Al Hilal bất ngờ đánh bại Man City ở Club World Cup 2025.
Màn thể hiện ấn tượng của Al Hilal tại FIFA Club World Cup vừa qua đã làm nổi bật sức mạnh và tham vọng vươn lên của Saudi Pro League trong làng bóng đá thế giới. Chủ tịch FIFA Gianni Infantino khẳng định chiến thắng của Al Hilal trước Manchester City tại vòng 16 là dấu hiệu mở đầu cho một kỷ nguyên mới của bóng đá Saudi Arabia.
Dù Al Hilal sau đó bị Fluminense loại ở vòng kế tiếp, việc đánh bại một trong những đội bóng hàng đầu châu Âu, nhà vô địch Premier League nhiều lần và UEFA Champions League 2023, vẫn là khoảnh khắc quan trọng cho Saudi Arabia trên con đường phát triển bóng đá toàn cầu. Hai năm trước, Quỹ Đầu tư Công (PIF) đã mua lại 75% cổ phần của bốn câu lạc bộ hàng đầu gồm Al Hilal, Al Ittihad, Al Nassr và Al Ahli, bên cạnh sự tư nhân hóa các đội bóng khác qua các tập đoàn và cơ quan nhà nước như Aramco, dự án Neom và Cơ quan Phát triển Cổng Diriyah.
Trước năm 2023, giải đấu thuộc sở hữu gần như hoàn toàn của Bộ Thể thao quốc gia, với chỉ một số câu lạc bộ nhận được tài trợ lớn. Nay, mô hình đầu tư mới đã giúp bóng đá Saudi tạo đà phát triển rõ nét. Al Hilal còn gây ấn tượng khi hoà Real Madrid và Red Bull Salzburg và thắng Pachuca tại giải diễn ra ở Mỹ.
Một thách thức lớn của Saudi Pro League là làm sao duy trì đà tiến bộ khi phải chờ đến bốn năm mới có cơ hội thi đấu ở đấu trường như Club World Cup, thiếu các trận cạnh tranh thường xuyên với các đội châu Âu. Giải pháp được cho là tăng cường tư nhân hoá, mở cửa cho vốn đầu tư nước ngoài giúp nâng cao sức cạnh tranh của toàn giải đấu. Một thỏa thuận đang được hoàn thiện để một công ty nước ngoài trở thành chủ sở hữu đầu tiên của một câu lạc bộ Saudi, đánh dấu bước ngoặt lớn.
Làn sóng tư nhân hoá thứ hai đã bắt đầu với việc đấu thầu sáu câu lạc bộ từ các giải hạng dưới và SPL trong năm ngoái, nhằm nâng cao chiều sâu đội hình và chất lượng bóng đá trong nước. Saudi Pro League ưu tiên xây dựng mô hình bền vững để tránh sự phân hóa giàu nghèo trong giải, khắc phục điểm yếu như tuổi trung bình cầu thủ trẻ, huấn luyện viên thay đổi chóng vánh và nợ nần quá nhiều ở các đội bóng.
Để phát triển giải đấu, Saudi mua thêm sự am hiểu với việc bổ nhiệm Michael Emenalo, cựu Giám đốc kỹ thuật của Chelsea và Monaco, làm Giám đốc bóng đá đầu tiên của SPL. Ông cùng đội ngũ cung cấp kiến thức trinh sát và hỗ trợ các bản hợp đồng mới qua trung tâm PACE, giúp các câu lạc bộ quản lý tốt hơn việc mua cầu thủ và ổn định đội hình.
Việc chiêu mộ Cristiano Ronaldo về Al Nassr và Karim Benzema đến Al Ittihad trong năm 2023 đã nâng tầm hình ảnh Saudi Pro League trên trường quốc tế. Mới đây, SPL cũng tiếp nhận quyền giám sát tài chính các câu lạc bộ nhằm nâng cao công tác quản trị và kỷ luật tài chính, chuyển giao từ một ủy ban trực thuộc Bộ Thể thao sang cơ quan mới trong giải đấu.
Hàng loạt ngôi sao lớn đã cập bến Saudi Pro League những năm gần đây.
Tuy giải đấu đang tư nhân hóa, hiện chưa có mạng lưới câu lạc bộ Saudi đa quốc gia để tận dụng tài năng trên toàn cầu, vì ưu tiên của nhà đầu tư vẫn là tập trung phát triển trong nước. Giáo sư Simon Chadwick nhận định Saudi muốn xây dựng tài sản thể thao thu hút đầu tư quốc tế nhằm đóng góp vào nền kinh tế và tạo công ăn việc làm, với mục tiêu tương tự như Premier League ở Anh.
Về chuyên môn, SPL vẫn cần giải quyết thách thức cân bằng giữa số lượng cầu thủ nước ngoài và phát triển cầu thủ bản địa. Giới hạn cầu thủ ngoại trong đội hình đã được tăng từ 8 lên 10 người, trong đó có quy định bắt buộc về độ tuổi và số lượng có mặt thi đấu nhằm bảo vệ cơ hội phát triển cho cầu thủ địa phương.
Sự góp mặt của Al Hilal tại Club World Cup cũng làm nổi bật áp lực gia tăng năng lực của các đội Saudi khi chỉ được thi đấu với các đối thủ châu Âu mỗi 4 năm một lần. Dù có ý tưởng cho phép các câu lạc bộ Saudi tham gia UEFA Champions League hoặc lập ra siêu giải đấu khu vực cùng Qatar, UAE, hiện những phương án này chưa được thực thi do SPL đang phát triển nhanh và có lượng người hâm mộ ngày càng lớn.
Saudi Arabia không chỉ đầu tư bóng đá để tạo sức mạnh mềm mà còn nhìn nhận bóng đá như một phần trong chiến lược sức khoẻ cộng đồng, nhằm khuyến khích người dân tham gia thể thao, giảm các vấn đề như béo phì. Đây cũng là hướng đi trong tầm nhìn chiến lược 2030 của quốc gia này.
Tóm lại, chiến thắng của Al Hilal trước Manchester City là biểu tượng cho sự chuyển mình vượt bậc của Saudi Pro League với sự hỗ trợ từ đầu tư tư nhân, quản lý chuyên nghiệp và tầm nhìn quốc tế, góp phần nâng tầm bóng đá Saudi trong thời gian tới.
