Cúp bóng đá châu Phi (AFCON) lần thứ 35 chính thức khởi tranh tại Morocco vào cuối tuần này với trận khai mạc giữa đội chủ nhà và Comoros. Được lùi lại 6 tháng so với kế hoạch ban đầu để tránh xung đột với FIFA Club World Cup, giải đấu năm nay hứa hẹn mang đến những kịch bản khó lường.
Từ khát vọng cháy bỏng của Mohamed Salah, sự hỗn loạn tại Nigeria và Cameroon, đến câu chuyện cổ tích giữa thời chiến của Sudan, AFCON 35 là bức tranh phản chiếu những thái cực đối lập của lục địa đen.
1 - Giấc mơ dang dở của Mohamed Salah
Mohamed Salah, một trong những cầu thủ vĩ đại nhất lịch sử bóng đá châu Phi, bước vào AFCON 35 với một tâm thế vừa quyết tâm vừa trĩu nặng áp lực. Ở tuổi sắp sang 34, "Vua Ai Cập" đã có tất cả vinh quang cấp CLB nhưng chiếc cúp bạc AFCON vẫn là nỗi ám ảnh khôn nguôi.
Ai Cập là quốc gia giàu thành tích nhất giải đấu với 7 lần vô địch, trong đó có cú hat-trick danh hiệu giai đoạn 2006-2010. Trớ trêu thay, kỷ nguyên vàng son đó lại không có sự góp mặt của Salah (anh ra mắt ĐTQG năm 2011).
Hai lần vào chung kết năm 2017 và 2022 đều kết thúc trong nước mắt của Salah trước Cameroon và Senegal. Giải đấu gần nhất năm 2024, chấn thương gân kheo khiến anh bất lực nhìn đội nhà dừng bước ở vòng 16 đội.
Với việc Ai Cập đã có vé dự World Cup 2026, AFCON lần này có thể là cơ hội cuối cùng để Salah hoàn thiện di sản quốc tế của mình và sánh ngang với các huyền thoại đi trước.
2 - Bờ Biển Ngà đối mặt lời nguyền
Đương kim vô địch Bờ Biển Ngà bước vào giải đấu với sứ mệnh phá bỏ lời nguyền: Kể từ năm 2010, chưa có nhà đương kim vô địch nào vượt qua nổi vòng tứ kết ở giải đấu kế tiếp.
Hành trình lên ngôi của tuyển Bờ Biển Ngà là một kịch bản điên rồ: sa thải HLV giữa vòng bảng, lách qua khe cửa hẹp và vô địch dưới sự dẫn dắt của HLV tạm quyền Emerse Fae. Gần hai năm sau, Fae vẫn tại vị nhưng đội hình đã có nhiều biến động.
Sebastien Haller và Simon Adingra, những người hùng năm xưa, có phong độ trái ngược nhau tại CLB nhưng vẫn là niềm hy vọng. Sự trở lại của Wilfried Zaha sau 2 năm vắng bóng cùng màn ra mắt được chờ đợi của Amad Diallo mang đến những làn gió mới.
Tuy nhiên, việc thiếu vắng Nicolas Pepe và áp lực bảo vệ ngôi vương sẽ là thử thách cực đại cho sự ổn định của đội bóng này.
3 - Nigeria và Cameroon kỳ vọng vượt khó
Nếu có giải thưởng cho sự chuẩn bị hỗn loạn nhất, Nigeria và Cameroon chắc chắn sẽ cạnh tranh gay gắt.
"Đại bàng xanh" Nigeria đang trải qua giai đoạn khủng hoảng trầm trọng. Vừa thất bại trong việc giành vé dự World Cup 2026, họ còn đối mặt với cuộc nổi loạn của cầu thủ vì vấn đề tiền thưởng.
Hàng thủ tan hoang khi đội trưởng William Troost-Ekong giải nghệ, tài năng trẻ Benjamin Fredrick chấn thương, còn Ola Aina bị loại. Dù sở hữu Cầu thủ xuất sắc nhất châu Phi 2024 Ademola Lookman và dàn sao tấn công thượng hạng như Osimhen, Iwobi, nhưng sự bất ổn nội bộ đang đe dọa nhấn chìm tham vọng vô địch lần đầu tiên kể từ năm 2013 của họ.
Tình hình của tuyển Cameroon bi đát không kém. Liên đoàn bóng đá nước này dưới sự điều hành của Samuel Eto'o, vừa sa thải HLV Marc Brys và bổ nhiệm David Pagou vào đầu tháng 12, chỉ vài tuần trước giải đấu.
Tân HLV thậm chí chưa có buổi tập nào với đội hình thiếu vắng hàng loạt trụ cột như Aboubakar, Onana, Anguissa. Rơi vào bảng đấu tử thần cùng Bờ Biển Ngà, nguy cơ sụp đổ của "Những chú sư tử bất khuất" là hiện hữu.
4 - Morocco với nỗi lo mang tên Hakimi
Morocco, đội bóng châu Phi đầu tiên vào bán kết World Cup, được kỳ vọng sẽ làm nên chuyện trên sân nhà. Với cơ sở hạ tầng đẳng cấp, họ có mọi lợi thế để đăng quang. Tuy nhiên, chấn thương mắt cá của ngôi sao số 1 Achraf Hakimi đang phủ bóng đen lên tham vọng đó.
Hình ảnh Cầu thủ xuất sắc nhất châu Phi phải dùng xe trượt hỗ trợ đi lại tại lễ trao giải CAF cho thấy khả năng ra sân của anh là rất thấp. Thiếu vắng Hakimi, sức mạnh bên hành lang phải của HLV Walid Regragui sẽ suy giảm đáng kể.
5 - Những kẻ thách thức
Bên cạnh các ông lớn, Nam Phi và CH Congo nổi lên như những thế lực ngầm nhờ sự ổn định và lối chơi tập thể gắn kết, dù thiếu vắng những ngôi sao hàng đầu châu Âu.
Đặc biệt nhất phải kể đến Sudan. Giữa bối cảnh đất nước chìm trong nội chiến tàn khốc khiến 150.000 người chết và hàng triệu người mất nhà cửa, đội tuyển bóng đá quốc gia đã viết nên câu chuyện cổ tích khi giành vé dự AFCON lần thứ 2 trong 12 năm.
Phải thi đấu xa nhà, các cầu thủ thường xuyên nhận tin dữ về người thân mất mát, nhưng họ vẫn chiến đấu với tinh thần kiên cường. Sự hiện diện của Sudan tại Morocco không chỉ là thành tích thể thao, mà còn là tia hy vọng, là niềm an ủi tinh thần lớn lao cho những người dân đang chịu đau thương nơi quê nhà.
Nếu độc giả muốn hiểu sâu hơn về lịch sử giải đấu CAN Cup có thể đọc bài viết Lịch sử Cúp Bóng đá châu Phi (AFCON): Hành trình hơn sáu thập kỷ thống nhất lục địa đen.
AFCON 35 là sân khấu của những bàn thắng và kỹ thuật, đồng thời trở thành nơi hội tụ của những số phận, những nghịch lý và cả những khát vọng vượt lên nghịch cảnh. Liệu Salah có chạm tay vào vinh quang? Liệu Nigeria có vượt qua khủng hoảng? Hay một câu chuyện cổ tích mới sẽ được viết nên? Tất cả sẽ được trả lời trong vài tuần tới trên đất Morocco.
