Sân vận động Stade de France: Vinh quang, bi kịch và lịch sử bóng đá Pháp

Stade de France là sân vận động quốc gia của Pháp, nằm tại Saint-Denis, ngoại ô phía bắc thủ đô Paris. Với sức chứa hơn 81.000 chỗ ngồi, đây là sân vận động lớn nhất nước Pháp và cũng là một trong những công trình thể thao hiện đại nhất Châu Âu.

Stade de France không chỉ đơn thuần là nơi diễn ra những trận bóng đá hay bóng bầu dục, mà còn là biểu tượng quốc gia, gắn liền với những khoảnh khắc huy hoàng lẫn bi tráng trong lịch sử thể thao và văn hóa Pháp.

Quá trình hình thành và xây dựng

Ý tưởng xây dựng một sân vận động quốc gia mới được khởi phát từ nỗ lực đăng cai World Cup 1998. Trước đó, Pháp từng bị đánh giá thấp khi vận động cho Olympic 1992 vì thiếu một sân vận động lớn tầm quốc tế. Khi Pháp chính thức được FIFA trao quyền đăng cai World Cup 1998 vào ngày 2 tháng 7 năm 1992, chính phủ và Liên đoàn Bóng đá Pháp đã cam kết xây dựng một sân vận động mới có sức chứa trên 80.000 chỗ ngồi.

Khu vực được lựa chọn là Plaine Saint-Denis, vốn là một vùng công nghiệp cũ. Công trình được khởi công ngày 2 tháng 5 năm 1995 sau khi giấy phép xây dựng được ký ngày 30 tháng 4. Bốn kiến trúc sư Michel Macary, Aymeric Zublena, Michel Regembal và Claude Constantini đã thiết kế sân vận động với sự hỗ trợ của liên danh các tập đoàn xây dựng Bouygues, Dumez và SGE.

Trong vòng 31 tháng, khối lượng khổng lồ 180.000 mét khối bê tông được sử dụng, mái che elip nặng 13.000 tấn được lắp đặt với chi phí riêng khoảng 45 triệu euro, và một hệ thống khán đài di động được thiết kế để phục vụ nhiều loại hình thể thao. Tổng chi phí toàn dự án lên đến 364 triệu euro.

Trong giai đoạn xây dựng, sân được gọi tạm là Grand Stade. Vào ngày 4 tháng 12 năm 1995, Bộ Thể thao tổ chức cuộc thi đặt tên. Gợi ý của huyền thoại Michel Platini, khi ấy là trưởng ban tổ chức World Cup, đã được chấp nhận. Cái tên Stade de France nghĩa là “Sân vận động của nước Pháp” vừa đơn giản vừa gói gọn niềm tự hào dân tộc.

Sân chính thức khánh thành ngày 28 tháng 1 năm 1998 bằng một trận giao hữu giữa đội tuyển Pháp và Tây Ban Nha, với sự có mặt của Tổng thống Jacques Chirac và hơn 78.000 khán giả. Zinedine Zidane, ngôi sao số một bóng đá Pháp khi ấy, đã ghi bàn thắng đầu tiên trong lịch sử sân, mở ra một kỷ nguyên mới.

World Cup 1998 và những cột mốc huy hoàng

Chỉ sáu tháng sau lễ khánh thành, Stade de France trở thành tâm điểm của World Cup 1998. Sân tổ chức chín trận đấu, trong đó có trận khai mạc giữa Brazil và Scotland, các trận tứ kết, bán kết và đặc biệt là trận chung kết ngày 12 tháng 7 năm 1998. Tại đây, đội tuyển Pháp đánh bại Brazil 3-0 nhờ cú đúp bằng đầu của Zidane và bàn ấn định của Emmanuel Petit.

Lần đầu tiên trong lịch sử, Pháp vô địch World Cup ngay trên sân nhà. Hình ảnh chiếc cúp vàng được nâng cao tại Stade de France đã biến sân vận động này thành thánh địa của bóng đá Pháp.

Sau World Cup, Stade de France nhanh chóng trở thành trung tâm tổ chức các sự kiện thể thao hàng đầu. Đội tuyển bóng đá quốc gia và đội tuyển bóng bầu dục Pháp chọn nơi đây làm sân nhà cho các trận đấu quốc tế. Các trận chung kết cúp quốc gia như Coupe de France, Coupe de la Ligue và cả những trận đấu rugby Top 14 cũng diễn ra tại đây.

Những sự kiện bóng đá Châu Âu và thế giới

Stade de France đã ba lần đăng cai trận chung kết UEFA Champions League. Năm 2000, Real Madrid vượt qua Valencia 3-0. Năm 2006, Barcelona đánh bại Arsenal 2-1 trong trận đấu được nhớ đến bởi bàn thắng muộn của Juliano Belletti. Năm 2022, Real Madrid tiếp tục chiến thắng Liverpool 1-0, nhưng trận đấu bị ghi dấu bởi tình trạng hỗn loạn bên ngoài sân khiến UEFA phải chịu chỉ trích.

Ngoài World Cup và Champions League, Stade de France còn tổ chức EURO 2016. Sân diễn ra bảy trận, trong đó có trận khai mạc Pháp thắng Romania 2-1 và trận chung kết khi Bồ Đào Nha đánh bại Pháp 1-0 sau hiệp phụ. Đây là một ký ức buồn đối với người hâm mộ Pháp, nhưng một lần nữa khẳng định tầm vóc của Stade de France như sân khấu lớn nhất Châu Âu.

