Bologna Football Club 1909 không chỉ là một trong những đội bóng lâu đời nhất Italy mà còn là biểu tượng của sự hào hùng với 7 danh hiệu Scudetto.
Cùng tìm hiểu lịch sử đội bóng vùng Emilia-Romagna để hiểu về sự thăng trầm của bóng đá Italy qua hơn một thế kỷ, từ những vinh quang chói lọi ở châu Âu đến những giai đoạn khủng hoảng và sự trỗi dậy mạnh mẽ trong kỷ nguyên hiện đại.
| Mốc thời gian | Sự kiện quan trọng |
| 1909 | Thành lập câu lạc bộ Bologna FC tại nhà hàng Ristorante Birraria Ronzani. |
| 1924 – 1925 | Giành danh hiệu Scudetto đầu tiên trong lịch sử. |
| 1932 & 1934 | Hai lần vô địch Mitropa Cup (tiền thân của cúp châu Âu). |
| 1937 | Đánh bại Chelsea 4-1 tại Paris, khẳng định vị thế hàng đầu châu lục. |
| 1938 | Huấn luyện viên Arpad Weisz buộc phải rời đội do luật bài Do Thái. |
| 1964 | Thắng Inter Milan trong trận play-off để giành Scudetto thứ 7. |
| 1970 & 1974 | Giành hai chức vô địch Coppa Italia. |
| 1982 | Lần đầu tiên trong lịch sử câu lạc bộ bị xuống hạng Serie B. |
| 1993 | Câu lạc bộ phá sản và phải tái thiết từ giải Serie C1. |
| 1997 – 1998 | Roberto Baggio gia nhập và ghi kỷ lục 22 bàn thắng trong một mùa giải. |
| 2014 | Doanh nhân Joey Saputo tiếp quản, mở ra kỷ nguyên ổn định tài chính. |
| 2024 | Chính thức giành vé tham dự Champions League sau 60 năm chờ đợi. |
Giai đoạn hình thành và những bước chân đầu tiên (1909–1923)
Bologna FC được thành lập vào ngày 3 tháng 10 năm 1909 tại nhà hàng Ristorante Birraria Ronzani ở phố Via Spaderie, Bologna. Người khởi xướng là Emilio Arnstein, một người Áo đã đem lòng say mê bóng đá khi còn ở Praha và Vienna.
Trong những ngày đầu, câu lạc bộ được điều hành bởi Chủ tịch đầu tiên là Louis Rauch, một nha sĩ người Thụy Sĩ. Đội bóng nhanh chóng gia nhập hệ thống giải đấu của Italy và có trận đấu chính thức đầu tiên vào năm 1910 với chiến thắng 9-1 trước Vicenza.
Màu áo truyền thống đỏ và xanh dương (Rossoblu) được lấy cảm hứng từ màu áo của trường nội trú Schoenberg ở Basel, nơi Louis Rauch từng theo học. Ngay từ những năm đầu thập niên 1920, Bologna đã khẳng định mình là một tập thể đáng gờm tại khu vực miền Bắc Italy, bắt đầu thách thức sự thống trị của các đội bóng vùng Lombardy và Piedmont.
Kỷ nguyên Vàng: "Lo squadrone che tremare il mondo fa" (1924–1939)
Giai đoạn giữa hai cuộc Thế chiến là thời kỳ rực rỡ nhất trong lịch sử Bologna. Dưới sự dẫn dắt của các huấn luyện viên tài năng, tiêu biểu là Hermann Felsner và sau đó là Arpad Weisz, Bologna đã trở thành một thế lực không thể ngăn cản.
Scudetto đầu tiên (1924–1925)
Năm 1925, Bologna giành chức vô địch Italy đầu tiên sau một loạt 5 trận chung kết miền Bắc với Genoa. Cuối cùng, họ đánh bại Alba Roma trong trận chung kết tổng với tỷ số cách biệt để lên ngôi vương. Đây là cột mốc mở đầu cho danh xưng "Lo squadrone che tremare il mondo fa" của đại diện xứ Emilia-Romagna (Đội bóng làm cả thế giới run sợ).
Sự thống trị và bi kịch Arpad Weisz
Trong thập niên 1930, Bologna giành thêm 4 chức vô địch Serie A (1935–36, 1936–37, 1938–39, 1940–41). Kiến trúc sư cho thành công này là Arpad Weisz, một chiến lược gia người Do Thái gốc Hungary. Ông là người đã đưa các phương pháp tập luyện hiện đại và tư duy chiến thuật tiến bộ vào đội bóng.
Tuy nhiên, do luật bài Do Thái của chủ nghĩa phát xít, Weisz buộc phải rời Italy vào năm 1938 và sau đó qua đời bi thảm tại trại tập trung Auschwitz. Di sản của ông vẫn được Bologna tôn vinh cho đến ngày nay như một phần quan trọng nhất của lịch sử câu lạc bộ.
