Trận chung kết bóng đá nữ SEA Games 33 tối 17/12 đã trở thành tâm điểm của những tranh cãi gay gắt liên quan đến công tác trọng tài, đặc biệt là tình huống từ chối bàn thắng hợp lệ của đội tuyển nữ Việt Nam. Sai lầm nghiêm trọng của tổ trọng tài không chỉ gây bức xúc cho người hâm mộ mà còn được giới chuyên môn đánh giá là yếu tố then chốt làm thay đổi cục diện trận đấu, dẫn đến kết quả thua thiệt cho thầy trò HLV Mai Đức Chung.
Nhân vật chính trong cơn bão chỉ trích là trợ lý trọng tài người Lào, Phutsavan Chanthavong. Dù được FIFA công nhận từ năm 2019 và có kinh nghiệm điều hành nhiều giải đấu lớn như vòng loại U20 châu Á hay các kỳ SEA Games trước, nhưng quyết định căng cờ báo việt vị của bà ở hiệp một là khó có thể chấp nhận. Tình huống diễn ra khi Ngân Thị Vạn Sự thực hiện đường chuyền chuẩn xác để Nguyễn Thị Bích Thùy băng vào đánh đầu tung lưới Philippines. Tuy nhiên, bàn thắng không được công nhận trong sự ngỡ ngàng của tất cả.
Các góc máy quay chậm đã chỉ ra sai sót sơ đẳng của trợ lý Chanthavong. Tại thời điểm bóng rời chân đồng đội, Bích Thùy vẫn đứng ở vị trí hoàn toàn hợp lệ, thậm chí thấp hơn hậu vệ cuối cùng của đối phương một khoảng cách rõ rệt. Không có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy tiền đạo Việt Nam vi phạm luật việt vị. Đáng nói hơn, trọng tài chính Rebecca Anne Durcau (Australia) ban đầu đã có động thái công nhận bàn thắng nhưng sau đó lại thay đổi quyết định khi nhìn thấy tín hiệu từ biên, thể hiện sự thiếu nhất quán và phụ thuộc vào trợ lý.
Một cựu trọng tài FIFA từng làm nhiệm vụ tại World Cup 2010 đã thẳng thắn chỉ ra sai lầm của cả hệ thống điều hành trận đấu. Theo ông, trách nhiệm không chỉ thuộc về trợ lý biên mà còn nằm ở sự thiếu quyết đoán của trọng tài chính. "Trọng tài chính hoàn toàn có thể quan sát và sửa sai nếu đọc đúng diễn biến, thay vì phó mặc cho trợ lý", vị chuyên gia này nhận định. Ông cũng nhấn mạnh rằng ở những trận cầu đỉnh cao như chung kết SEA Games, bản lĩnh và sự độc lập trong quyết định của người "cầm cân nảy mực" là yếu tố sống còn.
Cựu HLV trưởng tuyển nữ Việt Nam, Steve Darby, cũng không giấu được sự thất vọng khi gọi quyết định này là "đáng xấu hổ". Ông phân tích rằng trọng tài biên đã không theo kịp tình huống và xác định sai thời điểm chuyền bóng – yếu tố quan trọng nhất trong luật việt vị. Chiến lược gia này cho rằng sự thiếu vắng công nghệ VAR trong những tình huống nhạy cảm như vậy là một thiệt thòi lớn, khiến công lý không được thực thi.
Ngoài tình huống từ chối bàn thắng, tổ trọng tài còn bị chỉ trích vì nhiều quyết định thiếu chính xác khác, bao gồm việc bỏ qua các pha phạm lỗi thô bạo của cầu thủ Philippines. Những tiếng còi "lệch nhịp" liên tục xuất hiện đã gây ức chế tâm lý nặng nề cho các cầu thủ Việt Nam, khiến họ không thể duy trì sự hưng phấn cần thiết. Sai lầm của trọng tài tại chung kết SEA Games 33 một lần nữa đặt ra dấu hỏi lớn về chất lượng điều hành giải đấu, khi những quyết định thiếu chính xác đã trực tiếp tước đi cơ hội chiến thắng của một đội bóng.
Để nắm rõ nguồn gốc và sự phát triển của giải đấu này, bạn có thể xem bài Lịch sử SEA Games, nơi chúng tôi tổng hợp đầy đủ các cột mốc quan trọng.
