Vào mùa thu năm 2015, huấn luyện viên Arsene Wenger của Arsenal đã có những phát biểu mạnh mẽ về vấn đề doping trong bóng đá, một vấn đề mà ông cho rằng đã bị xem nhẹ trong suốt một thời gian dài. Thời điểm đó, Arsenal đối diện với nguy cơ bị loại ngay từ vòng bảng Champions League sau thất bại 2-1 trước Dinamo Zagreb.
Tuy nhiên, điều khiến Wenger thực sự bực bội không phải là thất bại trước đối thủ yếu, mà là việc cầu thủ của đội bóng Croatia, Arijan Ademi, bị phát hiện dương tính với chất cấm stanozolol. Ademi đã thi đấu trọn vẹn 90 phút trong trận đấu đó và sau khi xét nghiệm, các mẫu nước tiểu của anh cho thấy dương tính với chất cấm.
Kết quả, Ademi bị đình chỉ thi đấu 4 năm, nhưng mức án này sau đó đã được giảm xuống còn 2 năm sau khi kháng cáo thành công. Tuy nhiên, điều khiến Wenger đặc biệt lo lắng là việc UEFA, cơ quan quản lý bóng đá châu Âu, không có bất kỳ hình thức kỷ luật nào đối với Dinamo Zagreb, mặc dù đội bóng này đã thi đấu trong tình huống có cầu thủ vi phạm quy định doping.
Wenger không giấu giếm sự bất bình và nói rằng điều này có nghĩa là bóng đá đã "chấp nhận doping", đồng thời kêu gọi các cơ quan quản lý cần phải hành động mạnh mẽ hơn để ngăn chặn vấn đề này.
Bóng đá và doping: Tại sao vẫn không có giải pháp triệt để?
Đến nay sau 10 năm, những lời phát biểu của Wenger vẫn còn nguyên giá trị. Vào tháng 6 năm 2025, tiền đạo Mykhailo Mudryk của Chelsea đã bị Liên đoàn bóng đá Anh (FA) cáo buộc vi phạm quy định chống doping, sau khi chất cấm meldonium được phát hiện trong mẫu nước tiểu của anh khi thi đấu cho đội tuyển Ukraine vào tháng 11 năm 2024. Mudryk, người đã gia nhập Chelsea từ Shakhtar Donetsk với mức phí lên tới 89 triệu bảng, hiện phải đối mặt với khả năng bị đình chỉ thi đấu dài hạn nếu bị kết tội.
Trường hợp của Mudryk chỉ là một trong những vụ doping nổi bật trong bóng đá trong những năm gần đây. Trước đó, Paul Pogba, tiền vệ của Juventus, cũng bị phát hiện sử dụng chất cấm DHEA khi thi đấu ở Serie A trong mùa giải 2023-24. Pogba đã bị đình chỉ 4 năm sau đó giảm còn 18 tháng khi ngôi sao người Pháp kháng cáo. Tuy nhiên, Pogba hiện vẫn chưa có câu lạc bộ mới và sự nghiệp của anh tiếp tục đối mặt với những khó khăn.
Alejandro Gomez, nhà vô địch World Cup 2022, cũng bị cấm thi đấu 2 năm sau khi mẫu xét nghiệm của anh dương tính với chất kích thích terbutaline. Gomez giải thích rằng sự việc này là do anh vô tình uống thuốc ho của con trai mình. Mudryk, cũng như Pogba và Gomez, khẳng định rằng mình không hề cố ý sử dụng chất cấm. Anh cho biết mình đang hợp tác với đội ngũ pháp lý để điều tra xem tại sao chất cấm này lại xuất hiện trong cơ thể mình.
Cũng giống như Andre Onana, thủ môn của Manchester United, người đã bị cấm thi đấu 9 tháng vào năm 2021 sau khi dương tính với chất furosemide, Mudryk sẽ phải đưa ra những lời giải thích và có thể là kháng cáo nếu bị kết tội.
Liệu bóng đá có thực sự bị ảnh hưởng bởi doping?
Trong khi các môn thể thao như điền kinh, đua xe đạp hay bóng rổ đang phải đối mặt với những chương trình xét nghiệm nghiêm ngặt, bóng đá lại chưa bao giờ thực sự đưa vấn đề doping vào cuộc thảo luận công khai. Theo Geoff Scott, cựu trưởng bộ phận y tế của Tottenham Hotspur, trong suốt 22 năm làm việc tại Premier League, ông chưa bao giờ nghe bất kỳ cuộc thảo luận nào liên quan đến doping hay thuốc tăng cường hiệu suất. Điều này có thể phản ánh sự xem nhẹ của bóng đá đối với vấn đề doping, dù các vụ việc như của Mudryk, Pogba hay Gomez đã trở thành những ví dụ điển hình.
