Vòng mở màn Ngoại hạng Anh khởi tranh bằng chiến thắng 4-2 của Liverpool trước Bournemouth. Nhưng bên cạnh niềm vui bóng đá, đây còn là dấu mốc cho sự kết thúc: mùa giải cuối cùng, sau hơn 20 năm, các nhà tài trợ cờ bạc xuất hiện trên mặt trước áo đấu của các CLB.
Những thay đổi đã được các CLB Ngoại hạng Anh bỏ phiếu thông qua vào năm 2023, Bắt đầu từ mùa giải tới, chiến dịch 2026-27, sẽ không còn công ty cá cược nào xuất hiện trên ngực áo của những cầu thủ xuất sắc nhất bóng đá Anh.
Hơn một nửa trong số 20 CLB của Ngoại hạng Anh hiện tại, có nhà tài trợ chính là các công ty cá cược, chắc hẳn trong tương lai gần, họ sẽ phải sớm tìm kiếm các giải pháp thay thế cho một khoản thâm hụt thương mại, tổng cộng lên tới 100 triệu bảng Anh.

Tuy nhiên, vẫn sẽ có cơ hội cho các nhà tài trợ đến từ dịch vụ cá cược xuất hiện trên tay áo, bảng quảng cáo hoặc trên trang phục tập luyện, nhưng theo tờ The Athletic dự báo, giá trị của một số hợp đồng tài trợ có thể giảm đi một nửa trong 12 tháng tới.
“Đây có lẽ là thay đổi lớn nhất của ngành trong suốt hai thập kỷ qua, kể từ khi các thương hiệu cá cược lần đầu tiên xuất hiện dày đặc trên mặt trước áo đấu,” Joe Williams, giám đốc công ty tài trợ thể thao WH Sports tại London, nhận định.
Hơn 1 nửa số CLB, cụ thể là con số 11, gồm Aston Villa, Everton, West Ham United, Wolverhampton Wanderers, Nottingham Forest, Fulham, Crystal Palace, Brentford, Bournemouth, Burnley và Sunderland đều đang có mùa giải cuối cùng gắn bó với các nhà tài trợ từ lĩnh vự cá độ thể thao.
Đây thường là lựa chọn sinh lợi nhất cho các CLB ngoài nhóm "Big Six" với các lời đề nghị hấp dẫn, đối với các CLB ít tiếng tăm,các bản hợp đồng này có thể mang lại từ 8 đến 14 triệu bảng mỗi mùa giải.

Cụ thể, Fulham, CLB Ngoại hạng Anh đầu tiên được một công ty cá cược tài trợ khi hợp tác với Betfair vào năm 2002, trong khi đó Aston Villa đã hợp tác với tổng cộng 7 công ty cá cược khác nhau. Bên cạnh đó, West Ham United đã gắn bó với các nhà cái trực tuyến từ năm 2015.
Tuy nhiên, lựa chọn dễ dàng đó đang dần biến mất. Dưới áp lực phải nhượng bộ khi chính phủ Vương quốc Anh xem xét lại luật cờ bạc vào năm 2023, 20 CLB Ngoại hạng Anh đã đồng ý "tự nguyện" rút các nhà tài trợ cá cược khỏi mặt trước áo đấu "để giảm thiểu quảng cáo cờ bạc". Đây là điều mà các nhóm vận động đã kêu gọi từ lâu trong nỗ lực hạn chế vấn nạn nghiện cờ bạc trên thế giới.
Dù đã có quyết định cấm từ 2023, các CLB vẫn được ban tổ chức giải cho 3 năm để chuẩn bị cho sự chuyển mình. Nhưng trớ trêu thay, trong suốt thời gian này, số đội được các công ty cá cược tài trợ lại tăng từ 8 lên 11 CLB như hiện nay. Giờ đây, họ sẽ chuẩn bị phải đối mặt với thách thức lớn để tìm nguồn thu mới.

Ông Williams nói thêm: "Tôi dự đoán giá trị các hợp đồng tài trợ sẽ giảm mạnh, đặc biệt là trong năm đầu tiên sau lệnh cấm. Ví dụ, các CLB tầm trung hiện đang nhận được 8-10 triệu bảng mỗi năm. Sẽ rất khó để thuyết phục một nhà tài trợ không thuộc ngành cá cược chịu chi một con số tương tự."
"So với số tiền mà các công ty cá cược đang trả, giá trị hợp đồng mới có thể chỉ còn một nửa. Thậm chí trong năm đầu tiên, con số này có thể tụt xuống chỉ còn một phần tư."
Ai sẽ lấp đầy khoảng trống?
Tuy nhiên, các quy tắc sửa đổi do các CLB Ngoại hạng Anh đặt ra không hoàn toàn khóa chặt dòng tiền từ nguồn thu nhập béo bở này.
Các nền tảng và công ty cá cược vẫn sẽ được phép hiện diện trên tay áo thi đấu hoặc áo tập luyện. Với một CLB tầm trung ở Ngoại hạng Anh, giá trị hợp đồng tài trợ tay áo hiện dao động từ 1 đến 2 triệu bảng mỗi mùa.
Tuy nhiên, khi logo cá cược không còn được phép xuất hiện ở mặt trước áo đấu, nhiều chuyên gia dự đoán nhu cầu từ các công ty cá cược sẽ tăng mạnh, qua đó đẩy giá trị các hợp đồng tài trợ tay áo lên mức cao hơn đáng kể.

