Tháng 11/2016, khi vẫn đang trong quá trình hồi phục chấn thương đầu gối, Roger Federer có một cuộc trao đổi với tờ La Nacion (Argentina). Sau khi bài báo lên trang, nhiều người nghĩ Federer điên. Một ông già 36 tuổi, đã ngồi ngoài nửa năm, lại mong làm được cái điều mà chính mình cách đây 2-3 năm còn không đủ sức thực hiện?
Mục tiêu là vị trí số 1 thế giới
Ngay bản thân Fed cũng biết rằng đó là một viễn cảnh rất xa vời, thể hiện qua việc anh dùng nguyên văn từ "sueno" (giấc mơ - tất nhiên anh không trả lời bằng tiếng Tây Ban Nha, nhưng chúng ta hãy tạm tin là phóng viên của La Nacion đã chuyển ngữ chính xác) trong bài phỏng vấn.
Những tay vợt lớn tuổi nhất từng lên ngôi số một. Ảnh: Statista.
Vô địch Grand Slam còn có thể, bởi chỉ cần 7 trận đấu xuất sắc trong khoảng 2 tuần, chứ lấy lại ngôi số 1 thì quá khó vì phải chơi ổn định trong suốt mùa - điều rất xa xỉ với một tay vợt đã bước qua nửa sau tuổi 30, và đó là chưa kể đến việc Fed chắc chắn sẽ bỏ qua một vài giải đấu.
Nhưng nếu có một ngày “Federer” được đưa vào từ điển tiếng Đức, như cái cách mà người Thụy Điển làm với từ “Zlatan”, hẳn là nó nên được xếp vào dạng động từ bất quy tắc. Chỉ 2 tháng sau bài phỏng vấn nêu trên, Federer đã giành chức vô địch Australian Open để chấm dứt cơn khát 5 năm không Grand Slam, còn đến giữa năm 2017 thì có lần thứ 8 đăng quang ở Wimbledon để độc chiếm vị trí ông vua sân cỏ (trước đó Fed và Sampras cùng có 7 lần vô địch).
Thậm chí, nếu không xui xẻo dính chấn thương lưng ở Montreal Masters, mà như một số nguồn tin nói rằng vì anh bận tổ chức sinh nhật cũng như dự một buổi hòa nhạc của Coldplay nên không có thời gian chuẩn bị thật kỹ cho giải đấu, có khi Fed đã chiếm luôn ngôi số 1 năm 2017 của Nadal. Vậy là giấc mơ của Fed đã sắp trở thành có thật.
Tuy nhiên, tay vợt người Thụy Sỹ cũng không phải chờ đợi thêm quá lâu. Ngay ngày hôm sau trận chung kết Australian Open 2018, khi Fed bảo vệ thành công chức vô địch và nhận ra mình chỉ còn kém Nadal (bị loại ở tứ kết) 155 điểm, anh liên hệ với Richard Kraijcek - Giám đốc Rotterdam Open - và đề nghị một suất đặc cách. Cần nhớ rằng Rotterdam không phải là giải đấu ưa thích của Fed. Anh mới lên ngôi vô địch 2 lần mặc dù đây là giải đấu trên mặt sân cứng trong nhà sở trường (để so sánh, Fed đã vô địch Dubai tới 8 lần).
Thậm chí kể từ năm 2013, khi Fed bắt đầu có dấu hiệu tuổi tác, anh đã không góp mặt ở Rotterdam (diễn ra sau AO chỉ chưa đầy 2 tuần) do cần thời gian để phục hồi thể lực. Do đó, khi Fed quyết định làm một điều mà 4 năm nay mình chưa từng làm, chúng ta đều hiểu rằng mục tiêu của anh không gì khác hơn là ngôi số 1 thế giới.
Thực tế là Fed đã khóc ngon lành sau khi hạ Robin Haase để giành quyền vào bán kết Rotterdam (kèm theo 180 điểm để chính thức vượt qua Nadal), và rõ ràng đó mới là khoảnh khắc giàu cảm xúc nhất của anh trong cả giải đấu chứ chẳng phải là khi đánh bại Dimitrov trong trận chung kết một chiều vài ngày sau đó.