Câu hỏi đặt ra là liệu bóng đá có thực sự cần phải lo ngại về doping? Các chất tăng cường hiệu suất (PED) liệu có thực sự mang lại lợi ích cho các cầu thủ không? Scott, với kinh nghiệm nhiều năm trong ngành y tế thể thao, cho rằng lợi ích từ PED đối với cầu thủ bóng đá là không rõ ràng. “Lợi ích đối với cầu thủ bóng đá chỉ là một yếu tố phụ. Dĩ nhiên có những cách để cải thiện thể lực, nhưng liệu điều đó có giúp cầu thủ thi đấu tốt hơn hay không, thì vẫn còn phải bàn,” ông cho biết.
Hệ thống xét nghiệm của FA và UKAD (Cơ quan Chống Doping của Vương quốc Anh) hiện nay đã giúp kiểm soát phần nào việc sử dụng PED trong bóng đá, nhưng liệu xét nghiệm có thực sự đầy đủ và công bằng không vẫn còn là câu hỏi lớn. Trong mùa giải trước, UKAD đã tiến hành tổng cộng 2.176 xét nghiệm tại Premier League và EFL, với 982 mẫu từ các câu lạc bộ Premier League.
Mặc dù các cơ quan thể thao khẳng định rằng bóng đá là môn thể thao được xét nghiệm nhiều nhất tại Anh, nhưng hệ thống này cũng không hoàn hảo. Cụ thể, mặc dù mỗi câu lạc bộ phải đối mặt với khoảng 50 xét nghiệm mỗi mùa, nhưng với tính chất ngẫu nhiên của quá trình xét nghiệm, không phải tất cả các cầu thủ đều bị yêu cầu xét nghiệm trong vòng 12 tháng.
Một số cơ quan thể thao quốc tế như UEFA và FIFA cũng thực hiện các chương trình xét nghiệm riêng biệt, nhưng vấn đề là không có sự minh bạch tuyệt đối về số liệu về các vụ doping trong bóng đá. UEFA cho biết trong mùa giải 2023-24, họ đã thu thập 3.939 mẫu xét nghiệm trong các giải đấu của mình, chủ yếu là trong các trận đấu của Champions League và EURO 2024. Tuy nhiên, họ không công bố chi tiết về số lượng trường hợp dương tính với PED trong khoảng thời gian này.
Doping và ảnh hưởng của nó đối với các cầu thủ
Bóng đá không phải là môn thể thao đòi hỏi sức bền như điền kinh hay đua xe đạp, và nó cũng không chủ yếu dựa vào sức mạnh như rugby hay cử tạ. Tuy nhiên, doping vẫn có thể mang lại lợi ích cho các cầu thủ trong các khía cạnh như tăng sức mạnh, tốc độ, và khả năng hồi phục nhanh chóng sau các trận đấu căng thẳng.
Chẳng hạn, các chất kích thích như ephedrine có thể giúp tăng cường mức năng lượng của cầu thủ, trong khi các chất đồng hóa như steroid có thể giúp tăng cường sức mạnh và khả năng bứt tốc trong các pha bóng nhanh.
Theo giáo sư Susan Backhouse, chuyên gia nghiên cứu về tính toàn vẹn trong thể thao tại Đại học Leeds Beckett, các chất đồng hóa có thể giúp cải thiện khả năng thay đổi hướng và sức mạnh bùng nổ, trong khi các chất kích thích như ephedrine có thể giúp cải thiện mức năng lượng của cầu thủ trong suốt trận đấu. Điều này rõ ràng có thể mang lại lợi thế cho cầu thủ, nhất là khi các lịch thi đấu ngày càng trở nên dày đặc và căng thẳng hơn.
Lý do bóng đá vẫn không quyết liệt với doping
Bóng đá, đặc biệt là các giải đấu lớn như Premier League và Champions League, luôn đặt lợi ích thương mại lên hàng đầu. Việc phát hiện các vụ doping có thể làm xấu đi hình ảnh của môn thể thao này, điều mà không một tổ chức thể thao nào muốn thấy. Chính vì vậy, bóng đá vẫn chưa thực sự đối mặt với vấn đề doping một cách quyết liệt, mặc dù vấn đề này đã tồn tại từ lâu và thậm chí có những vụ việc gây tranh cãi trong lịch sử.
Chúng ta có thể thấy rằng vấn đề doping trong bóng đá không phải là một vấn đề đơn giản và đã tồn tại từ lâu, nhưng vẫn chưa được giải quyết triệt để. Với sự phát triển không ngừng của bóng đá, việc đối mặt với vấn đề doping một cách nghiêm túc là điều không thể tránh khỏi.
Nếu doping là vấn đề gây nhức nhối chung của bóng đá toàn cầu thì FIFA Club World Cup lại đang trở thành một sân chơi của quyền lực và tiền bạc, nơi bóng đá chỉ là chiếc mặt nạ che giấu cuộc tranh giành quyền lực, tiền bạc và sự ảnh hưởng. Bạn có thể tìm hiểu thêm về cách giải đấu này đang thay đổi bộ mặt của làng túc cầu.
Theo "The Athletic"
