Manchester United trong hai năm qua đã trải qua một cuộc biến đổi sâu rộng mà không nhiều người hình dung nổi khi Sir Jim Ratcliffe chính thức bước vào Old Trafford vào dịp Giáng sinh 2023. Với khoản đầu tư 1,25 tỷ bảng cho 27,7% cổ phần, ông không chỉ mang đến nguồn lực tài chính mà còn đem theo một triết lý vận hành hoàn toàn mới: tinh gọn, kỷ luật, dựa trên dữ liệu và hướng đến hiệu suất dài hạn. Chính từ đó, một chu kỳ thanh trừng nhân sự lớn nhất trong lịch sử hiện đại của câu lạc bộ đã bắt đầu.
Những động thái đầu tiên không hề nhẹ nhàng. 450 nhân sự rời khỏi Quỷ đỏ chỉ trong vòng chưa đầy hai năm. Con số này tương đương cấu trúc của một doanh nghiệp tầm trung biến mất khỏi hệ thống vận hành. Những quyết định này được Ratcliffe triển khai thần tốc, nhằm tránh kéo dài không khí bất ổn và giảm thiểu sự dao động nội bộ.
Theo đánh giá của tầng lớp quản lý mới, Man Utd đã phình quá mức, tạo ra bộ máy cồng kềnh dẫn tới hiệu suất thấp, chi phí vận hành khổng lồ và phụ thuộc quá lớn vào nguồn thu từ Champions League.
Tình hình tài chính đóng vai trò chất xúc tác quan trọng. Với khoản lỗ 113,2 triệu bảng đến tháng 6/2024, Ratcliffe thậm chí cảnh báo rằng nếu không tái cấu trúc ngay lập tức, Man Utd “có thể phá sản vào Giáng sinh”. Đây là lời cảnh báo gây sốc nhưng phản ánh mức độ nghiêm trọng của tình hình, khi doanh thu không tăng tương ứng với chi phí phình to.
Hậu trường đội bóng cũng có nhiều biến động. Ở đội một, Erik ten Hag rời Old Trafford và Ruben Amorim được trao quyền tiếp quản. Hơn 450 triệu bảng được đầu tư vào đội hình, trong khi 50 triệu bảng được rót vào cải tạo Carrington, biến nơi đây thành trung tâm huấn luyện đẳng cấp mới. Cùng lúc, Man Utd phải chấp nhận rằng để vận hành hiệu quả, họ cần một mô hình tinh gọn hơn, với những nhân sự đa nhiệm và phù hợp với phương pháp quản trị hiện đại.
Một trong những điểm nhấn lớn nhất của giai đoạn tái thiết chính là cuộc cách mạng dữ liệu. Ratcliffe từng chỉ trích hệ thống phân tích của Man Utd là “thuộc thế kỷ trước”, đặc biệt khi so sánh với công nghệ của Formula 1 — ngành mà ông có kinh nghiệm trực tiếp thông qua tập đoàn Ineos.
Việc đưa Michael Sansoni từ đội Mercedes F1 về làm Giám đốc dữ liệu là một bước đi chiến lược. Sansoni đã tái kiến thiết toàn bộ hệ thống phân tích, nâng cấp năng lực thu thập và xử lý dữ liệu phục vụ tuyển trạch, chiến thuật và huấn luyện. Một nguồn nội bộ khẳng định Man Utd hiện đã lọt vào “top 4 đội mạnh nhất về dữ liệu” — một bước tiến hiếm thấy trong bối cảnh đội bóng từng bị chậm chân nhiều năm.
Song song với điều đó là một loạt thay đổi cấp quản lý khiến nội bộ Old Trafford trông như một tổ chức mới. Chỉ trong thời gian ngắn, 19 nhân sự cấp cao mới xuất hiện. Các vị trí trọng yếu như CFO, giám đốc học viện, giám đốc truyền thông, chuyên gia dinh dưỡng, bác sĩ đội một… đều thay đổi.
Chỉ hai gương mặt cũ ở lại: Collette Roche và Martin Mosley – hai “sợi dây lịch sử” kết nối với thời kỳ trước Ratcliffe. Việc giữ lại hai nhân vật này được cho là nhằm duy trì tính liên tục trong vận hành, giúp bộ máy mới không bị đứt mạch với văn hóa CLB.
Tuy nhiên, không phải mọi cuộc cải tổ đều diễn ra trơn tru. Trường hợp Dan Ashworth là minh chứng rõ nhất cho những mâu thuẫn khó tránh trong quá trình tái thiết. Được xem là một trong những nhân vật có uy tín nhất nước Anh trong vai trò giám đốc thể thao, Ashworth rời Newcastle để cập bến Man Utd. Thế nhưng chỉ năm tháng sau, ông rời CLB, và Man Utd phải trả tổng cộng khoảng 7 triệu bảng tiền bồi thường cho hai bên. Dù phủ nhận liên quan đến việc chọn HLV thay Ten Hag, Man Utd thừa nhận rằng mô hình vận hành mà Ashworth mong muốn không phù hợp với cấu trúc mới.
Dù vậy, hiệu quả tài chính bước đầu đã xuất hiện. Thâm hụt giảm còn 33 triệu bảng vào năm 2025, mức thấp đáng kể so với những khoản lỗ chồng chất trước đó. Nội bộ CLB tin rằng Man Utd sẽ tiến đến điểm hòa vốn rồi có lãi trở lại. Đáng chú ý, gia đình Glazer — trái với kỳ vọng của nhiều người — vẫn tham gia điều hành và không hoàn toàn rút khỏi quá trình ra quyết định.
Mùa này, mục tiêu của Man Utd được đặt ở mức tương đối thực tế: giành một suất dự cúp châu Âu. Nhưng với lãnh đạo mới, đó chỉ là bước đệm. Các cuộc cải tổ không sinh ra để giúp CLB chỉ trở lại nhóm sáu đội mạnh nhất, mà là để tạo nền tảng giúp họ cạnh tranh danh hiệu Ngoại hạng Anh và Champions League mỗi năm — đúng với tiêu chuẩn mà Man Utd từng tự đặt ra dưới thời Sir Alex Ferguson.
Dù chưa biết cuộc đại tu này sẽ đưa Bruno Fernandes cùng các đồng đội đến đâu, không thể phủ nhận rằng Ratcliffe đã thay đổi mọi thứ: từ trong phòng họp, khu tập luyện cho đến văn hóa vận hành. Man Utd ngày hôm nay không còn là tổ chức trì trệ của những năm hậu Ferguson, mà là một thực thể đang chuyển động mạnh mẽ, thậm chí hỗn loạn, nhưng đầy chủ đích. Và kết quả cuối cùng — thành công hay thất bại — sẽ luôn được phán xét bằng những gì diễn ra trên sân bóng.
