Lần cuối cùng bà Diodo Sokhna nghe được giọng nói của con trai mình, mọi sự lạc quan và háo hức ban đầu của chàng trai trẻ dường như đã tan biến. Giọng cậu trở nên yếu ớt, trầm lắng, khác hẳn với khí thế khi cậu bắt đầu hành trình mà cả gia đình tin rằng sẽ dẫn đến sự nghiệp bóng đá chuyên nghiệp rực rỡ.
Sau cuộc điện thoại định mệnh đó, Cheikh Toure hoàn toàn bặt vô âm tín. Những tin nhắn WhatsApp đầy lo lắng mà người mẹ gửi đi chỉ nhận lại một dấu tích màu xám đáng sợ, báo hiệu rằng tin nhắn không được nhận. Không lâu sau, một người đàn ông lạ mặt với giọng nước ngoài gọi đến từ một số máy lạ. Hắn lạnh lùng thông báo với bà Sokhna rằng con trai bà đã qua đời, rồi cúp máy.
"Tôi đã hét lên trong tuyệt vọng. Con trai tôi đã mất và tôi hoàn toàn gục ngã," bà Sokhna nghẹn ngào chia sẻ. "Họ đã giết đứa con trai duy nhất của tôi."
Cheikh Toure mới chỉ 18 tuổi, là một thủ môn đầy triển vọng đến từ thủ đô Dakar của Senegal. Cậu qua đời vào tháng 10, chỉ vài tuần sau khi rời nhà với giấc mơ cháy bỏng. Cậu và gia đình tin rằng cậu đang trên đường đến Morocco để thử việc tại một câu lạc bộ, nơi cậu sẽ gặp gỡ các người đại diện và huấn luyện viên quốc tế.
Nhưng thực tế tàn khốc hơn nhiều: cậu đã bị lừa và đưa đến Ghana, cách đó hàng trăm dặm và bị giam giữ và buộc phải gọi điện về nhà cầu xin gia đình gửi tiền chuộc cho những kẻ bắt cóc.
Vấn nạn buôn bán giấc mơ
Mặc dù chưa có số liệu thống kê chính xác về số lượng các cầu thủ trẻ trên khắp Châu Phi rơi vào bẫy của những kẻ lừa đảo này, nhưng các bằng chứng cho thấy đây là một vấn nạn đang gia tăng chóng mặt.
Những người diện giả mạo và những học viện bóng đá bất hợp pháp đang mọc lên như nấm, lợi dụng khát vọng đổi đời của những thanh thiếu niên tài năng để trục lợi. Đối với nhiều gia đình, bóng đá được xem như tấm vé hiếm hoi để thoát nghèo và bước chân vào thế giới hào nhoáng của các câu lạc bộ Châu Âu.
Một cuộc khảo sát của Hiệp hội Cầu thủ Chuyên nghiệp Thế giới (FIFPRO) năm 2023 với hơn 250 cầu thủ tại Châu Phi đã đưa ra những con số đáng lo ngại: 70% cho biết họ từng nhận được những lời mời chào đáng ngờ từ các đại diện tự xưng, hứa hẹn đưa họ đến CLB mới.
Tuy nhiên, hơn một nửa trong số đó nói rằng những buổi thử việc được hứa hẹn chưa từng diễn ra. Cụ thể, 56% không được thử việc như đã cam kết và 44% không nhận được bất kỳ hợp đồng nào như thỏa thuận ban đầu.
Giống như bao chàng trai trẻ khác, Toure tin rằng hành trình của mình có thể giúp anh gánh vác kinh tế gia đình. Mẹ cậu bán rau ngoài chợ, còn cha cậu là nhân viên vệ sinh thành phố, người phải dậy từ tờ mờ sáng và bắt nhiều chuyến xe buýt để đi làm. Gia đình họ đã từng chịu cú sốc lớn khi em gái của Toure qua đời vì bệnh tật hai năm trước.Phi
Toure ra đi với quyết tâm bù đắp nỗi đau đó. "Cheikh là đứa trẻ hiếu thảo, nó muốn làm tôi hạnh phúc và tự hào. Đó là lý do tôi tin nó khi nó nói sẽ đi Morocco... nó đã nài nỉ tôi để được đi," bà Sokhna nhớ lại.
Cơ chế của tội ác: Từ hy vọng đến địa ngục
Abdelkader Abderrahmane, một nhà nghiên cứu về an ninh và tội phạm có tổ chức tại Bắc Phi, cho biết việc Toure muốn đến Morocco là điều dễ hiểu. Khu vực Bắc Phi đang trở thành điểm nóng bị khai thác bởi các mạng lưới tội phạm có tổ chức.
