Dẫn dắt học viện bóng đá Manchester United chưa bao giờ là một công việc bình thường. Với lịch sử đào tạo tài năng trẻ không ai sánh bằng ở bóng đá Anh, Giám đốc học viện phải gánh vác những kỳ vọng khổng lồ. “Đây không phải là một câu lạc bộ bóng đá, đây là một tổ chức lớn,” Nicky Butt, cựu Giám đốc học viện của United và cũng là sản phẩm do chính lò đào tạo của Quỷ Đỏ chia sẻ. “Bạn phải hiểu rõ lịch sử và ý nghĩa khi đại diện cho câu lạc bộ này.”
United hiện đang tìm kiếm người thay thế Nick Cox, người sẽ rời học viện sau sáu năm để sang Everton làm Giám đốc kỹ thuật. Đây là một nhiệm vụ quan trọng đối với Jason Wilcox, Giám đốc bóng đá của United. Vị trí này hiếm khi thay đổi, Brian McClair đã giữ chức vụ này suốt một thập kỷ trước Butt, và trước đó là Les Kershaw, cộng sự thân thiết của Sir Alex Ferguson, người đã điều hành học viện nhiều năm và giúp thiết kế trung tâm huấn luyện Carrington.
Eric Harrison đã ghi dấu ấn với việc đào tạo ra "Thế hệ 92" huyền thoại trong 27 năm làm việc. Jimmy Murphy, người đứng đầu chính sách đào tạo trẻ của câu lạc bộ từ năm 1946 đến 1964 dưới thời Sir Matt Busby, được vinh danh bằng bức tượng bên ngoài sân Old Trafford và một tòa nhà mang tên ông tại Carrington.
Di sản và triết lý đào tạo cầu thủ trẻ
Tất cả những cái tên này đều là một phần quan trọng trong lịch sử phát triển cầu thủ trẻ của United. Mối liên kết kéo dài từ năm 1937, khi câu lạc bộ bắt đầu chuỗi trận liên tiếp có cầu thủ từ đội trẻ góp mặt trong đội hình thi đấu. Chuỗi này hiện đã kéo dài 4.321 trận liên tiếp, được xem là dài nhất thế giới. Mặc dù việc duy trì chuỗi này không phải là yếu tố quyết định hàng đầu khi HLV Ruben Amorim hay bất kỳ ai khác chọn cầu thủ, người thay thế Cox vẫn cần phải tôn trọng truyền thống quý báu này.
“Tôi tin rằng những người từ bên ngoài sẽ mang đến những điều mới mẻ,” Butt giải thích. “Hãy lấy Kieran McKenna làm ví dụ. Anh ấy đến từ Tottenham và đã đưa ra những ý tưởng mới vào Man United. Nhưng điều quan trọng nhất là bạn phải thực sự hiểu được DNA của câu lạc bộ, những niềm tin cốt lõi, giá trị, và phong cách chơi bóng đặc trưng.”
Ông nhấn mạnh: “Bạn không cần phải ở đây từ năm 12 tuổi như tôi. Nhưng bạn cần phải là người đủ tôn trọng câu lạc bộ để nói, ‘Điều này thật sự vĩ đại hơn mình, mình ở đây để học hỏi, nhưng mình cũng sẽ để lại dấu ấn riêng của bản thân’.”
Công việc và thách thức
Dù có một triết lý sâu sắc làm nền tảng, công việc quản lý học viện United ngày nay đã trở nên rất rộng lớn. Trách nhiệm của Nick Cox từng tương tự như một Giám đốc thể thao, nhưng chỉ dành cho các nhóm tuổi trẻ hơn. Hiện tại, học viện có khoảng 60-70 nhân viên chính thức, cùng với khoảng 100 người làm bán thời gian và các gia đình bảo trợ (những gia đình đón cầu thủ về ở cùng). Có 210 cầu thủ đang được đào tạo trực tiếp tại cơ sở, và khoảng 500 cầu thủ khác ở các trung tâm phát triển và chương trình cộng đồng.
