Từ thương vụ Harvey Elliott đến Aston Villa hay Douglas Luiz gia nhập Nottingham Forest, đây đã trở thành phương pháp giao dịch thời thượng, một chiêu trò thông minh để giải quyết bài toán tài chính phức tạp.
Giải mã chiêu trò
Về cơ bản, đây là một bản hợp đồng cho mượn, nhưng có kèm theo một điều khoản ràng buộc pháp lý. Theo đó, thương vụ sẽ tự động trở thành một vụ chuyển nhượng mua đứt vĩnh viễn nếu một điều kiện cụ thể được kích hoạt.
Các điều khoản kích hoạt này rất đa dạng, có thể là:
Số lần ra sân: Cầu thủ thi đấu đủ một số trận nhất định (ví dụ: 10 trận).
Thành tích của CLB: Đội bóng trụ hạng thành công; giành quyền thăng hạng; giành quyền tham dự đấu trường Châu Âu
Điểm mấu chốt nằm ở từ "bắt buộc". Một khi điều khoản được kích hoạt, CLB đi mượn không có đường lui. Câu chuyện của Leeds United với Jean-Kevin Augustin vào năm 2020 là một lời cảnh báo đanh thép. Dù cầu thủ này không đáp ứng được kỳ vọng, Leeds vẫn bị tòa án buộc phải trả cho RB Leipzig 18 triệu bảng sau khi điều khoản mua đứt được kích hoạt.
Lý do bùng nổ: Cuộc chiến với Luật Công bằng Tài chính
Nguyên nhân chính đằng sau sự bùng nổ của xu hướng này là Luật Lợi nhuận và Bền vững (PSR) của Premier League, hay còn được biết đến là Luật Công bằng Tài chính. Các quy định ngày càng siết chặt khiến các CLB phải tính toán chi li trong từng thương vụ.
Hình thức "mượn trước, trả sau" này mang lại một lợi ích kế toán khổng lồ: giúp các CLB trì hoãn việc ghi nhận chi phí chuyển nhượng vào sổ sách của năm tài chính hiện tại. Nói một cách ví von, họ đang "đẩy quả bóng trách nhiệm về tương lai" để có thêm không gian cho năm tài chính ở hiện tại.
Arsenal là một ví dụ điển hình. Sau khi đã chi hơn 200 triệu bảng trong mùa hè, họ rất khó để thực hiện một thương vụ mua đứt trị giá 45 triệu bảng cho hậu vệ Piero Hincapie. Bằng cách cấu trúc nó dưới dạng một hợp đồng cho mượn kèm mua đứt, họ đã có được cầu thủ mình cần mà không vi phạm PSR ngay lập tức.
Tương tự, Bournemouth đã hết điều kiện về tài chính cho phép và phải sử dụng phương pháp này để ký hợp đồng với Alex Jimenez từ AC Milan.
Lợi ích cho tất cả các bên
Điều thú vị là mô hình này không chỉ mang lại lợi ích cho bên mua.
Bên bán: Họ có được sự đảm bảo chắc chắn về một khoản thu trong tương lai. Điều này giúp họ lên kế hoạch tài chính và tính toán PSR của chính mình.
Ví dụ, khi Manchester United cho Napoli mượn Rasmus Hojlund kèm điều khoản mua đứt, họ biết chắc sẽ thu về một khoản tiền lớn vào mùa hè tới, đảm bảo không bị lỗ trên sổ sách kế toán. Một hợp đồng cho mượn kèm tùy chọn mua đứt sẽ không mang lại sự đảm bảo này.
Cầu thủ: Họ có được sự an toàn và ổn định hơn so với một hợp đồng cho mượn thông thường. Một người đại diện chia sẻ: "Một cầu thủ được cho mượn kèm điều khoản mua đứt sẽ được đối xử khác. CLB biết rằng rất có thể đây sẽ là một thương vụ vĩnh viễn. Họ sẽ đối xử với bạn như một thành viên thực sự của đội bóng."
Rủi ro tiềm ẩn
Tuy nhiên, có một điểm quan trọng về mặt kế toán: chi phí chuyển nhượng phải được ghi nhận vào sổ sách ngay tại thời điểm điều khoản được kích hoạt, chứ không phải đợi đến mùa hè năm sau.
Đây là lúc các CLB sử dụng một tiểu xảo thông minh. Bằng cách đặt điều kiện kích hoạt là "trụ hạng thành công", họ có thể trì hoãn việc này cho đến tháng 4 hoặc tháng 5, thời điểm cuối cùng của năm tài chính. Khi đó, chi phí khấu hao của cầu thủ sẽ được tính vào sổ sách chỉ là một phần rất nhỏ (chỉ 1-2 tháng cuối mùa), thay vì cả một mùa giải.
Rủi ro lớn nhất, như đã thấy ở trường hợp của Leeds, là CLB mắc kẹt với một cầu thủ không mong muốn. Điều khoản đã ký là không thể thay đổi, và họ buộc phải trả tiền dù cầu thủ đó có thi đấu thành công hay không.
Tóm lại, "mượn kèm điều khoản mua đứt bắt buộc" không chỉ là một trào lưu chuyển nhượng. Đó là một giải pháp tài chính sáng tạo, một phản ứng trực tiếp với áp lực ngày càng tăng của Luật Công bằng Tài chính. Chừng nào các quy định còn siết chặt, chiêu trò trên sàn giao dịch này sẽ còn phổ biến đối với các CLB tại Ngoại hạng Anh.
