Trong thế giới bóng đá hiện đại, chúng ta đã quen thuộc với hình ảnh các cầu thủ mặc những chiếc áo GPS bó sát, một công nghệ giúp các CLB theo dõi từng bước chạy và tốc độ của họ. Nhưng đó đã là câu chuyện của quá khứ, ngày nay một chương mới, đột phá hơn rất nhiều, đang được mở ra: công nghệ theo dõi khung xương.
Vượt xa việc chỉ xem cầu thủ như một dấu chấm di động, công nghệ này đang tái tạo lại toàn bộ cơ thể của họ dưới dạng 3D, hứa hẹn sẽ cách mạng hóa mọi thứ, từ cách chúng ta xem một trận đấu đến cách các CLB tìm kiếm những siêu sao tương lai.
"Theo dõi khung xương" là gì và nó hoạt động như thế nào?
Hãy tưởng tượng, nếu dữ liệu GPS biến mỗi cầu thủ thành một dấu chấm di động trên bản đồ chiến thuật, thì công nghệ theo dõi khung xương biến họ thành một nhân vật 3D sống động. Vốn có nguồn gốc từ ngành công nghiệp điện ảnh và trò chơi điện tử, công nghệ ghi lại chuyển động, nó sử dụng một hệ thống gồm hàng chục camera chuyên dụng trong sân vận động để vẽ ra một bộ xương 3D cho mỗi cầu thủ trong thời gian thực.
Công nghệ này sẽ xác định và theo dõi vị trí của 29 khớp xương chính trên cơ thể: từ vai, hông, khuỷu tay, đầu gối, mắt cá chân cho đến cả đầu và mắt. Lượng dữ liệu thu thập được là khổng lồ: nếu dữ liệu theo dõi truyền thống tạo ra hàng nghìn điểm dữ liệu mỗi trận, thì theo dõi khung xương tạo ra hàng trăm triệu điểm dữ liệu.
Thậm chí, phiên bản mới nhất của công ty Genius Sports, nhà cung cấp cho Ngoại hạng Anh, có thể theo dõi tới 10.000 điểm bề mặt trên cơ thể mỗi cầu thủ, 200 lần mỗi giây.
Ứng dụng hiện tại: công nghệ bắt việt vị
Ứng dụng nổi tiếng và phổ biến nhất của công nghệ này hiện nay chính là Công nghệ bắt việt vị bán tự động (SAOT). Được ra mắt tại World Cup 2022 và hiện đang được áp dụng tại các giải đấu hàng đầu trong đó có Ngoại hạng Anh và Champions League, SAOT đã thay đổi cuộc chơi.
Hệ thống này tạo ra một mô hình 3D của tình huống, xác định chính xác khoảnh khắc quả bóng rời chân người chuyền, và quan trọng nhất, nó biết chính xác vị trí của từng bộ phận cơ thể có thể ghi bàn của cầu thủ tấn công (như đầu vai, đầu gối) so với hậu vệ cuối cùng.
Điều này giúp đưa ra các quyết định việt vị gần như tức thời và khách quan hơn rất nhiều, giảm bớt những tranh cãi và thời gian chờ đợi VAR kéo dài.
Cách mạng hóa trải nghiệm và phân tích
Việc bắt việt vị chỉ là sự khởi đầu. Tiềm năng thực sự của công nghệ theo dõi khung xương nằm ở những ứng dụng mang tính cách mạng trong tương lai, tác động đến mọi đối tượng, từ người hâm mộ, HLV đến các tuyển trạch viên.
1. Xem trận đấu qua đôi mắt của Messi
Hãy tưởng tượng bạn có thể xem lại một bàn thắng không phải từ góc máy quay trên cao, mà từ góc nhìn của chính cầu thủ. Công ty giải trí thể thao DAZN đã hợp tác với Meta để tạo ra một trải nghiệm thực tế ảo (VR) cho phép người xem theo dõi trận đấu qua màn ảnh 3D. Nhưng tham vọng còn lớn hơn thế.
"Công nghệ này cho phép bạn chọn bất kỳ góc nhìn nào bạn muốn," Marc Lange của DAZN nói. "Chúng ta có thể xem lại một bàn thắng qua đôi mắt của tiền đạo hay thủ môn không? Khi ai đó nói 'đó là một bàn thắng dễ, thì hãy thử nhìn nó từ góc nhìn của Messi xem, liệu bạn có ghi được bàn thắng đó không?"
Bạn sẽ thấy chính xác những gì Messi đã thấy: khoảng trống hẹp, vị trí của thủ môn, và quỹ đạo chuyền bóng hoàn hảo mà chỉ thiên tài mới nhìn ra.
2. Đối với HLV và cầu thủ: "Bản sao kỹ thuật số"
Công nghệ này tạo ra một bản sao kỹ thuật số hoàn hảo của trận đấu, cho phép các HLV và nhà phân tích trải nghiệm lại một tình huống từ góc nhìn của bất kỳ cầu thủ nào. Nó có thể giải quyết những tranh cãi muôn thuở trong phòng thay đồ.
"Các cầu thủ thích điều này," Matt Fleckenstein của Genius Sports cho biết. "Họ thường cảm thấy HLV không thể thấy được những gì họ thấy trên sân. Giờ đây, HLV hoàn toàn có thể làm được đó."
Điều này mở ra những cuộc đối thoại chiến thuật sâu sắc hơn, nơi các quyết định được phân tích dựa trên góc nhìn thực tế của cầu thủ. CLB Nottingham Forest đã sử dụng công nghệ này để phân tích tư thế cơ thể của các cầu thủ trong các tình huống cố định, một chi tiết nhỏ nhưng có thể định đoạt kết quả trận đấu.
3. Tìm kiếm các tài năng qua thuật toán
Đây có lẽ là ứng dụng mang tính đột phá nhất, được xem như một bước ngoặt lớn của ngành tuyển trạch. Trong tương lai, các CLB có thể tìm kiếm cầu thủ dựa trên dữ liệu cơ sinh học của họ, những phẩm chất mà mắt thường khó có thể đo lường.
Ví dụ, nếu bạn muốn tìm một tiền đạo kiểu cũ, có khả năng tì đè và làm tường tốt, bạn có thể thiết lập một thuật toán để tìm kiếm những cầu thủ trên khắp thế giới có những chỉ số cơ sinh học tốt nhất cho vai trò đó: khả năng dùng khuỷu tay để che chắn hiệu quả, tư thế trụ chân khi tì đè, góc xoay người để tung ra cú sút nhanh... Dữ liệu khung xương có thể cung cấp chính xác những thông tin đó.
Thách thức lớn nhất hiện nay là làm thế nào để thu thập được loại dữ liệu chi tiết này trên quy mô toàn cầu, có thể chỉ từ một nguồn duy nhất là băng hình phát sóng TV. FIFA và các viện công nghệ hàng đầu đang tổ chức các cuộc thi để giải quyết bài toán này.
Rào cản cuối cùng là trí tưởng tượng
Công nghệ theo dõi khung xương đang mở ra một kỷ nguyên mới cho bóng đá. Nó không chỉ giúp các quyết định trở nên chính xác hơn, mà còn hứa hẹn sẽ thay đổi hoàn toàn cách chúng ta xem, phân tích, huấn luyện và thậm chí là tuyển trạch cầu thủ. Giới hạn duy nhất cho sự tiến bộ của nó, có lẽ, chính là trí tưởng tượng của con người về cách khai thác nguồn dữ liệu vô tận này để làm cho môn thể thao vua trở nên hấp dẫn hơn nữa.
