Để hiểu về Celtic, bạn phải nhận ra rằng họ không chỉ là một câu lạc bộ bóng đá. Celtic là một phong trào xã hội, một biểu tượng của cộng đồng người Ireland nhập cư, và là hiện thân của một di sản được xây dựng trên hai nền tảng: lòng nhân ái và khát vọng vinh quang.
Bản sắc của họ không chỉ thể hiện qua màu áo xanh trắng, mà còn nằm trong tinh thần của những người sáng lập và những chiến công Châu Âu lẫy lừng đã làm nên tên tuổi câu lạc bộ.
Một CLB được sinh ra để "giảm nghèo"
Lịch sử của Celtic không bắt đầu từ tham vọng thể thao, mà từ một sứ mệnh xã hội. Vào ngày 6 tháng 11 năm 1887, tại nhà thờ St. Mary ở khu East End của Glasgow, một tu sĩ người Ireland tên là Brother Walfrid đã thành lập Câu lạc bộ bóng đá Celtic.
Mục đích thành lập của ông rất rõ ràng và giàu tính nhân văn: “giảm nghèo đói trong cộng đồng người Ireland tại Scotland”. Vào thời điểm đó, khu East End là một trong những khu vực nghèo nhất, nơi làn sóng người Ireland nhập cư phải đối mặt với sự kỳ thị và cuộc sống thiếu thốn.
Được truyền cảm hứng từ câu lạc bộ Hibernian ở Edinburgh, một đội bóng khác của cộng đồng người Ireland, Brother Walfrid đã nhận ra rằng bóng đá có thể trở thành phương tiện để gây quỹ cho tổ chức từ thiện Poor Children’s Dinner Table, nơi cung cấp bữa ăn cho trẻ em nghèo. Đây chính là nền móng đầu tiên tạo nên bản sắc đầy lòng trắc ẩn của Celtic.
Chính cái tên "Celtic" cũng là một sự lựa chọn có chủ đích, nhằm phản ánh di sản kép của cả Ireland (Celtic) và Scotland. Ngay từ khi khai sinh, DNA của Celtic đã được định hình bởi ba yếu tố: gốc gác Ireland, đức tin Công giáo và cam kết từ thiện. Họ không chỉ là một CLB bóng đá, họ là một tổ chức cộng đồng, một tiếng nói cho những người bị gạt ra ngoài lề xã hội. Biệt danh "The Bhoys" (một cách viết kiểu Ireland của "The Boys", với chữ 'h' thêm vào mô phỏng chính tả Gaelic) càng nhấn mạnh thêm bản sắc độc đáo này.
Những chú sư tử Lisbon và vinh quang 1967
Triết lý của Celtic trên sân cỏ là sự kết hợp giữa lối chơi tấn công hoa mỹ và ý chí kiên cường. Nhưng đỉnh cao, khoảnh khắc mà DNA của họ được khắc vào lịch sử bóng đá thế giới, chính là mùa giải 1966-1967.
Dưới sự dẫn dắt của HLV huyền thoại Jock Stein, Celtic đã đạt được một kỳ tích vô tiền khoáng hậu. Họ đã giành được cú ăn bốn lịch sử: Vô địch Quốc gia Scotland, Cúp Scotland, Cúp Liên đoàn Scotland và vĩ đại nhất là Cúp C1 Châu Âu (European Cup).
Vào ngày 25 tháng 5 năm 1967, tại Lisbon, Bồ Đào Nha, Celtic đối đầu với gã khổng lồ Inter Milan của Helenio Herrera, bậc thầy của lối chơi phòng ngự Catenaccio trứ danh. Bị dẫn trước từ một quả phạt đền, Celtic không hề nao núng, họ trung thành với lối chơi tấn công của mình, dồn ép đối thủ đến nghẹt thở và lội ngược dòng giành chiến thắng 2-1 để trở thành CLB thuộc Vương quốc Anh đầu tiên vô địch Châu Âu.
Điều làm nên sự vĩ đại của chiến thắng ấy không chỉ nằm ở chiếc cúp. Đội hình năm đó, sau này được gọi là “Những chú sư tử Lisbon”, sở hữu một chi tiết đặc biệt mà không đội bóng Châu Âu nào khác có được: toàn bộ cầu thủ và huấn luyện viên đều sinh ra trong bán kính 30 dặm, tức khoảng 48km quanh Glasgow.