Rotterdam không chỉ biến giấc mơ số 1 của Fed thành hiện thực mà còn giúp anh đã xác lập thêm một kỷ lục nữa: trở thành tay vợt lớn tuổi nhất (36 tuổi 6 tháng) từng lên ngôi số 1 thế giới, bỏ xa Andre Agassi (33 tuổi 4 tháng).
Khi cách biệt về số Grand Slam đã trở nên tương đối an toàn - đã có 20 so với 16 của Nadal, không khó để dự đoán rằng Fed sẽ tập trung sức lực cho các kỷ lục liên quan đến ngôi số 1. Trước mắt là gia tăng số tuần trên ngôi vị, xa hơn là san bằng thành tích 6 lần số 1 vào cuối năm của Pete Sampras - kỷ lục lớn cuối cùng mà Pistol Pete còn đang độc chiếm.
Hướng tới danh hiệu Miami Open 2018
Nói dài dòng thế để thấy là Federer chắc chắn sẽ bung sức cho Miami Open lần này, dù đây không phải là mặt sân sở trường của anh. Tốc độ mặt sân Miami vốn tương đối chậm, địa điểm thi đấu lại sát biển nên độ ẩm không khí rất cao, tạo ra lực cản lớn hơn và khiến trái bóng vốn đã chậm lại càng thêm chậm. Các tình huống bóng bền vì thế sẽ xảy ra nhiều hơn, những cú winners sẽ ít hơn và Fed khó lòng áp dụng lối chơi nhanh ưa thích.
Tốc độ mặt sân. Ảnh: ATP.
Thực tế là thành tích của Fed ở Miami cũng không phải quá tốt. Anh mới có 3 chức vô địch ở đây (Djokovic có tới 6), trong đó trắng tay suốt 10 mùa từ 2007-2016, và ngay cả trong kỳ giải năm 2017 mà mình bước lên bục cao nhất, Fed cũng từng phải đối mặt với match point trong 2 trận liên tiếp trước Berdych và Kyrgios. Trong bối cảnh vừa dốc sức ở Indian Wells (chơi hai trận bán kết + chung kết đều rất căng thẳng), lẽ ra Fed không cần thiết phải khổ chiến ở Crandon Park. Tuy nhiên, khi ngôi số 1 đang có nguy cơ tuột mất thì khác.
Ngôi á quân kèm 600 điểm thưởng là đủ để Fed giữ được vị trí số 1 sau Indian Wells, nhưng anh vẫn có thể đánh mất nó vào tay Rafa nếu như không giành kết quả đủ tốt tại Miami. Sau khi trừ đi 1.000 điểm từ chức vô địch năm ngoái thì Fed (đang có 9.660) sẽ có 8.660 điểm, kém 100 điểm so với mức 8.770 điểm của Rafa (đang có 9.370, bị trừ 600 điểm từ trận chung kết).
Rafa sẽ vắng mặt ở Miami Open năm nay vì chấn thương, do đó tối thiểu Fed cần thắng 3 trận, hay nói cách khác là phải vào đến tứ kết (180 điểm) để tiếp tục ngồi trên ngôi số 1 sau khi Miami kết thúc. Nhưng đó là mục tiêu ngắn hạn, còn xét trong trung và dài hạn thì Fed cần nhiều hơn một trận tứ kết.
Cách đây 1 tuần, Fed đã thông báo sẽ không tham dự Monte Carlo vì còn bận thực hiện chuyến đi từ thiện ở Malawi trong cùng thời điểm. Nhiều khả năng anh cũng sẽ bỏ nốt Rome Masters do trận bán kết giải này diễn ra đúng vào ngày cưới Hoàng tử Harry của Vương quốc Anh, sự kiện mà gần như chắc chắn gia đình Federer sẽ được mời (trước đó Fed và Mirka cũng đã dự đám cưới Hoàng tử William cũng như Pippa Middleton).