Thành công trên đấu trường quốc tế
Bologna không chỉ thống trị trong nước mà còn vang danh tại châu Âu với hai chức vô địch Mitropa Cup vào các năm 1932 và 1934. Đỉnh cao là chiến thắng tại Giải đấu Triển lãm Quốc tế Paris năm 1937, nơi họ đánh bại Chelsea với tỷ số 4-1 trong trận chung kết.
Thời kỳ hậu chiến và Scudetto thứ 7 trong lịch sử (1945–1964)
Sau Chiến tranh Thế giới thứ hai, bóng đá Italy chứng kiến sự trỗi dậy của các đội bóng thành Milan và Turin. Bologna trải qua những năm tháng duy trì vị trí ở nửa trên bảng xếp hạng nhưng phải chờ đến thập niên 1960 để tìm lại ánh hào quang.
Dưới sự dẫn dắt của huấn luyện viên Fulvio Bernardini, Bologna đã xây dựng một lối chơi tấn công quyến rũ. Đội hình năm đó sở hữu những huyền thoại như Giacomo Bulgarelli, Harald Nielsen và Helmut Haller.
Mùa giải 1963–64 kết thúc với việc Bologna và Inter Milan, lúc đó là đương kim vô địch châu Âu có cùng số điểm. Lần duy nhất trong lịch sử Serie A, một trận play-off đã được tổ chức tại Rome để quyết định ngôi vương. Vào ngày 7 tháng 6 năm 1964, Bologna đánh bại Inter của Helenio Herrera với tỷ số 2-0 nhờ các bàn thắng của Romano Fogli và Harald Nielsen, mang về chức vô địch Serie A thứ 7.
Suy thoái, Khủng hoảng và Sự sụp đổ (1970–1993)
Sau chức vô địch năm 1964, Bologna bắt đầu bước vào giai đoạn thoái trào kéo dài. Dù giành thêm hai chức vô địch Coppa Italia (1969–70 và 1973–74) nhưng vị thế của họ tại Serie A dần suy giảm.
Thập niên 1980 được xem là "thời kỳ đen tối" của câu lạc bộ. Năm 1982, lần đầu tiên trong lịch sử, Bologna bị xuống hạng Serie B. Cơn ác mộng chưa dừng lại khi họ tiếp tục rơi xuống Serie C1 chỉ một năm sau đó. Dù đã nỗ lực trở lại Serie A vào cuối những năm 80, nhưng sự thiếu ổn định về tài chính đã kéo đội bóng xuống vực thẳm.
Đỉnh điểm của cuộc khủng hoảng là vào mùa hè năm 1993, Bologna tuyên bố phá sản do nợ nần chồng chất. Câu lạc bộ phải tái thiết lại từ đầu dưới cái tên mới Bologna Football Club 1909 và bắt đầu lại từ Serie C1.
Sự tái sinh và kỷ nguyên của những "Số 10" (1993–2014)
Việc đệ đơn phá sản năm 1993 lại là cơ hội để Bologna làm mới mình. Dưới sự tiếp quản của các nhà đầu tư mới, đội bóng nhanh chóng thăng hai hạng liên tiếp để trở lại Serie A vào năm 1996.
Giai đoạn cuối thập niên 90 chứng kiến sự hiện diện của những ngôi sao lừng lẫy chọn Bologna làm nơi tìm lại bản ngã.
Đầu tiên phải kể đến Roberto Baggio (1997–1998) khi "Tóc đuôi ngựa thần thánh" đã ghi tới 22 bàn thắng chỉ trong một mùa giải tại đây, giúp đội bóng giành vé dự Intertoto Cup và bản thân ông tìm lại suất đá chính trong đội hình tuyển Ý dự World Cup 1998.
Tiếp đến là Giuseppe Signori (1998–2004), người đã trở thành một biểu tượng mới tại Renato Dall'Ara, ghi hơn 70 bàn thắng và dẫn dắt đội bóng tiến sâu tại UEFA Cup 1998-99 khi vào đến bán kết.
Tuy nhiên, sự ổn định vẫn là điều xa xỉ. Bologna liên tục trồi sụt giữa hai hạng đấu khi xuống Serie B năm 2005, lên hạng năm 2008, rồi lại xuống hạng năm 2014.
Kỷ nguyên Joey Saputo và Tầm nhìn vươn ra thế giới (2014–Nay)
Bước ngoặt hiện đại đến vào tháng 10 năm 2014 khi doanh nhân người Canada gốc Ý, Joey Saputo, mua lại câu lạc bộ. Với tiềm lực tài chính mạnh mẽ và tư duy quản lý hiện tại, Saputo đã thay đổi hoàn toàn bộ mặt của Bologna.
