Nhiên liệu, thách thức lớn của F1

13:27 Thứ sáu 09/11/2012

Abu Dhabi GP đã nhấn mạnh sự phức tạp của hệ thống nhiên liệu F1, khi cả Red Bull lẫn McLaren đều bị ảnh hưởng nặng nề. Hệ thống nhiên liệu hoạt động ra sao, và tại sao nó có thể bị trục trặc?

Khi Sebastian Vettel phải dừng xe ngay trên đường đua sau cuộc đua phân hạng, Abu Dhabi GP đã bị đảo lộn. Vettel, người đã thống trị 4 chặng đua trước đó, đang chịu áp lực từ Lewis Hamilton, người vừa giành pole. Khi chiếc RB8 của Vettel được FIA kiểm tra sau đó, họ phát hiện nó không còn đủ lượng nhiên liệu theo yêu cầu bắt buộc (1 lít).


Hình phạt xuất phát từ trong khu pit đối với Vettel đã khiến khán giả không được xem một cuộc đua nảy lửa giữa Vettel và Hamilton. Thế nhưng, trong cuộc đua sau đó, chỉ với khoảng 10 vòng đua, trục trặc hệ thống nhiên liệu lại tiếp tục là nguyên nhân khiến Hamilton phải bỏ cuộc trong khi đang dẫn đầu và có khả năng giành chiến thắng.

Đó là không phải là lần đầu tiên vấn đề nhiên liệu đã gây ảnh hưởng xấu đến các đội đua hàng đầu ở mùa giải này. Chính Hamilton cũng đã từng bị tước vị trí pole tại Spanish GP vì lỗi tương tự Vettel.

Hệ thống nhiên liệu F1

Trọng lượng nhiên liệu là một yếu tố rất quan trọng trong nỗ lực tìm kiếm tốc độ của chiếc xe. Động cơ càng tiêu tốn ít nhiên liệu, xe sẽ càng nhẹ, và do đó tốc độ sẽ càng tăng. Quản lý quá trình đó là điều rất quan trọng nhưng phức tạp trong một môn thể thao kỹ thuật cao như F1.

Thùng nhiên liệu trên xe F1 rất khác với thùng nhiên liệu trên xe ô tô thương mại, bởi đơn giản là khi xăng cạn dần, lượng nhiên liệu còn lại sẽ bắt đầu bị xóc lên tung tóe trong bình, gây ra vấn đề đối với sự ổn định của dòng nhiên liệu cung cấp cho động cơ.

Nhiên liệu trong xe F1 cần phải được chứa một cách “chật chội” hơn nhiều, vì lý do trên, và cũng để ngăn chặn việc rò rỉ nhiên liệu có thể tạo ra các đám cháy nguy hiểm trong một chiếc xe mà mọi bộ phận đều được “đóng gói” rất sát nhau, và hoạt động ở nhiệt độ rất cao.

Nhiên liệu trên xe F1 được chứa trong một cụm gồm các khoang nhỏ, đặt phía sau tay đua. Thế nhưng, để nó đi được từ đó đến động cơ đòi hỏi một dòng chảy phức tạp thông qua một loạt các “buồng” khác.

Các “buồng” này thông nhau, và nhiên liệu luôn chảy qua tất cả chúng. Nhiên liệu được ngăn không cho chảy ngược về bình bằng những chiếc van một chiều. Khi nhiên liệu đã ở trong “buồng” cuối cùng (gần với động cơ nhất), một số máy bơm áp suất thấp được sử dụng để bơm một lượng nhỏ nhiên liệu vào các bộ thu nhiên liệu (một dạng bình xăng con), trong đó luôn lưu giữ một lượng nhiên liệu chính xác (thường là 2 lít) và sẵn sàng để đi thẳng vào động cơ. Từ đây, nhiên liệu được bơm vào động cơ với áp suất cao, và đây cũng chính là nơi mà FIA thu nhận mẫu nhiên liệu sau cuộc đua để tiến hành xét nghiệm.

Nguy cơ hư hỏng

Nếu các máy bơm áp suất thấp bị lỗi, hoặc các van một chiều có vấn đề, nhiên liệu có thể sẽ bị chảy ngược lại trong cụm khoang chính, chứ không nằm trong bộ thu nhiên liệu. Điều này gây ra một số vấn đề quan trọng.

Thứ nhất, với các thử nghiệm nhiên liệu của FIA, các điều lệ quy định rằng nhiên liệu phải được lấy từ trong bộ thu nhiên liệu, do đó, việc nhiên liệu còn lại trong bình xăng chính bao nhiêu là điều không quan trọng. Nếu lượng nhiên liệu trong bộ thu không còn đủ 1 lit, chiếc xe đó đã phạm luật.

Thứ hai, chiếc máy bơm áp lực cao để bơm nhiên liệu cho động cơ sẽ bị hỏng nếu nó phải hoạt động mà không có nhiên liệu, và thậm chí có thể làm hỏng động cơ. Sử dụng các biện pháp công nghệ cao, các đội đua theo dõi từ xa điều này rất chặt chẽ, và sẽ yêu cầu tay đua dừng xe nếu phát hiện thấy nguy cơ.

Cả hai vấn đề này đều đã diễn ra tại Abu Dhabi

Trong trường hợp của Red Bull, nhà cung cấp động cơ Renault tính toán rất chi li lượng nhiên liệu cần thiết, sử dụng các phần mềm rất phức tạp. Các tính toán này cho phép họ chỉ đổ vào xe một lượng nhiên liệu cực kỳ chính xác để đạt hiệu quả tối đa. Đương nhiên, trước mỗi lần đổ nhiên liệu, mọi bình xăng trong xe đều đã được làm sạch.

Cách làm việc này cho phép các đội đua dự đoán được mức tiêu thụ nhiên liệu trong các đường đua cụ thể, sau đó theo dõi, đo lường và tính toán lượng nhiên liệu cần sử dụng trong mỗi đợt chạy. Bởi có rất nhiều thông số tác động đến mức tiêu thụ nhiên liệu, như cách thiết lập xe, lực nén xuống, các tỷ lệ truyền động, lốp xe, hướng gió..., nên các phép tính này vẫn thường xuyên có sai số.

Chính Red Bull đã bác bỏ ý kiến cho rằng họ đã cố tình đổ ít nhiên liệu để chiếc xe chạy nhanh hơn trong cuộc đua phân hạng ở Abu Dhabi. Thay vào đó, họ nói rằng trong khi nhà cung cấp động cơ Renault khẳng định lượng nhiên liệu vẫn còn đủ, họ chỉ đơn giản là không thể lấy được chúng ra khi được FIA yêu cầu.

Sự phức tạp của các công nghệ F1 chắc chắn sẽ dẫn đến tỷ lệ hư hỏng cao hơn thông thường. Và như Abu Dhabi cho thấy, chúng có thể là các hư hỏng rất tốn kém...

00:00 30/11/-0001
Chia sẻ
Loading...

Bài viết mới Bài cùng chuyên mục