Chi phí hoạt động của một học viện hạng nhất như United có thể lên tới 10 triệu bảng mỗi năm, chưa kể tiền bồi thường khi ký hợp đồng với cầu thủ từ các câu lạc bộ khác và tiền lương. Nhiệm vụ chính của học viện là giám sát việc tuyển chọn, giữ chân cầu thủ, huấn luyện, chăm sóc y tế, hậu cần, giáo dục, hỗ trợ tinh thần và những công việc khác.
Về cơ bản, đây là vai trò lãnh đạo chiến lược đòi hỏi kiến thức rộng khắp các lĩnh vực và khả năng kết nối chúng lại với nhau. Tuyển chọn cầu thủ là khía cạnh quan trọng, đòi hỏi khả năng nhìn ra tài năng, sau đó giữ chân đúng cầu thủ, ký hợp đồng với thời hạn phù hợp và vạch ra lộ trình phát triển cho từng tài năng. Những người phụ trách học viện dành hàng giờ mỗi tuần để xem xét các cầu thủ ở từng nhóm tuổi, hình dung tiềm năng của họ trong vài năm tới, và so sánh với nhu cầu hoặc sự cấp thiết của đội một để xem học viện có thể đóng góp gì.
Manchester City, nơi Jason Wilcox từng làm Giám đốc học viện, đã chọn cách tiếp cận khác. Họ biết rằng việc đưa cầu thủ lên đội chính của Pep Guardiola là rất khó, nên họ tập trung vào mô hình ưu tiên phát triển và bán cầu thủ. Đối với United, thử thách là phải làm tốt cả hai việc: đào tạo cầu thủ cho đội một và tạo ra giá trị kinh tế giống như cách Man City đang làm.
Vì vậy, vị trí Giám đốc học viện Man United đòi hỏi một mức độ nhạy bén trong kinh doanh, có khả năng thuyết phục các Giám đốc điều hành, và đôi khi cả chủ sở hữu rằng số tiền đầu tư của họ là xứng đáng và mang lại lợi nhuận. Lợi nhuận này có thể là việc cung cấp cầu thủ cho đội một, hoặc bán cầu thủ với số tiền lớn. Ví dụ, Anthony Elanga đã chơi 55 trận cho đội một của United, sau đó được Nottingham Forest mua với giá 15 triệu bảng và United vẫn có thể nhận thêm tiền từ điều khoản bán lại. Tương tự, United cũng sẽ kiếm thêm tiền từ Alvaro Carreras nếu Real Madrid mua anh từ Benfica với giá 50 triệu euro.
Giám đốc học viện của United có quyền tự quyết khi đưa một cầu thủ trẻ từ các đội bóng nghiệp dư vào học viện ở độ tuổi 12. Tuy nhiên, khi ký hợp đồng với các cầu thủ trẻ với mức phí lớn, sẽ có các cuộc thảo luận ở cấp cao để đảm bảo có một lộ trình phát triển rõ ràng cho từng cá nhân. Cuối cùng, Giám đốc học viện là người chịu trách nhiệm chính.
Ở vị trí này, kiến thức và sự hiểu biết về các quy tắc và quy định là rất cần thiết. Mọi thương vụ chuyển nhượng giữa các học viện hạng nhất đều được Premier League điều tra và United thường xuyên được kiểm toán để đảm bảo câu lạc bộ đáp ứng các tiêu chí để đạt được chuẩn học viện hạng nhất.
Những thay đổi gần đây và tầm nhìn tương lai
Trong 18 tháng qua, đã có những sự thay đổi về mặt chính sách ở học viện kể từ khi Sir Jim Ratcliffe đầu tư. Trước đây, học viện và đội một có chiến lược tuyển chọn riêng biệt. Nhưng giờ đây, United cùng nhau nhắm đến việc tuyển chọn các cầu thủ trong độ tuổi từ 17 đến 20.
