này, chúng ta phải quay ngược lại lịch sử. Vị trí địa lý của Liverpool, một thành phố cảng gần với Ireland, đã biến nó thành trung tâm của dân nhập cư, đặc biệt là người Ireland trong nạn đói khoai tây thế kỷ 19. Điều này đã tạo ra một bản sắc văn hóa riêng biệt, có phần tách rời khỏi "chất Anh" truyền thống.
Tuy nhiên, sự xa cách thực sự bắt đầu vào thập niên 1980, một giai đoạn then chốt đã định hình nên tâm lý "chống lại cả thế giới" của người dân Liverpool. Dưới thời Thủ tướng Margaret Thatcher, thành phố phải đối mặt với một cuộc suy thoái kinh tế tàn khốc. Các ngành công nghiệp truyền thống sụp đổ, tỷ lệ thất nghiệp tăng vọt, và người dân có cảm giác rằng họ bị chính quyền bỏ rơi và trừng phạt.
"Trong những năm 1980, giọng của chúng tôi bị xem như một tội ác, và có một cảm giác mạnh mẽ rằng Liverpool là một thành phố nổi loạn," Tony Evans, một nhà báo sinh ra tại Liverpool, chia sẻ.
Giai đoạn này còn bị bao trùm bởi hai thảm kịch bóng đá kinh hoàng: Heysel (1985) và Hillsborough (1989). Đặc biệt, thảm kịch Hillsborough, nơi 97 cổ động viên Liverpool thiệt mạng. Và sau đó là một chiến dịch bôi nhọ và che đậy sự thật kéo dài hàng thập kỷ của cảnh sát và chính quyền, khắc sâu vào tâm trí người Scouse một vết thương không thể lành. Nó củng cố niềm tin rằng họ không chỉ bị bỏ rơi, mà còn bị chính phủ đối xử một cách bất công.
Ngọn lửa được thổi bùng trở lại trong thời hiện đại
Trong những năm 1990 và đầu 2000, cảm giác chống đối này có phần lắng dịu. Simon Hughes, một nhà báo khác của The Athletic, nhớ lại: "World Cup 1990 là cánh cửa đưa tôi đến với bóng đá. Khi tuyển Anh thi đấu, các quán rượu ở Liverpool vẫn đông nghịt người xem và cổ vũ."
Tuy nhiên, trong khoảng 10-15 năm trở lại đây, ngọn lửa "Scouse Not English" đã bùng lên mạnh mẽ trở lại. Sự trở lại của chính phủ đảng Bảo thủ, cùng với các chính sách thắt lưng buộc bụng, đã khơi lại những ký ức đau thương của thập niên 80. Liverpool, một thành trì của Công đảng, một lần nữa cảm thấy mình đứng về phía đối lập với phần lớn nước Anh.
Sự kiện Báo cáo độc lập về Hillsborough được công bố vào năm 2012, vạch trần toàn bộ sự thật về một cuộc che đậy có hệ thống, trở thành giọt nước tràn ly. Nó xác nhận điều mà mọi người dân Liverpool đã biết từ lâu: họ là nạn nhân của một sự bất công khủng khiếp từ chính quyền. Điều này đã tiếp thêm sức mạnh cho thế hệ trẻ đặt câu hỏi về vị trí của mình trong Vương quốc Anh.
Việc la ó quốc ca Anh tại các trận chung kết cúp của Liverpool cũng trở thành một hình thức phản kháng chính trị rõ ràng hơn, đặc biệt là trong thời đại mạng xã hội.
Góc nhìn cá nhân: "Chúng tôi không cảm thấy mình là người Anh"
Cảm giác bị tách biệt này còn đến từ những trải nghiệm cá nhân. Simon Hughes kể: "Khi lớn lên, mỗi khi tôi ra khỏi thành phố, người ta luôn làm cho tôi hiểu rất rõ rằng họ biết tôi đến từ đâu, và đó luôn là một ấn tượng tiêu cực. Điều đó khiến tôi cảm thấy bị mất kết nối."
Chính vì mang cảm giác bị cả nước Anh quay lưng, nhiều CĐV Liverpool thậm chí thấy vui khi tuyển Anh thất bại. Hughes thẳng thắn: “Tôi chẳng hứng thú ra quán rượu ở Liverpool để xem Anh thi đấu. Và tôi cũng khá thích khi họ thua, bởi biết nhiều người ghét Liverpool sẽ khó chịu, điều đó thật thú vị.”
Mối quan hệ phức tạp
Cần phải làm rõ rằng, không phải tất cả mọi người ở Liverpool đều có chung suy nghĩ này. Vẫn có rất nhiều người cảm thấy mình là người Anh và cuồng nhiệt cổ vũ cho đội tuyển Tam Sư.
Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng sự tồn tại của một bộ phận đông đảo và có tiếng nói, những người xem "Scouse Not English" là một phần bản sắc không thể tách rời.
Đối với họ, đó không phải là sự thù ghét bóng đá đơn thuần. Đó là một tuyên ngôn chính trị, một lời khẳng định về sự tự tôn của một thành phố đã phải trải qua quá nhiều đau thương, bất công và luôn cảm thấy phải tự đứng lên chiến đấu cho sự tồn tại của riêng mình, tách biệt khỏi phần còn lại của một quốc gia mà họ cảm thấy đã quay lưng đôi với chính họ.