Bức tranh tài trợ ở Ngoại hạng Anh đã thay đổi rõ rệt trong thập kỷ qua. Nếu như mùa 2013/14 chỉ có hai CLB gắn logo nhà cái trên áo, thì con số này đã tăng nhanh chóng ở những mùa gần đây.
Tuy vậy, bài toán sắp tới sẽ không quá nặng nề với các CLB lớn, những đội đang thu về tới 60 triệu bảng mỗi năm từ các hợp đồng áo đấu. Liverpool (Standard Chartered), Manchester United (Snapdragon), Manchester City (Etihad) và Arsenal (Emirates) đều sở hữu thỏa thuận dài hạn và chưa bao giờ hợp tác với nhà tài trợ cá cược.
Trong khi đó, Tottenham từng gắn với Mansion Bet đến năm 2010, nhưng sau đó duy trì mối quan hệ ổn định với AIA.
Chelsea lại là một ngoại lệ. Họ bước vào mùa giải thứ hai liên tiếp không có nhà tài trợ chính, sau khi rút khỏi thỏa thuận với Stake vào năm 2023 vì phản ứng dữ dội từ CĐV. Trong khi đó, Aston Villa và Everton là hai đội bóng phụ thuộc nhiều vào dòng tiền này, vì vậy họ đối diện nguy cơ hụt thu nặng nề.
CLB Aston Villa, trong bối cảnh đang chịu nhiều áp lực về việc tuân thủ các quy tắc công bằng tài chính, sẽ là một trong những CLB buộc phải tìm kiếm nhà tài trợ áo đấu mới trước mùa giải tới. Hợp đồng hai năm với Betano, có giá trị ước tính khoảng 14 triệu bảng mỗi mùa, khó có khả năng được duy trì khi lệnh cấm có hiệu lực.

Tình cảnh tương tự cũng diễn ra với Everton. CLB vùng Merseyside từng tự hào công bố thỏa thuận kỷ lục với Stake vào năm 2022, coi đây là bước tiến lớn về mặt thương mại. Tuy nhiên, sau những thay đổi trong quy định, khả năng Everton tìm được một hợp đồng có giá trị tương đương được dự báo là rất thấp, để lại khoảng trống tài chính khó lấp đầy.
Hiện chưa rõ Ngoại hạng Anh sẽ tìm thấy những đối tác thương mại lớn tiếp theo ở đâu. Trong số tám CLB không có nhà tài trợ cá cược, phần lớn các nhà tài trợ thuộc nhóm ngành tài chính và hàng không.
Theo George Isherwood (Sportquake), các lĩnh vực như ô tô, dịch vụ tài chính, công nghệ thông tin, fintech, tiền điện tử, AI hay du lịch đang nổi lên như lựa chọn tiềm năng. Joe Williams (WH Sports)cũng cho rằng sự thay thế sẽ đến từ nhiều ngành kết hợp, trong đó có giao dịch ngoại hối và những thương hiệu quen thuộc tại thị trường nội địa Anh.
Lệnh cấm liệu đã đủ?
Dẫu vậy, câu hỏi lớn được đặt ra là liệu lệnh cấm đã đủ mạnh ? Nghiên cứu từ Đại học Bristol cho thấy riêng vòng mở màn mùa trước đã ghi nhận gần 30.000 thông điệp quảng bá cá cược trên TV, radio và mạng xã hội, gấp ba lần so với cùng kỳ năm trước đó. Điều này làm dấy lên mối lo ngại về tình trạng nghiện cờ bạc ngày càng gia tăng.
Các vụ việc gây tranh cãi càng khiến dư luận thêm quan ngại. Ví dụ là nhà tài trợ cũ của West Ham, Betway từng bị phạt 400.000 bảng vì quảng cáo ở khu vực dành cho trẻ em trên website CLB. Stake, đối tác của Everton, cũng phải rời khỏi thị trường Anh sau những điều tra tương tự.

Nick Harvey thuộc Liên minh Chấm dứt Quảng cáo Cờ bạc (CEGA) nhấn mạnh: “Việc gỡ logo khỏi áo đấu chưa đủ. Hàng chục nghìn quảng cáo vẫn sẽ xuất hiện hằng tuần trên tay áo, bảng điện tử và truyền thông. Chính phủ cần hành động để chấm dứt hoàn toàn quảng cáo cờ bạc, bóng đá vẫn có thể phát triển mà không cần phụ thuộc vào ngành này”
Dù các thương hiệu cá cược sẽ biến mất khỏi mặt trước áo đấu từ mùa tới, chúng vẫn tiếp tục hiện diện ở nhiều hạng mục khác. Với hơn một nửa số CLB tại Ngoại Hạng Anh, 12 tháng tiếp theo chắc chắn sẽ là giai đoạn đầy thách thức cho họ để tìm ra hướng đi thương mại mới.