Khả năng giao tiếp hiệu quả trong phòng họp hay phòng thay đồ cũng rất hữu ích. Cox gia nhập từ Sheffield United sau thời gian làm việc tại Watford, nơi ông từng huấn luyện mọi lứa tuổi cầu thủ. Gần đây, Cox đã hoàn thành Chứng chỉ UEFA Pro, cho thấy ông hiểu rõ những gì diễn ra trên sân tập ở Carrington và có thể đưa ra ý kiến, giúp đỡ các huấn luyện viên thực hiện buổi tập, dù tất nhiên những HLV sẽ là những người có chuyên môn hơn Cox.
Travis Binnion, người được Cox đưa về, nắm trong tay tầm ảnh hưởng lớn tại Carrington với vai trò trưởng bộ phận phát triển và huấn luyện cầu thủ, từng giúp đội vô địch FA Youth Cup năm 2022. Những công việc khác cũng quan trọng không kém, từ quản lý việc di chuyển cho các giải đấu nước ngoài, sắp xếp phẫu thuật, chăm sóc y tế, dinh dưỡng, tập thể lực cho đến việc giữ liên lạc thường xuyên với phụ huynh.
Ngoài ra, người đứng đầu học viện cũng phải biết cách ứng xử tinh tế, phù hợp với tâm lý tuổi teen của các cầu thủ trẻ. Nick Cox thường nhấn mạnh rằng điều quan trọng là phải tạo ra một môi trường có thể làm phong phú cuộc sống các em, bởi nhiều cầu thủ gắn bó với United từ năm 7 tuổi đến khi 21 tuổi, hầu như dành 5 đến 6 ngày mỗi tuần ở câu lạc bộ. Nói cách khác, United gần như định hình tuổi thơ của các em.
Cox cũng thường xuyên thuyết trình cho nhân viên để giúp họ hiểu mối liên hệ với lịch sử câu lạc bộ và đảm bảo các phương pháp phát triển cầu thủ trẻ trong quá khứ của Murphy, Busby, Harrison và Ferguson vẫn được tiếp nối. Ông đã tổ chức một buổi gặp mặt cho các thành viên trong bộ phận tại Bảo tàng Khoa học và Công nghiệp, mời khách đến chia sẻ về văn hóa Manchester để mọi người thêm gắn kết. Việc này càng trở nên quan trọng khi nhiều nhân viên kỳ cựu rời câu lạc bộ, như Tony Whelan, người đã nghỉ hưu vào tháng 12 ở tuổi 72, sau hơn ba thập kỷ làm việc tại học viện United và từng là cầu thủ dưới thời Busby.
Butt cho biết có một tập hồ sơ “dày gấp đôi một cuốn danh bạ điện thoại” được tổng hợp từ năm 1982 về tiêu chuẩn và cách phát triển một cầu thủ của United, được bổ sung bởi nhiều huấn luyện viên qua các năm. Ông nhắc đến Paul McGuinness, con trai của Wilf (một cầu thủ, huấn luyện viên và quản lý dưới thời Busby) và Neil Ryan, con trai của Jim (quản lý đội dự bị dưới thời Ferguson) là hai người đã đóng góp. Butt tin rằng tập hồ sơ đó vẫn mang lại giá trị lớn cho United hiện nay.
Butt cũng đồng ý rằng United cần giữ vững truyền thống vinh quang của mình. Ông nói, “Darren Fletcher là một ví dụ hoàn hảo. Bất cứ ai đảm nhận vị trí mới đều nên để Darren ở bên cạnh trong một năm.” Fletcher đang chuyển từ đội ngũ của HLV Amorim để làm huấn luyện viên trưởng đội U18. Ông muốn giúp câu lạc bộ khi Adam Lawrence rời đi, đồng thời tự mình xây dựng các buổi tập và chọn đội hình. Hiện tại, Fletcher đang dẫn dắt đội trẻ đi tập huấn tại Đức, ở trụ sở Adidas, và được kỳ vọng sẽ có vai trò lớn hơn trong học viện.