Rugby World Cup và các môn thể thao khác

Không chỉ bóng đá, Stade de France còn là một trong những sân vận động hiếm hoi trên thế giới từng tổ chức cả chung kết World Cup bóng đá và bóng bầu dục. Năm 1999, 2007 và 2023, các trận chung kết Rugby World Cup được tổ chức tại đây, quy tụ hàng chục nghìn khán giả từ khắp nơi trên thế giới.

Sân cũng từng tổ chức Giải vô địch điền kinh thế giới năm 2003, nhiều giải Meeting Areva của Diamond League và các sự kiện thể thao khác như đua xe Race of Champions. Nhờ hệ thống khán đài có thể rút gọn để lộ ra đường chạy điền kinh, Stade de France được xem là sân vận động đa năng bậc nhất thế giới.

Đặc điểm kiến trúc và công nghệ

Stade de France được thiết kế như một kỳ quan kỹ thuật, với sức chứa hơn 80 nghìn chỗ ngồi. Mái che hình elip khổng lồ, rộng 6 héc-ta, được treo lơ lửng như một vòng hào quang, bảo vệ toàn bộ khán giả mà không che sân cỏ. Hệ thống âm thanh và ánh sáng được tích hợp vào mái để tối ưu tầm nhìn. Lớp kính lọc ánh sáng giúp giảm bớt tia hồng ngoại, bảo vệ mặt cỏ nhưng vẫn cho phép ánh sáng xanh và ánh sáng tự nhiên đi qua.

Khán đài gồm ba tầng, trong đó phần thấp nhất có thể hạ xuống và trượt vào trong để biến thành khu vực cho đường chạy và hố nhảy. Đây là khán đài di động lớn nhất thế giới, nặng hàng nghìn tấn, có thể vận hành trong 80 giờ bởi một nhóm 40 kỹ sư.

Mặt sân bóng đá nằm sâu 11 mét dưới mực đất, rộng 9.000 mét vuông, đủ cho mọi chuẩn quốc tế. Hệ thống thay cỏ được thực hiện nhiều lần mỗi năm, với quy trình mất khoảng một tuần. Đáng chú ý, Stade de France không có hệ thống sưởi dưới mặt cỏ vì lo ngại an toàn, do sân được xây trên nền đất từng là nhà máy khí đốt cũ.

Những ký ức buồn 

Ngày 13 tháng 11 năm 2015, Stade de France trở thành mục tiêu của một vụ khủng bố phối hợp tại Paris. Ba kẻ đánh bom tự sát đã cho nổ bên ngoài sân khi đang diễn ra trận giao hữu giữa Pháp và Đức, có sự hiện diện của Tổng thống François Hollande. Dù những kẻ tấn công không lọt được vào bên trong, tiếng nổ khiến hàng vạn khán giả hoảng loạn.

Tuy nhiên, trận đấu vẫn được tiếp tục để tránh hỗn loạn, và sau đó người hâm mộ đã cùng nhau hát vang quốc ca Pháp. Hình ảnh này trở thành minh chứng cho sức mạnh tinh thần và sự đoàn kết dân tộc mà Stade de France đại diện.

Văn hóa, âm nhạc và các sự kiện khác

Ngoài thể thao, Stade de France là địa điểm tổ chức hàng loạt buổi hòa nhạc lớn. Từ The Rolling Stones, U2, Madonna, Beyonce, Coldplay cho đến BTS và Blackpink, những nghệ sĩ hàng đầu thế giới đã biểu diễn tại đây trước hàng trăm nghìn khán giả. Sân giữ nhiều kỷ lục về doanh thu và số lượng khán giả tại Pháp.

Hiện tại và tương lai

Stade de France tiếp tục là trung tâm của thể thao Pháp. Trong Thế vận hội Paris 2024, sân được chọn làm địa điểm cho các môn điền kinh, bóng bầu dục bảy người và các lễ bế mạc Olympic và Paralympic. Hạ tầng giao thông quanh sân được nâng cấp, với nhà ga Saint-Denis–Pleyel thuộc dự án Grand Paris Express đi vào hoạt động, kết nối sân với nhiều tuyến metro.

Mặc dù từng có kế hoạch xây dựng một sân riêng cho Liên đoàn Rugby Pháp, nhưng dự án Grand Stade FFR đã bị hủy bỏ năm 2016. Stade de France vẫn giữ vai trò là sân vận động quốc gia duy nhất, biểu tượng của thể thao Pháp.

Tầm ảnh hưởng trong lịch sử bóng đá Pháp

Trong hơn 25 năm, Stade de France đã trở thành nơi lưu giữ những khoảnh khắc đáng nhớ nhất của bóng đá Pháp. Từ vinh quang vô địch World Cup 1998 đến nỗi buồn EURO 2016, từ những đêm Champions League Châu Âu đến những trận đấu rugby khốc liệt, Stade de France luôn hiện diện như một nhân chứng lịch sử.

Đây không chỉ là một công trình kiến trúc hiện đại, mà còn là biểu tượng tinh thần, nơi gắn kết hàng triệu trái tim người hâm mộ. Với vị thế đặc biệt ấy, Stade de France xứng đáng được xem như “nhà thờ chính tòa” của thể thao Pháp.