Những cú trượt dài phơi bày vấn đề của tuyển Việt Nam.
Tính cả thất bại 0-4 trước Malaysia, tuyển Việt Nam đang trải qua một giai đoạn đầy sóng gió khi liên tục vấp ngã ở các giải đấu châu Á – nơi mọi đội tuyển đều sử dụng lực lượng mạnh nhất và thể hiện trọn vẹn năng lực thực sự. Trong vài năm gần đây, đội tuyển vẫn duy trì kết quả ổn định ở các giải không thuộc FIFA Days, nhưng khi bước ra sân chơi lớn hơn, khoảng cách trình độ đã bộc lộ rõ theo cách rất khó chấp nhận.
Từ thời HLV Philippe Troussier đến HLV Kim Sang Sik, tuyển Việt Nam chỉ thể hiện được ưu thế hoàn toàn trước Lào và Philippines. Còn lại, khi đối đầu những đội bóng có nền tảng phát triển tốt hơn ngay trong khu vực, đội tuyển gặp rất nhiều khó khăn. Hai cái tên tiêu biểu nhất là Indonesia và Malaysia. Trước Indonesia, Việt Nam nhận ba thất bại liên tiếp với các tỷ số 0-1, 0-1 và 0-3 ở vòng loại World Cup 2026 và Asian Cup 2023. Sự tiến bộ mạnh mẽ của Indonesia đối lập với hình ảnh đội tuyển Việt Nam loay hoay tìm lại bản sắc lối chơi và sự ổn định.
Trong khi đó, trận thua 0-4 trước Malaysia dưới thời HLV Kim Sang Sik trở thành cú sốc lớn nhất. Dù FIFA đã xác nhận Malaysia sử dụng bảy cầu thủ không đủ điều kiện, AFC vẫn chưa đưa ra quyết định cuối cùng, buộc Việt Nam tạm thời chấp nhận kết quả thua đậm. Vấn đề không chỉ nằm ở tỷ số nặng nề, mà ở việc trận đấu phản ánh đúng vị thế châu lục của bóng đá Việt Nam lúc này: bị đối thủ trong khu vực thu hẹp, thậm chí vượt qua.
Dù tuyển Việt Nam từng thắng Indonesia 1-0 tại AFF Cup 2024, đó không phải là thước đo chuẩn xác. Indonesia không triệu tập lực lượng tối ưu do giải đấu không thuộc FIFA Days, và chiến thắng ấy chỉ tạo ra cảm giác an tâm tạm thời thay vì cho thấy sự vượt trội thật sự. Tương quan sức mạnh hiện tại cho thấy ưu thế của Việt Nam tại các giải khu vực chủ yếu đến từ việc đối thủ thiếu nhân sự, thay vì bản thân đội tuyển đủ mạnh để áp đặt trong mọi hoàn cảnh.
Bức tranh ấy đặt ra hai bài toán lớn trong năm 2026. Đầu tiên, HLV Kim Sang Sik cần nhanh chóng tái thiết nền tảng chiến thuật, tạo dựng bộ khung ổn định và khắc phục điểm yếu kết nối trong lối chơi. Việc bỏ lỡ nhiều đợt FIFA Days gần đây khiến đội tuyển thiếu thời gian thử nghiệm, dẫn đến việc vận hành đội hình không rõ ràng.
Bài toán thứ hai là AFF Cup 2026. Giải đấu dự kiến tổ chức vào mùa hè – thời điểm các đội tuyển có thể triệu tập bộ khung mạnh nhất. Điều này đồng nghĩa Indonesia, Malaysia hay Thái Lan sẽ đều ra sân với lực lượng đầy đủ, hạn chế tối đa sự chênh lệch về nhân sự thường thấy ở các kỳ AFF Cup trước đây. Áp lực cạnh tranh của tuyển Việt Nam vì thế sẽ tăng lên đáng kể.
Để thoát khỏi tình trạng “mạnh khu vực nhưng yếu châu lục”, tuyển Việt Nam cần một chiến lược dài hơi hơn. Từ việc tận dụng tối đa FIFA Days để xây dựng lối chơi, nâng cấp quy trình chọn lựa nhân sự, đến việc định hình bản sắc chiến thuật phù hợp với thực lực hiện tại – tất cả đều phải được triển khai một cách đồng bộ. Chỉ khi xử lý những vấn đề mang tính hệ thống, đội tuyển mới có thể hướng đến mục tiêu nâng tầm tại vòng loại World Cup, Asian Cup và các giải đấu lớn khác trong tương lai.