Ngoài ra, hậu vệ Phil Jones, người từng làm huấn luyện viên không thường xuyên cho đội U18 của United trong 18 tháng, dự kiến sẽ ra đi. Jones muốn bắt đầu sự nghiệp làm trợ lý cấp cao ở một câu lạc bộ khác. Một cựu cầu thủ khác của Quỷ Đỏ, Jonny Evans sẽ đóng vai trò quan trọng trong học viện với tư cách người đứng đầu bộ phận cho mượn và vạch ra lộ trình phát triển cho các cầu thủ. Trong khi đó, hai huấn luyện viên học viện khác là Tommy Rowe và Tommy Lee cũng từng là những cầu thủ trưởng thành từ chính các lứa trẻ của United.
Mỗi câu lạc bộ có cách tổ chức khác nhau cho học viện của mình. Ví dụ, Arsenal gọi vị trí này là Giám đốc học viện và đã bổ nhiệm cựu cầu thủ Per Mertesacker. Chelsea thì thuê Glenn van der Kraan làm Giám đốc kỹ thuật học viện, cùng với Jack Francis là Giám đốc điều hành hoạt động bóng đá học viện. Đáng chú ý, Van der Kraan từng là trưởng bộ phận huấn luyện tại Manchester City.
Khi Jason Wilcox rời Man City hai năm trước để làm Giám đốc kỹ thuật tại Southampton, Man City đã chọn Thomas Krucken từ Stuttgart, một người tập trung nhiều vào việc huấn luyện ở vị trí trưởng bộ phận phát triển cầu thủ trẻ. Omar Berrada, hiện tại đang là CEO của Man Utd, trước đây là Giám đốc điều hành của Man City cũng tham gia vào quá trình chọn lựa này. Wilcox cũng thường có những lựa chọn bất ngờ khi tuyển dụng; ví dụ, ông đã bổ nhiệm Andy Goldie từ Swansea làm Giám đốc học viện của Southampton vào năm 2023.
Butt nghĩ rằng United nên bổ nhiệm hai, thay vì một người, để đảm nhiệm trách nhiệm của vai trò đứng đầu học viện, vì khối lượng công việc và tầm bao quát đã trở nên quá rộng lớn. “Tôi nghĩ câu lạc bộ quá lớn để chỉ có một người đứng đầu học viện,” ông nói. “Nó nên được chia nhỏ. Khi tôi tiếp quản, tôi không phải là người quản lý học viện đúng nghĩa… Tôi chủ yếu ở trên sân cỏ. Tôi có Nick Cox bên cạnh làm tất cả những việc mà tôi không phải là chuyên gia.”
Butt đề xuất:"Họ nên có một Giám đốc bóng đá, tôi nghĩ vậy một người ở trên sân cỏ và làm công việc quản lý đó. Và sau đó là một người làm tất cả các quy tắc và quy định.”
Những điều nhỏ nhặt trong công việc và tinh thần chiến thắng
Ngay cả những vấn đề nhỏ nhặt cũng chiếm khá nhiều thời gian. Có lần, Cox nhận được nhiều cuộc gọi từ một số lạ, yêu cầu trả lời khẩn cấp. Hóa ra, đó là chủ một xe kem đã được đặt cho một sự kiện trẻ em nhưng bị mất liên lạc với một nhân viên United đã rời câu lạc bộ. Anh ấy muốn biết liệu mình có còn hợp đồng không và cần đặt bao nhiêu kẹo trang trí. Các cuộc gọi khác đến học viện là từ những thiếu niên đang được cho mượn muốn biết cách làm bánh mì nướng ngon nhất.
