U21 Việt Nam sẽ dự Asian Games 2026
Theo điều lệ quen thuộc của Asian Games, các đội có thể dùng nòng cốt U23 và bổ sung ba cầu thủ quá tuổi. Đây là khoảng đệm quan trọng để tăng độ dày kinh nghiệm, đồng thời rút ngắn chênh lệch thể chất, bản lĩnh trước những đối thủ luôn mang đến đội hình già dặn hơn. Vì thế, việc VFF chọn phương án U21, tức trẻ hóa triệt để, bị nhìn nhận là tự thu hẹp cửa cạnh tranh ngay từ vạch xuất phát.
Lập luận mà VFF hướng đến là chuẩn bị dài hạn cho SEA Games 2027 và xa hơn là Olympic 2028. Nhưng dưới góc nhìn chuyên môn, bài toán này không đơn giản như “đi sớm, về đích sớm”. Bóng đá trẻ chỉ cần lệch 2 đến 3 tuổi đã là khoảng cách lớn về sức mạnh, khả năng chịu va chạm, nhịp độ thi đấu và tâm lý trận mạc, nhất là ở giải đấu có tính va đập cao như Asian Games.
Lịch sử cũng cho thấy Việt Nam từng có thể tạo ra dấu ấn mạnh nếu dồn lực đúng lúc. Thành tích vào bán kết và đứng thứ tư tại Asian Games 2018 là ví dụ tiêu biểu, khi đội hình khi đó được mô tả là có sự kết hợp giữa một lứa cầu thủ đạt độ chín và các “đàn anh” giàu trải nghiệm như Hùng Dũng, Anh Đức, Văn Quyết. Đó không chỉ là một kỳ tích, mà còn là dấu mốc xác định vị thế của Việt Nam trong tương quan châu Á.
Ở chiều ngược lại, ký ức về một kỳ Asian Games khác với lựa chọn quá trẻ vẫn còn giá trị như lời cảnh báo. Khi đưa lứa U20 đi “thử lửa”, đội sớm dừng bước từ vòng bảng, và thực tế Asian Games không phải sân chơi lý tưởng để chấp nhận thử nghiệm dài hơi. Đây là đại hội mà Nhật Bản, Hàn Quốc, Iran thường mang lực lượng chất lượng, đôi khi chỉ kém đội tuyển quốc gia một nhịp về kinh nghiệm thi đấu đỉnh cao.
Nếu VFF tiếp tục coi Asian Games 2026 như một phòng thí nghiệm, hệ quả dễ thấy là mục tiêu thành tích bị hạ thấp. Điều này kéo theo câu hỏi về tham vọng. Khi một nền bóng đá đã quen với chuẩn SEA Games, nhu cầu tự nhiên là tìm nấc thang mới ở đẳng cấp cao hơn. Asian Games, xét về hình ảnh và sức nặng biểu tượng, là một trong những cột mốc vừa tầm để kiểm chứng bước tiến đó.
Một điểm gây tranh luận nữa là lập luận “bước đệm Olympic 2028” có thể đang bị kéo quá xa. Con đường Olympic, theo lập luận trong bài, đòi hỏi Việt Nam phải vào tới chung kết giải U23 châu Á, nơi các đội như Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia, Uzbekistan thường xuyên chiếm ưu thế. Đặt toàn bộ kỳ vọng vào một mục tiêu khắc nghiệt như vậy, trong khi lại giảm lực ở Asian Games, có thể trở thành một sự đánh đổi rủi ro.
Câu hỏi cuối cùng nằm ở tác động tâm lý và giá trị của trải nghiệm. U21 được cọ xát sớm là tốt, nhưng cọ xát trong bối cảnh bị lép vế thể chất và bản lĩnh có thể dẫn đến trạng thái “quen thất bại”, hoặc ít nhất khiến thước đo phát triển bị nhiễu. Khi đối thủ quá tầm, bài học nhận được đôi khi không phải là tiến bộ, mà là sự tự ti kéo dài.
VFF chắc chắn có lý do khi chọn phương án U21, và bóng đá trẻ luôn cần một tầm nhìn nhiều năm. Nhưng nếu Asian Games 2026 bị biến thành nơi thử nghiệm thuần túy, Việt Nam có nguy cơ tự làm mỏng đi tham vọng ở sân chơi châu lục, trong lúc người hâm mộ đang chờ một bước tiến thực chất, không chỉ ở kế hoạch, mà ở kết quả.
Để tìm hiểu thêm về bóng đá nam SEA Games, độc giả có thể tham khảo bài Lịch sử bóng đá SEA Games, nơi tạo nên những thế hệ vàng của Đông Nam Á.