Họ là những chàng trai địa phương, trưởng thành từ chính cộng đồng mà câu lạc bộ đại diện. Họ trở thành minh chứng rõ ràng nhất cho triết lý của Celtic: sức mạnh thật sự đến từ cội nguồn, từ những con người mang trong mình bản sắc của nơi họ sinh ra.
Biểu tượng, thù địch và bài thánh ca chung
DNA của Celtic được thể hiện qua những biểu tượng hữu hình và những mối liên kết vô hình, tất cả đều kể một câu chuyện về bản sắc.
Cỏ bốn lá và những chiếc vòng sọc ngang: Biểu tượng của CLB là cỏ bốn lá, một biểu tượng nổi tiếng của Ireland, tượng trưng cho sự may mắn. Đối với Celtic, nó là một sự khẳng định không thể nhầm lẫn về gốc gác Ireland của họ.
Màu xanh lá cây và màu trắng cũng là màu cờ của Ireland. Nhưng chính thiết kế sọc ngang được áp dụng từ năm 1903 mới thực sự trở thành biểu tượng. Nó độc đáo, dễ nhận biết và gắn liền với CLB. Thậm chí, khi việc đánh số áo trở nên bắt buộc, chủ tịch Robert Kelly đã kiên quyết từ chối làm hỏng những chiếc vòng, buộc các cầu thủ Celtic phải mặc số trên... quần đùi trong nhiều thập kỷ, một hành động cho thấy sự bảo thủ đầy kiêu hãnh của CLB.
Trận derby "Old Firm": Không thể nói về DNA của Celtic mà không nhắc đến "The Old Firm", trận derby kinh điển và đầy thù địch với đối thủ cùng thành phố, Rangers. Đây không chỉ là một trận derby bóng đá, nó là một cuộc đối đầu về văn hóa, tôn giáo và chính trị.
Celtic, với nguồn gốc Công giáo và gắn bó chặt chẽ với cộng đồng người Ireland, trở thành biểu tượng của những người theo chủ nghĩa dân tộc Ireland. Ngược lại, Rangers mang truyền thống Kháng Cách và đại diện cho lực lượng trung thành với Liên hiệp Anh.
Trận derby giữa hai đội vì thế phản chiếu những căng thẳng lịch sử, tôn giáo và xã hội đã tồn tại nhiều thập kỷ tại Glasgow. Bầu không khí luôn căng thẳng và thù địch, nhưng chính sự đối nghịch ấy lại thúc đẩy cả Celtic và Rangers không ngừng vươn lên, để rồi cùng nhau thống trị bóng đá Scotland trong suốt nhiều thế hệ.
“You’ll Never Walk Alone” là một trong những biểu tượng nổi bật nhất của Celtic, dù họ chia sẻ bài hát này với Liverpool. Nhiều người tin rằng nó xuất hiện tại Celtic Park sau trận bán kết Cúp C2 châu Âu năm 1966 ở Anfield, khi Celtic đối đầu Liverpool. Các cổ động viên Celtic có mặt hôm đó bị choáng ngợp bởi bầu không khí và tiếng hát vang rền của The Kop, và họ đã mang bài hát ấy trở về Glasgow.
Tuy nhiên, lý do khiến “You’ll Never Walk Alone” bén rễ sâu trong tâm hồn Celtic chính là vì thông điệp của nó “Khi bạn đi qua cơn bão, hãy ngẩng cao đầu… và bạn sẽ không bao giờ bước đi một mình”, hòa hợp hoàn hảo với những giá trị nền tảng tạo nên câu lạc bộ: tinh thần đoàn kết, niềm hy vọng và sự gắn bó của một cộng đồng nhập cư thường xuyên đối mặt với khó khăn và định kiến.
Sợi dây liên kết giữa hai câu lạc bộ và bài hát này trở nên bất diệt vào năm 1989, khi xảy ra thảm họa Hillsborough. Celtic là đội đầu tiên tổ chức một trận giao hữu tưởng niệm nhằm quyên góp cho gia đình các nạn nhân. Khoảnh khắc 60.000 cổ động viên của cả hai đội cùng hòa giọng hát “You’ll Never Walk Alone” tại Celtic Park đã trở thành biểu tượng toàn cầu của sự đoàn kết và lòng nhân ái.
Ngày nay, nếu Liverpool hát YNWA trước mỗi trận sân nhà, thì Celtic thường chỉ cất lên bài hát này vào những dịp đặc biệt, nhất là tại các trận đấu cúp châu Âu. Nó trở thành một nghi thức thiêng liêng, một lời nhắc nhở về lịch sử, bản sắc và tinh thần không bao giờ đơn độc của Celtic.
