Việc đưa Gennaro Gattuso lên dẫn dắt Azzurri là một quyết định dễ hiểu về mặt cảm xúc
Bổ nhiệm Gennaro Gattuso là bước đi đầy táo bạo của bóng đá Ý.
Trong bối cảnh niềm tin bị lung lay nghiêm trọng sau khi đội tuyển quốc gia vắng mặt tại hai kỳ World Cup liên tiếp, Liên đoàn bóng đá Ý (FIGC) đã chọn Gattuso - biểu tượng của thế hệ vàng 2006 - làm huấn luyện viên trưởng. Tên tuổi “Ringhio” gợi nhớ tinh thần chiến binh kiên cường và lòng trung thành tuyệt đối với màu áo thiên thanh.
Theo Chủ tịch FIGC Gabriele Gravina, Gattuso là một biểu tượng trong lòng người hâm mộ. Đây rõ ràng là một nước đi khôn ngoan trên mặt trận chính trị và truyền thông, nhằm kích thích lại niềm tự hào dân tộc và xoa dịu sự thất vọng đang bao trùm.
Tuy nhiên, đằng sau cảm xúc và hoài niệm là một nghịch lý lớn: bóng đá Ý không thiếu tinh thần chiến đấu, mà họ đang đối mặt với khủng hoảng tài năng và tư duy chiến thuật lỗi thời. Thiếu vắng những ngôi sao đẳng cấp thế giới cùng hệ thống đào tạo trẻ chưa đạt chuẩn, đội tuyển hiện tại thiếu những cầu thủ có thể thực sự làm nên khác biệt.
Gattuso có thể giúp cầu thủ đọc trận đấu giỏi hơn hay phát huy tài năng của tiền đạo trong các khoảnh khắc quyết định không? Câu trả lời khó có thể là có. Việc bổ nhiệm ông vì vậy giống như dùng một liều thuốc giảm đau làm dịu tạm thời cơn đau nhưng không thể chữa lành nguyên nhân căn bệnh.
Thêm vào đó, triết lý bóng đá hiện đại mà Gattuso theo đuổi - sơ đồ 4-3-3 kết hợp kiểm soát bóng và triển khai từ tuyến dưới - đòi hỏi đội hình phải có kỹ thuật cá nhân xuất sắc và sự thấu hiểu chiến thuật sâu sắc. Trong khi đó, hiện tại đội tuyển Ý lại thiếu những cầu thủ chạy cánh đột biến, tiền vệ sáng tạo, và ngay cả thủ môn dù giỏi nhưng khả năng xử lý bóng dưới áp lực vẫn cần cải thiện.
Ngay cả người tiền nhiệm Luciano Spalletti, bậc thầy chiến thuật của Ý, cũng phải từ bỏ kế hoạch phức tạp khi nhận ra hạn chế từ chính con người trong đội hình. Điều này cho thấy vấn đề không phải ở chiến thuật mà là ở năng lực thực thi.
Nếu Gattuso không điều chỉnh phù hợp, rất có thể ông sẽ lặp lại vết xe đổ khi áp dụng một chiến thuật không phù hợp với thực lực.
Cuối cùng, việc giao trọng trách cho Gattuso cũng như một “lá chắn” cho ban lãnh đạo FIGC. Nếu thành công, đó là chiến công của họ. Nhưng nếu thất bại, dư luận sẽ dễ dàng đổ lỗi cho Gattuso hoặc các cầu thủ, thay vì nhìn nhận những sai lầm kéo dài trong chính sách quản lý bóng đá nước nhà.
Việc lựa chọn Gattuso là một nước đi chính trị và truyền thông bậc thầy.
HLV Gattuso chịu áp lực lớn và trở thành điểm tập trung của mọi lời khen chê. Trong khi những người đứng đầu thì tránh được sức ép trực tiếp.
Tóm lại, việc chọn Gennaro Gattuso là một quyết định dựa trên cảm xúc, nhằm khơi dậy tinh thần dân tộc và hi vọng trong lòng người hâm mộ, nhưng đồng thời cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro về mặt chuyên môn. Đây chỉ là giải pháp tạm thời mang tính an thần chứ chưa giải quyết được những vấn đề căn cơ của bóng đá Ý.
Bóng đá Ý cần một cuộc cải tổ toàn diện, từ đào tạo trẻ đến hệ thống giải đấu, nếu muốn thoát khỏi vòng luẩn quẩn hiện tại. Cho đến khi đó, dù có thay đổi huấn luyện viên, kể cả một huyền thoại như Gattuso, thì cũng chỉ là bước đi trên con đường lặp lại những nỗi thất vọng xưa cũ.