Mạng lưới này bao gồm những tay cò mồi vô lương tâm, tuyển trạch viên giả, các học viện ma và cả những quan chức chính phủ tham nhũng giúp cấp thị thực lưu trú.
Những kẻ lừa đảo vẽ ra viễn cảnh về các hợp đồng béo bở tại Bắc Phi hoặc Châu Âu. "Ở Bắc Phi, mức lương có thể lên tới 20.000 đến 30.000 Euro mỗi tháng, con số khổng lồ đối với các cầu thủ trẻ đến từ những khu vực kinh tế khó khăn. Đó cũng là nơi để xem là bàn đạp để sang Châu Âu," ông Abderrahmane giải thích.
Các gia đình, vì muốn con thoát nghèo, đã vô tình đẩy con mình vào cảnh khốn cùng và nguy hiểm. Thông thường, các đại diện giả mạo tiếp cận cầu thủ tại các học viện địa phương, khen ngợi tài năng của họ và yêu cầu một khoản phí trả trước. Trong trường hợp của Toure, khoản phí đó là 220.000 Franc CFA (khoảng 300 bảng Anh/9,6 triệu VNĐ), một số tiền không nhỏ với gia đình cậu.
Nhưng bi kịch thực sự bắt đầu khi cậu rời đi. Bà Sokhna không thể quên giọng nói tuyệt vọng của con trai khi gọi về. Những kẻ bắt giữ cậu đòi 850.000 Franc CFA (khoảng 1.100 bảng Anh) để thả người. "Hãy làm những gì có thể để gửi tiền cho con," cậu van xin.
Người mẹ tội nghiệp đã gom góp mọi thứ, gửi trước 500.000 và sau đó là 150.000, hy vọng bọn chúng sẽ thông cảm cho sự khó khăn của bà. Nhưng sau đó, Toure ngừng phản hồi.
Giữa tháng 10, những người đàn ông lạ mặt đã vứt xác Toure tại một bệnh viện ở thành phố Kumasi, Ghana, và nói dối rằng cậu bị tai nạn xe hơi. Tuy nhiên, cảnh sát Ghana xác nhận trên thi thể cậu có nhiều vết thương ở cổ và bụng. Liên đoàn bóng đá Senegal khẳng định Toure là nạn nhân của một mạng lưới lừa đảo tàn độc đã dụ dỗ cậu ra khỏi đất nước.
Lời cảnh tỉnh và cái giá của sự ngây thơ
Cái chết của Toure là một trường hợp bi kịch nhất, nhưng không phải cá biệt. FIFPRO cho biết nhiều gia đình đã mất sạch tiền tiết kiệm cả đời vì tin vào những cò mồi hứa hẹn đổi đời cho con cái họ. Cuối cùng, những cầu thủ trẻ ấy bị bỏ rơi nơi đất khách, không tiền, không CLB, và không biết bấu víu vào đâu.
Tháng trước, Marshall Munetsi, cầu thủ người Zimbabwe đang thi đấu cho Wolverhampton Wanderers tại Anh, đã gọi vấn nạn này hơn cả một cuộc khủng hoảng. Anh kể về việc từng phải giúp đỡ 3 cầu thủ trẻ bị lừa sang Pháp thử việc nhưng bị bỏ mặc bơ vơ tại sân bay.
Những kẻ lừa đảo đã khai thác triệt để giấc mơ đổi đời thông qua bóng đá. Hình ảnh hào nhoáng về mức lương cao, siêu xe và danh tiếng của các ngôi sao bóng đá châu Phi tại Châu Âu đã tạo nên một ảo ảnh khiến các gia đình mất cảnh giác.
Đối với Cheikh Toure, động lực không phải là sự hào nhoáng, mà là tình yêu thuần khiết dành cho môn thể thao và người mẹ của mình. Các video trên TikTok của cậu chỉ toàn là cảnh tập luyện chăm chỉ trên bãi biển Dakar. Người duy nhất xuất hiện cùng cậu trên mạng xã hội là mẹ cậu, với những biểu tượng trái tim ngập tràn.
"Nó muốn tôi được khỏe mạnh, giàu có, được đi hành hương đến thánh địa Mecca. Nó là một đứa con ngoan, tốt bụng với tất cả mọi người," bà Sokhna nói trong nước mắt. "Nó yêu thương và tin tưởng mọi người. Có lẽ chính sự ngây thơ đó, sự tin tưởng thái quá vào những người xung quanh, đã gây ra bi kịch này cho con trai tôi."