Saputo không chỉ đầu tư vào chuyển nhượng mà còn chú trọng vào việc nâng cấp trung tâm huấn luyện Casteldebole và dự án cải tạo sân vận động Renato Dall'Ara. Câu lạc bộ dần trở thành một đội bóng tầm trung có phong độ ổn định tại Serie A, tránh xa cuộc đua trụ hạng và thậm chí còn chen chân vào nhóm tham dự cúp châu Âu.
Dưới bàn tay nhào nặn của huấn luyện viên Thiago Motta, Bologna đã tạo nên một cú sốc lớn tại Serie A mùa giải 2023–24. Với lối chơi kiểm soát bóng hiện đại và sự tỏa sáng của các nhân tố như Joshua Zirkzee hay Riccardo Calafiori, Bologna đã cán đích ở vị trí thứ 5, chính thức giành vé tham dự UEFA Champions League lần đầu tiên trong lịch sử và là lần đầu trở lại đấu trường danh giá nhất châu Âu kể từ năm 1964.
Tuy nhiên, sau đó, HLV Thiago Motta đã rời CLB để tìm kiếm thử thách mới. Người được tín nhiệm giao trọng trách hiện tại ở CLB xứ Emilia-Romagna là HLV Vincenzo Italiano.
Biểu tượng và Văn hóa Câu lạc bộ
Màu áo và Logo
Màu đỏ (Rosso) và xanh dương (Blu) được bố trí theo các sọc dọc là đặc trưng không thể nhầm lẫn. Logo của đội bóng là một tấm khiên hình bầu dục chứa các sọc đỏ xanh, chữ viết tắt "BFC" và năm thành lập "1909", phía trên là chữ thập đỏ trên nền trắng, biểu tượng của thành phố Bologna.
Sân vận động Renato Dall'Ara
Được khánh thành vào năm 1927, đây là một trong những sân vận động có kiến trúc độc đáo nhất Italy với ngọn tháp Maratona đặc trưng. Sân được đặt theo tên của vị chủ tịch huyền thoại Renato Dall'Ara, người đã qua đời chỉ vài ngày trước khi đội bóng giành chức vô địch năm 1964.
Những huyền thoại bất tử của Bologna
+ Giacomo Bulgarelli: Tiền vệ gắn bó trọn đời với Bologna (1959–1975), ra sân 488 trận. Ông được coi là biểu tượng lớn nhất của câu lạc bộ.
+ Angelo Schiavio: Tiền đạo vĩ đại nhất lịch sử đội bóng với 242 bàn thắng. Ông cũng là người ghi bàn quyết định giúp Italy vô địch World Cup 1934.
+ Harald Nielsen: "Cậu bé vàng" người Đan Mạch, vua phá lưới góp công lớn vào Scudetto 1964.
+ Marco Di Vaio: Người đội trưởng đã vực dậy đội bóng trong những giai đoạn khó khăn đầu thế kỷ 21, ghi 65 bàn thắng sau 143 trận.
Thông tin tổng quan về CLB
| Tiêu chí | Chi tiết |
| Tên đầy đủ | Bologna Football Club 1909 |
| Biệt danh | Rossoblu (Đỏ - Xanh dương), I Veltri (Chó săn Greyhound) |
| Năm thành lập | 3 tháng 10 năm 1909 |
| Sân vận động | Stadio Renato Dall'Ara (Sức chứa: 36,000 chỗ ngồi) |
| Trụ sở | Casteldebole, Bologna, Italy |
| Tổng số danh hiệu | 15 danh hiệu chính thức |
| Chi tiết danh hiệu | 7 Scudetto, 2 Coppa Italia, 3 Mitropa Cup, 1 Intertoto Cup, 2 Serie B |
Lịch sử của Bologna FC 1909 là một cuốn tiểu thuyết đầy rẫy những chương hào hùng xen lẫn bi kịch. Từ vị thế của một đội bóng thống trị châu Âu những năm 1930 đến việc phải đối mặt với sự sụp đổ về tài chính, Bologna đã chứng minh tinh thần quật khởi của vùng đất Emilia-Romagna.
Hiện nay, với sự hậu thuẫn vững chắc từ tập đoàn Saputo và chiến lược phát triển bền vững, Bologna đang từng bước lấy lại vị thế vốn có của mình, không chỉ là một đội bóng trung bình khá, mà là một đối thủ đáng gờm sẵn sàng thách thức các "ông lớn" tại Italy và châu Âu.
Nếu bạn muốn hiểu sâu hơn về hành trình hình thành và phát triển của Napoli, hãy đọc bài Lịch sử Câu lạc bộ Napoli: Nơi một vị Vua không cần ngai vàng.
