Tấm bằng kỹ sư “cất tủ kính”
Sự nghiệp quần đùi áo số của HLV Fernando Santos trôi qua khá phẳng lặng. Ông là hậu vệ của những CLB yếu của Bồ Đào Nha như Estoril, Marítimo và chưa một lần được triệu tập vào ĐTQG Bồ Đào Nha. Năm 1987, ông giải nghệ trong màu áo Estoril với chẳng chút ấn tượng nào, như bao cầu thủ trung bình khác.
 |
| HLV Fernando Santos mang tới sự khoa học cho Bồ Đào Nha. Ảnh: Internet. |
Có lẽ, cũng bởi vậy, Fernando Santos đã chuẩn bị sẵn cho tương lai bằng tấm bằng kỹ sư điện tử. Sau này, chính tấm bằng ấy đã nuôi sống ông với công việc ở khách sạn Palacio. Trong thời gian này, ông đảm nhiệm vai trò HLV của các CLB tầm trung như Estoril, Estrela Amadora như nghề tay trái.
Thế nhưng, năm 1998 đã chứng kiến bước ngoặt lớn của Fernando Santos. Ông nhận được lời mời của CLB lừng danh Porto. Ông buộc phải cất tấm bằng kỹ sư “vào tủ kính” để theo đuổi nghiệp lớn.
Sau này, HLV Fernando Santos đã tâm sự về bước ngoặt lớn nhất cuộc đời mình: “Tôi vẫn còn lưu luyến công việc ở khách sạn. Giấc mơ của tôi trở thành kỹ sư, chứ không phải bóng đá.”
Thế nhưng, tấm bằng kỹ sư chưa bao giờ “phí phạm” với Fernando Santos. Đơn giản, sau này, ông đã “nhào nặn” mọi đội bóng tựa như cỗ máy, với sự vận hành vô cùng khoa học. Chỉ khác là, những “cỗ máy” ấy đã được “thổi hồn” bởi tài năng của Fernando Santos, khiến nó trở nên vô cùng đáng sợ.
Từ thành công ban đầu ở Porto (với chức vô địch giải VĐQG Bồ Đào Nha), tới bước đệm là những thành công ở Hy Lạp trong màu áo AEK Athens hay ĐTQG Hy Lạp và cuối cùng là chức vô địch Euro 2016 cùng ĐT Bồ Đào Nha, “ngài kỹ sư” Fernando Santos khẳng định thương hiệu của mình với lối chơi phòng ngự-phản công đầy khoa học.
Đánh giá đúng tài năng của “ngài kỹ sư”
Trong mắt của nhiều người, Fernando Santos là “ông già” với lối chơi thực dụng. Thế nhưng, nếu nói “vị tướng” này chỉ chăm chăm chơi phòng ngự là… hạ thấp tài năng của ông. Đơn giản, ẩn sau vẻ vẻ ngoài bình dân, ông sở hữu vẻ cứng rắn và sẵn sàng chấp nhận mạo hiểm…
Fernando Santos từng tâm niệm: “Một HLV không cần trái tim và tốt nhất đừng bao giờ để cảm xúc chế ngự.” Nói vậy để thấy rằng, một cầu thủ được đặt vào hệ thống của ông luôn phải tuân thủ những quy định nghiêm ngặt.
Đặt giả sử, trong thế trận phòng ngự của Bồ Đào Nha, hiếm khi Cedric Soares hay Raphael được phép dâng cao quá vạch giữa sân. Trong khi đó, ngay cả C.Ronaldo cũng phải lui về tận sân nhà để tham dự phòng ngự.
Như đã nói ở trên, đội bóng của Fernando Santos được lập trình như “cỗ máy” và bất kỳ chi tiết nào trong đó cũng không được phép… hoạt động sai. Vì lẽ đó, người ta hiếm thấy sai lầm của những cầu thủ Bồ Đào Nha ở vòng knock-out. Trong bóng đá, đội ít sai lầm hơn sẽ chiến thắng. Quy luật đó đã đúng với Fernando Santos.
 |
| Ông thực sự là người hùng của bóng đá Bồ Đào Nha. Ảnh: Internet. |
Thế nhưng, Fernando Santos không phải người chăm chăm chỉ biết phòng ngự. Điểm đáng chú ý nhất của Bồ Đào Nha chính là sự bùng lên ở từng thời điểm. Tiêu biểu, ở trận chung kết Euro 2016, nhiều người nghĩ Bồ Đào Nha sẽ tử thủ để kéo trận đấu vào loạt sút luân lưu, thì họ đã bùng lên ở thời điểm cuối hiệp phụ thứ 1. Kịch bản này tương tự như trận đấu với Croatia ở vòng 1/8. Hay như khi bị Ba Lan dẫn trước, Bồ Đào Nha cũng bùng lên và có được bàn thắng của Sanches.
Nhìn chung, đây là lối chơi hợp lý của Bồ Đào Nha. Đơn giản, họ không có nhiều nhân sự chất lượng như Pháp, Croatia… Việc bùng lên của Bồ Đào Nha hầu như chỉ đánh vào tâm lý bất ngờ của đối thủ. Họ đã thành công.
Bên cạnh đó, cần nhấn mạnh chi tiết đáng chú ý, Fernando Santos rất giỏi điều binh khiển tướng. Ở vòng 1/8, Quaresma đã tỏa sáng ngay sau khi được thay vào sân. Cũng ở trận đấu này, Renato Sanches đã vào sân ở hiệp 2 và mang tới sự khác biệt lớn cho Bồ Đào Nha.
Tiếp đó, HLV Fernando Santos đã đặt dấu ấn với việc sử dụng Renato Sanches đá chính ở trận gặp Ba Lan. Sang trận gặp Wales, sự xuất hiện của Danilo Pereira và Raphaël Guerreiro đã thực sự mang tới sự khác biệt. Ở trận chung kết Euro 2016, HLV Fernando Santos đã thể hiện sự đặc biệt của mình bằng việc tung tiền đạo Eder và thay tiền vệ Renato Sanches ở hiệp 2. Nên nhớ rằng, đó là thời điểm Bồ Đào Nha vẫn đang căng sức chống đỡ những đợt tấn công của đội tuyển Pháp. Cuối cùng, ai cũng thấy, Eder đã ghi bàn thắng ở hiệp phụ mang về chiến thắng cho Bồ Đào Nha.
Dễ nhận thấy, những quyết định thay người chính là sự khác biệt lớn nhất của Fernando Santos so với Deschamps ở trận chung kết. Nên nhớ, những nhân tố dự bị của ĐT Bồ Đào Nha rõ ràng không thể so sánh được với ĐT Pháp.
Người ta đã nói quá nhiều về C.Ronaldo, Eder… sau trận chung kết mà quên mất rằng Bồ Đào Nha vẫn còn một người hùng, đó là HLV Fernando Santos.