Nghĩa là trong tình huống tốt nhất, anh cũng chỉ dự 1 giải đất nện trước thềm Roland Garros, còn trong tình huống xấu nhất thì Fed có nguy cơ bỏ nốt cả Madrid. Như vậy, Nadal sẽ có cơ hội đòi lại ngôi số 1 nếu anh cải thiện được thành tích ở mùa đất nện so với năm ngoái.
Năm 2017, Nadal đã bị loại ở tứ kết Rome Masters (chỉ được 180 điểm), và nếu toàn thắng cả 4 giải Monte Carlo, Barcelona, Madrid và Rome, anh sẽ kiếm thêm được 820 điểm so với năm trước. Số điểm tối đa mà Nadal có thể đạt được sau Rome Masters là 9.590 điểm, nên để chắc chắn giữ vững ngôi số 1 cho đến tận mùa sân cỏ thì Fed cần phải vô địch Miami (trong trường hợp anh không dự Madrid).
Danh hiệu Miami nữa sẽ không chỉ giúp Fed có 9.660 điểm để yên tâm ôm ngôi số 1 mà ngủ cho tới Halle vào giữa tháng 6, còn góp phần tích lũy thêm điểm số cho cuộc đua đến vị trí số 1 cả mùa. Năm 2018, có thể Fed vẫn bỏ qua cả mùa đất nện, hoặc nếu có dự thì kỳ vọng cho lão tướng 37 tuổi - và có tiền sử đau đầu gối - trên mặt sân được mệnh danh là "cối xay thể lực" này cũng không cao.
Anh cần cố gắng kiếm điểm tối đa trên mặt sân cỏ và cứng, nhưng trong số các giải Masters 1000 còn lại thì chắc chắn Fed sẽ bỏ Paris dịp cuối năm (kẹp giữa giải đấu quê nhà Basel và World Tour Finals), ngoài ra anh cũng khó lòng dồn hết năng lượng vào Canadian Open hay Cincinnati (kẹp giữa Wimbledon và US Open).
Nghĩa là còn Shanghai và Miami để Fed kiếm nhiều điểm mà không phải quá lo đến việc ảnh hưởng thể lực cho các giải Grand Slam. Chơi dưới điều kiện trời nắng và độ ẩm cao đương nhiên là mất sức, nhưng ít nhất Fed sẽ có khoảng 1 tháng rưỡi nghỉ ngơi hồi phục sau Miami.
Ngay cả màn khởi động kinh hoàng với 4.045 điểm sau 4 giải đấu đầu năm là AO, Dubai, Indian Wells, chiếc cúp ở Miami vẫn chưa đủ để giành ngôi số 1 năm 2017, và bất kỳ một kết quả nào khác chức vô địch Miami 2018 đều sẽ khiến Fed tụt lại so với chính mình cùng kỳ năm trước.
Theo chiều ngược lại, vô địch Miami cũng có nghĩa là Fed đã có 4.100 điểm, tương đương khoảng 40% số điểm cần thiết để lên ngôi số 1 năm. Thế nên hãy tin là Fed sẽ dốc 100% sức lực vào Miami Open 2018, nhất là khi hai trong số những chướng ngại lớn nhất mang tên Djokovic và Del Potro đều nằm ở nhánh bên kia.
Kết quả bốc thăm Miami cũng khá thuận lợi cho Federer. Anh chỉ phải gặp một trong số các tay vợt vừa vượt qua vòng sơ loại trước khi đối đầu với (nhiều khả năng là) Fernando Verdasco ở vòng 3, Pablo Carreno-Busta ở vòng 4, Tomas Berdych/Kevin Anderson ở tứ kết, Nick Kyrgios/Alexander Zverev ở bán kết. Cả tay vợt từng vô địch Grand Slam là Djokovic/Del Potro/Cilic đều nằm ở nhánh bên kia và phải đến tận trận đấu cuối cùng thì Fed mới có nguy cơ phải đụng độ một trong số họ.