Những câu hỏi khác, quan trọng hơn, là khi các cầu thủ trẻ bị chấn thương hoặc cảm lạnh giữa đêm và cần lời khuyên về cách báo cho huấn luyện viên. Ở độ tuổi đó, đôi khi các em sợ làm mọi người thất vọng trong môi trường mới. Thậm chí, có những lần các cầu thủ trẻ bỏ lỡ các trận đấu của United vì bị phạt ở trường (trường Ashton on Mersey, đối tác của Man Utd) do quên đeo cà vạt hoặc bỏ tiết tiếng Pháp.
Tuy nhiên, công việc học viện cũng mang lại những khoảnh khắc đáng nhớ. Năm 2022, các nhân viên lo lắng khi thấy một đám đông tám tuổi đang hò reo náo loạn trên sân tập. Khi nhìn kỹ hơn, hóa ra Kaka, cựu tuyển thủ Brazil, đã bước đến để đá bóng sau khi tham dự một khóa huấn luyện của UEFA tại Carrington. Rồi có lần Cox đến quầy lễ tân được thông báo rằng Robbie Williams muốn tham quan, sau khi anh đến sớm trước buổi biểu diễn tại Manchester Arena.
Huấn luyện viên Amorim, người đã cho các cầu thủ trẻ như Chido Obi và Ayden Heaven (đến từ Arsenal), Harry Amass (từ Watford), và cầu thủ tự đào tạo Tyler Fredricson cơ hội ra mắt, chắc chắn hy vọng lò đào tạo của học viện sẽ tiếp tục hoạt động hiệu quả. Tuy nhiên, các đội trẻ sẽ không bị yêu cầu chơi theo sơ đồ ba hậu vệ mà Amorim thường dùng. Đây là chỉ đạo từ Wilcox, người muốn các đội trẻ tập trung vào việc phát triển những tài năng chất lượng thay vì chỉ sao chép chiến thuật của đội một.
Ai sẽ đảm nhận vai trò giám sát mọi công việc đó vẫn còn là ẩn số, nhưng theo Nicky Butt, điều quan trọng nhất là tính cách phù hợp với tinh thần United. Butt nói: “Bạn không thể bước vào vị trí này với kiểu ‘chiếc áo mới của Hoàng đế’, nghĩ rằng mọi điều mình nói đều đúng. Bạn phải cầm lấy cây gậy chỉ huy, làm tốt nhất có thể, thêm chút dấu ấn của mình, rồi khi đến lúc, bạn sẽ truyền nó lại cho người kế tiếp.”
Butt nhấn mạnh thêm: “Một cầu thủ trẻ ở đây phải hiểu tôn trọng người khác, phải dám chơi thứ bóng đá dũng cảm, đẹp mắt và quan trọng nhất là biết cách chiến thắng. Tôi thấy hiện nay nhiều người làm bóng đá trẻ quá coi nhẹ chuyện thắng thua mà chỉ nói về phát triển. Tất nhiên, phát triển chiếm 60–70 phần trăm, nhưng cầu thủ vẫn phải học cách giành chiến thắng.”
Ông nói rõ hơn: “Nếu bạn chưa từng trải qua cảm giác chiến thắng, hoặc ít nhất là tiến gần đến nó, lặp đi lặp lại từ khi 11 tuổi, thì làm sao mong chờ bạn có thể làm điều đó cho đội một? Nếu bạn không mang trong mình tinh thần chiến thắng, bạn sẽ không thể thành công ở Man United.”
Dù chưa rõ ai sẽ đứng ra đảm đương trọng trách đó, thông điệp của Nicky Butt vẫn rất rõ ràng: Man United cần những người hiểu giá trị chiến thắng và sẵn sàng bảo vệ tinh thần ấy. Chỉ khi tinh thần đó được duy trì và truyền lại, CLB mới có thể nuôi dưỡng thế hệ cầu thủ đủ bản lĩnh chinh phục đỉnh cao.
